Φύσσα Έφη
  • Αρχική
  • Βιογραφικό
  • Υπηρεσίες
  • Online Συμβουλευτική
  • Προγράμματα για γονείς
    • Ομάδες γονέων / Σχολές γονέων
    • Προγράμματα ατομικής
      συμβουλευτικής γονέων
  • Συχνές Ερωτήσεις
  • Επικοινωνία

Συμβουλευτική Γονέων

  • Είμαι Γονιός
  • Μάθηση
    • Ανάγνωση
    • Μαθησιακές Δυσκολίες
    • Σχολείο
  • Παιχνίδι
  • Συμπεριφορά
    • Άγχος αποχωρισμού
    • Καθημερινές ανησυχίες
    • Κατανοώντας τη συμπεριφορά εξελεικτικά
    • Όρια και όχι μόνο
    • Παιδιά και Τεχνολογία
  • Συναισθηματική Νοημοσύνη
  • Τοκετός

Προγράμματα για γονείς


Ομάδες γονέων / Σχολές γονέων

Προγράμματα ατομικής συμβουλευτικής γονέων

Δημοφιλή

  • Πώς να χειριστώ μια κρίση θυμού του παιδιού μου αποτελεσματικά;

    9836 views
  • Πόσο σκληρές μπορούν να γίνουν οι μαμάδες μεταξύ τους;

    8724 views
  • Πώς θα προετοιμάσω το παιδί μου για την Α΄ Δημοτικού;

    7085 views
  • «Μαμά μου, μη φεύγεις!» Όταν τα παιδιά αναπτύσσουν άγχος αποχωρισμού (Μέρος 2ο)

    6848 views
  • Αντιμετωπίζοντας το θυμό σας για το θυμό του παιδιού σας

    6222 views
  • Γιατί τα παιδιά βγαίνουν από τα όρια;

    5999 views
  • Ξεπερνώντας ένα τραυματικό τοκετό: "Γράμμα στην κόρη μου"

    4974 views
  • Τι να προσέξω πριν από ένα ταξίδι χωρίς τα παιδιά μου;

    4139 views

TAG: συναισθηματική νοημοσύνη

Πώς να χειριστώ μια κρίση θυμού του παιδιού μου αποτελεσματικά;

Τα παιδιά δεν γεννιούνται με την ικανότητα να ρυθμίζουν μόνα τους τα συναισθήματά τους. Μπορούν να νιώσουν βαθιά συναισθήματα, αλλά δεν μπορούν να ρυθμίσουν την έντασή τους. Το αποτέλεσμα είναι να αισθάνονται βαθιά ευχάριστα αλλά και δυσάρεστα συναισθήματα και  πολύ συχνά και τα δύο να καταλήγουν σε έντονη ανησυχία από την πλευρά του παιδιού, γιατί δεν μπορεί μόνο του να τα ρυθμίσει και να έρθει ξανά σε κατάσταση ηρεμίας. Από τη βρεφική ηλικία λοιπόν η μητέρα κυρίως είναι αυτή, που παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση των συναισθημάτων του παιδιού της, στα πλαίσια μιας υπό ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ τους. Η μητέρα κατανοεί τα καλέσματα του μωρού της (τις ανάγκες του) και ανταποκρίνεται σε αυτά με στόχο να τα καλύψει, ώστε το μωρό να ηρεμήσει ξανά. Χρησιμοποιεί τα δικά της γνωστικά και συναισθηματικά «εφόδια», ώστε να κατανοήσει, τι είναι αυτό που αισθάνεται το μωρό της και αμέσως μετά να ανταποκριθεί ουσιαστικά σε αυτό, να καταφέρει δηλαδή να ρυθμίσει τα συναισθήματά του. Με άλλα λόγια, το μωρό χρησιμοποιεί τα δικά της «εφόδια», το δικό της εγκέφαλο για να μπορέσει να ρυθμίσει τα συναισθήματά του, ενώ παράλληλα- πέρα από το «χτίσιμο» μιας σταθερής σχέσης εμπιστοσύνης με τη μητέρα- εκείνο μαθαίνει από τη μαμά του τον τρόπο να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, χτίζει δηλαδή αργά και σταθερά το μεταιχμιακό του σύστημα, εκείνο το μέρος του εγκεφάλου, που ευθύνεται για τη ρύθμιση των συναισθημάτων μας.

Αυτή η διαδικασία, η μάθηση για τη ρύθμιση των συναισθημάτων του παιδιού, συνεχίζεται σθεναρά όσο το μωρό μεγαλώνει και γίνεται νήπιο… Οι πολυσυζητημένες κρίσεις θυμού των νηπίων είναι η απόδειξη, ότι η μάθηση για τη ρύθμιση των συναισθημάτων είναι μια διαδικασία. Δεν είναι κάτι που μαθαίνεις γρήγορα, εύκολα ή μια φορά. Οι γονείς χρειάζεται να διαθέτουν χρόνο, να είναι συνεπείς και σταθεροί και φυσικά να πιστεύουν, πως η ρύθμιση των συναισθημάτων μαθαίνεται και μάλιστα ότι είναι δική τους ευθύνη να τη μάθουν στα παιδιά τους. Οι κρίσεις θυμού υπάρχουν, για να μας θυμίζουν ότι το παιδί μας χρειάζεται. Υπάρχουν, για να μας θυμίζουν, ότι το παιδί δεν είναι έτοιμο/ώριμο ακόμα να αντιμετωπίσει μια κατάσταση αποτελεσματικά ή μόνο του. Υπάρχουν, για να μας θυμίζουν, ότι το παιδί είναι εδώ, για να μαθαίνει από εμάς.

Τι θα μάθει λοιπόν το παιδί, που βιώνει έναν έντονο θυμό, αν εμείς τον διαχειριστούμε σωστά; Θα μάθει πώς να διαχειρίζεται το ίδιο το θυμό του, πώς να ρυθμίζει το ίδιο τα συναισθήματά του. Η μάθηση για τη ρύθμιση των συναισθημάτων, εν προκειμένω του θυμού, κινείται παράλληλα «στο εδώ και τώρα» (την ώρα του θυμού) αλλά και ανεξάρτητα από μια κρίση θυμού, στην καθημερινότητα.

Στο «εδώ και τώρα»

Καθώς το παιδί μας μεγαλώνει δεν είναι ωφέλιμο να δέχεται απλά τη δική μας «βοήθεια» για την κάλυψη των αναγκών του (π.χ του θυμού του), αποσπώντας του για παράδειγμα την προσοχή, όταν κάτι το δυσαρεστεί. Καθώς το παιδί μας μεγαλώνει είναι ανάγκη να συμμετέχει στη δική μας προσπάθεια να διαχειριστούμε το θυμό του. Δίνουμε χώρο και χρόνο στο συναίσθημα ακολουθώντας την παρακάτω διαδικασία:

> Δεν υπάρχουν καλά και κακά συναισθήματα, συναισθήματα που πρέπει ή δεν πρέπει να έχουμε. Πολύ συχνά αντιστεκόμαστε σε συναισθήματα που μας προκαλούν δυσφορία, συναισθήματα δικά μας ή άλλων. Πολύ συχνά θεωρούμε ότι δυσάρεστα συναισθήματα δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Και όμως έχουν. Είναι εκεί για κάποιο λόγο, είναι εκεί γιατί κάτι θέλουν να μας πουν. Μόνο αν αφεθούμε στο να τα αισθανθούμε, μόνο αν δούμε μέσα σε αυτά ή μέσα από αυτά το λόγο, που υπάρχουν, μόνο αν τα επεξεργαστούμε και τα κατανοήσουμε, θα καταλαγιάσουν μέσα μας και θα ανακουφιστούμε. Μην θεωρήσετε λοιπόν το θυμό του παιδιού σας ή και το δικό σας θυμό κακό. Μην αντιστέκεστε! Καλωσορίστε τον! Ζήστε τον! Προσπαθήστε να τον κατανοήσετε!

> Για ποιο λόγο υπάρχει αυτός ο θυμός; Μήπως είμαι αρκετά αυστηρή/ός; Ελέγξτε τα όρια που έχετε θέσει ή θέτετε εκείνη τη στιγμή στο παιδί σας. Πού βασίζονται; Πώς πήρατε την απόφαση για το ποιοι θα είναι οι κανόνες; Βασίζεστε στις πραγματικές ανάγκες του παιδιού; Μήπως σε ανάγκες της στιγμής; ‘Η μήπως σε δικές σας; Μην ξεχνάτε ότι πολύ συχνά ο θυμός, που εκφράζει το παιδί μας έχει την πηγή του στη δική μας αυστηρότητα.Τα παιδιά τείνουν να θυμώνουν όλο και πιο συχνά όλο και πιο έντονα, όσο δεν σεβόμαστε την ανάπτυξή τους, τις ανάγκες τους. Χρησιμοποιήστε λοιπόν ως οδηγό για τον καθορισμό των ορίων τις ανάγκες του παιδιού σας.

> Για ποιο λόγο υπάρχει αυτός ο θυμός; Τι προσπαθεί να μου πει το παιδί; Κανένα συναίσθημα δεν ξεπροβάλει ξαφνικά χωρίς αιτία. Οι κρίσεις θυμού των παιδιών δεν είναι ποτέ αβάσιμες. Τα παιδιά εκφράζοντας θυμό, πάντα κάτι προσπαθούν να μας πουν. Δώστε προσοχή στο θυμό του παιδιού, δώστε προσοχή στο ίδιο το παιδί. Κάτι χρειάζεται να μάθετε, κάτι χρειάζεται να καταλάβετε. Μπαίνοντας στη θέση του παιδιού σας την ώρα του θυμού, ουσιαστικά δείχνετε ενσυναίσθηση. Προσπαθείτε δηλαδή να κατανοήσετε τα συναισθήματά του, τις σκέψεις του και με αυτόν τον τρόπο την συμπεριφορά του. Εκφράζοντας θυμό πιθανά να θέλει να σας πει κάτι για το παρόν, για το παρελθόν αλλά και για το μέλλον. Κάτι προσπαθεί να σας πει για τον εαυτό του, για τη σχέση σας, για τη σχέση του με άλλα πρόσωπα. Αντιμετωπίστε λοιπόν το θυμό με περιέργεια, έχοντας στόχο να μάθετε εσείς πρώτα.

> Για ποιο λόγο υπάρχει αυτός ο θυμός; Το παιδί μου δεν είναι έτοιμο να τον αντιμετωπίσει αλλά είναι έτοιμο να μάθει. Δείτε κάθε θυμό σαν μια ευκαιρία για μάθηση. Το παιδί σας θα μάθει μέσα από τον τρόπο που σκέφτεστε για εκείνο, από το ποια είναι τα συναισθήματά σας για εκείνο την ώρα του θυμού, από το πώς του συμπεριφέρεστε, από το πώς ρυθμίζετε τα δικά σας συναισθήματα, σκέψεις και συμπεριφορές και δεν τα αφήνετε να επηρεάσουν αρνητικά μια διαχείριση κρίσης θυμού του. Μην ξεχνάτε πως σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορά αλληλοτροφοδοτούνται. Λειτουργείτε ως πρότυπο συμπεριφοράς συνολικά. Το παιδί μαθαίνει παρατηρώντας σας. Μαθαίνει απορροφώντας κάθε σας αντίδραση, κάθε σας συναίσθημα. Αν θέλετε να μάθει κάτι, απλά κάντε το εσείς πρώτα. Αν δεν θέλετε να μάθει κάτι, μην το υιοθετείτε. Μην περιμένετε να γνωρίζει οτιδήποτε εκ των προτέρων. Μην θεωρείτε απαραίτητο να μπορεί να αντιμετωπίσει μια κατάσταση, που δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε εσείς.

> Επιβεβαιώστε τα συναισθήματα του παιδιού σας. Όταν ο θυμός έρθει, καλωσορίστε τον! Προσεγγίστε το παιδάκι σας. Χαμηλώστε στο ύψος του. Κοιτάξτε το στα μάτια. Αντιμετωπίστε το, όπως το αντιμετωπίζετε την ώρα που επικοινωνείτε. Άλλωστε με το θυμό κάτι θέλει να σας επικοινωνήσει. Είσαι θυμωμένος/η αγάπη μου. Τι συνέβη; Τι θέλεις; Δύο απλές ερωτήσεις που είναι πολύ πιθανό να μας δείξουν την αιτία ή την αφορμή του θυμού, αν δεν έχουμε ιδέα τι συνέβη και δίνουν την ευκαιρία στο παιδί να εκφραστεί χρησιμοποιώντας ακόμα ένα κανάλι επικοινωνίας (χειρονομίες- σώμα, λόγος). Συνεχίστε ήρεμα και σταθερά: Είσαι θυμωμένος/η, γιατί θέλεις πολύ να σου δώσω μπισκότο και εγώ δεν σου το δίνω. Η ώρα είναι 8.00 μ.μ και δεν τρώμε γλυκά, πριν κοιμηθούμε, γιατί δυσκολεύουν τον ύπνο μας. Μήπως θέλεις μία μπανάνα; Το παιδί δείχνει να ανακουφίζεται, αλλά παροδικά μόνο και συνεχίζει να εκφράζει το θυμό του με κλάματα. Το ξέρω είσαι θυμωμένος/η ακόμα. Θέλεις πολύ να σου δώσω ένα μπισκότο. Θα ήμουν κι εγώ πολύ θυμωμένη/ος αν δεν μου έδιναν κάτι, που ήθελα πολύ. Σε καταλαβαίνω. Έλα να σε πάρω μια αγκαλιά. Θα είμαι εδώ μέχρι να αισθανθείς καλύτερα… Ένα παράδειγμα για το πώς μπορεί κανείς να διαχειριστεί μια κρίση θυμού αποδεχόμενος το συναίσθημα του παιδιού, αντιμετωπίζοντάς το σαν κάτι καλό, αναγνωρίζοντας και επιβεβαιώνοντάς το , κατανοώντας την πλευρά του παιδιού (σκέψεις και συναισθήματα του παιδιού), παραμένοντας όμως στην αρχική του θέση στη συγκεκριμένη περίπτωση (δεν μπορώ να σου δώσω μπισκότο), αφού πρώτα έχει αξιολογήσει τα όρια που θέτει (βασιζόμενος στις ανάγκες του παιδιού, όχι γλυκά πριν τον ύπνο), κρατώντας μια τρυφερή στάση, δείχνοντας μέχρι το τέλος αγάπη, φροντίδα, σεβασμό και όλα αυτά πλαισιωμένα από την αντίληψή του να βοηθά το παιδί του να μαθαίνει, να αναπτύσσεται, να ωριμάζει.

«Στην καθημερινότητα»

Καθημερινά υπάρχουν ευκαιρίες να μιλάμε για τα συναισθήματα. Έχετε στο μυαλό σας, ότι για να μπορεί κανείς να εκφράσει, να αναγνωρίσει, να επεξεργαστεί, να κατανοήσει άρα και να ρυθμίσει ένα συναίσθημα, που του δημιουργεί εσωτερική ανισορροπία, υπάρχει αρχικά ανάγκη να γνωρίζει τα συναισθήματα, τις λέξεις. Υπάρχει ανάγκη να αναγνωρίζει τα συναισθήματα στον εαυτό του και τους άλλους, στο σώμα, το πρόσωπο, τις αισθήσεις, τα λόγια. Ψάξτε και μιλήστε για τα συναισθήματα, όταν το παιδί σας τα εκφράζει, όταν εσείς έχετε ένα συναίσθημα ή άλλα πρόσωπα στο περιβάλλον σας, στην τηλεόραση, τα βιβλία, τα παραμύθια, σε πρόσωπα, που βλέπετε στη βόλτα σας. Παίξτε με τα συναισθήματα στον καθρέφτη, παίξτε με τα συναισθήματα κάνοντας θέατρο, πάρτε εκφράσεις εναλλάξ και κάντε μαντεψιές, ζωγραφίστε τα ελεύθερα, ζωγραφίστε πρόσωπα και αντιστοιχίστε τα με συναισθήματα. Μα κυρίως μιλήστε για αυτά. Ευχάριστα ή δυσάρεστα. Μην τα κρύβετε. Μην κρύβεστε πίσω από αυτά. Μην αντιστέκεστε. Βιώστε τα σε όλο τους το εύρος, σε όλο τους το βάθος. Μοιραστείτε τα. Θα μάθετε από αυτά, θα μάθει το παιδί σας από εσάς.

  • Ιούνιος, 3
  • 9836
  • Όρια και όχι μόνο, Συμπεριφορά, Συναισθηματική Νοημοσύνη
  • Περισσότερα

Όταν η συναισθηματική έκφραση των παιδιών παραμερίζεται

«Μαμά, ο Γιώργος με χτύπησε!» Ο μικρός Ανδρέας πηγαίνει με βήμα γοργό στη μητέρα του. Κλαίει γοερά και είναι εμφανώς αναστατωμένος. Η μητέρα σηκώνεται και λέει: «Τι έπαθες;». Και ο Ανδρέας απαντά: «Με χτύπησε ο Γιώργος στο πόδι μου», ενώ συνεχίζει να κλαίει δυνατά. «Δεν πειράζει, ήταν πάνω στο παιχνίδι!», λέει η μαμά, μα ο Ανδρέας δεν ανακουφίζεται και δεν σταματά στιγμή να κλαίει. Έχει κοκκινίσει και κάτι δείχνει να περιμένει. Η μαμά του Γιώργου σηκώνεται και ρωτά τι συνέβη. Όμως η μητέρα του Ανδρέα την καθησυχάζει λέγοντας, ότι δεν συνέβη κάτι σπουδαίο. Ο Ανδρέας συνεχίζει να κλαίει στραμμένος στη μαμά του. Συνεχίζει να περιμένει κάτι. «Δεν έγινε τίποτα Ανδρέα μου, πήγαινε να συνεχίσεις το παιχνίδι». Ώσπου παρεμβαίνει κάποιος από την παρέα και με παιχνιδιάρικο τρόπο τραβά την προσοχή του Ανδρέα. Αρχικά δεν δείχνει να ανακουφίζεται γιατί το κλάμα συνεχίζεται, όμως εκείνος παίρνει το παιδί αγκαλιά και επιμένει να κάνει «παλαβωμάρες». Ο Ανδρέας σταματά να κλαίει και βάζει τα γέλια. Σύντομα είναι έτοιμος πάλι για παιχνίδι.

Τι είναι αυτό που περίμενε ο Ανδρέας από τη μαμά του; Τι τελικά έκανε τον Ανδρέα να συνεχίσει το παιχνίδι του; Τι μας κάνει να μην ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες ενός εμφανώς αναστατωμένου παιδιού;

Πράγματι ο Γιώργος χτύπησε τον Ανδρέα «πάνω στο παιχνίδι». Πράγματι ο Γιώργος δεν είχε κακή πρόθεση. Πράγματι το χτύπημα δεν ήταν σοβαρό. Όμως το χτύπημα στο πόδι του Γιώργου συνέβη. Τι έχει τελικά περισσότερο σημασία για το ίδιο το παιδί; Το αν συνέβη; Το πόσο αντικειμενικά σοβαρό, ήταν αυτό που συνέβη; Ή το πώς βίωσε το ίδιο το παιδί αυτό που συνέβη; Ως γονείς και μη δίνουμε σίγουρα σημασία στα δύο πρώτα. Ελέγχουμε τι συνέβη στην πραγματικότητα και έπειτα αξιολογούμε τη σπουδαιότητά του, για να είμαστε σίγουροι για τη σωματική ακεραιότητα του παιδιού. Ξεχνάμε όμως πολλές φορές το τρίτο. Ξεχνάμε να δώσουμε προσοχή, να αξιολογήσουμε, να κατανοήσουμε αυτό, που βίωσε το παιδί. Δίνουμε προσοχή στην «αντικειμενική» πραγματικότητα και λιγότερο σημασία στην «υποκειμενική» πραγματικότητα του παιδιού, στο βίωμά του μέσα από τα δικά του μάτια. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί ασχολούμαστε περισσότερο με τη σωματική ακεραιότητα των παιδιών στο παιχνίδι και πολύ πιο σπάνια με τη συναισθηματική τους;

Πιθανές λανθασμένες αντιλήψεις:

> «Όταν χτυπάμε «πάνω στο παιχνίδι» δεν έγινε και τίποτα». Η αλήθεια είναι, πως κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού μπορεί κάποιο παιδάκι να χτυπήσει από τυχαίους παράγοντες, από παράγοντες, που δεν σχετίζονται σε καμία περίπτωση με την πρόθεση κάποιου παιδιού να χτυπήσει κάποιο άλλο (φυσικά όχι πάντα). Ε και;! Μήπως αυτό σημαίνει, πως τελικά το παιδί δεν χτυπήθηκε; Σκεφτείτε, πώς θα αισθανόσασταν, αν σας χτυπούσαν στο γραφείο χωρίς πρόθεση, ενώ κάποιος μετακινούσε με δύναμη μια τροχήλατη συρταριέρα ακριβώς πάνω στο πόδι σας. Θα αισθανόσασταν για αρχή πόνο, πιθανά στη συνέχεια θυμό για την απροσεξία και σίγουρα κάτι θα περιμένατε από κάποιον. Τι είναι αυτό;

> «Η μητέρα του άλλου παιδιού θα παρεξηγηθεί». Φοβόμαστε ότι αν δώσουμε συνέχεια, θα φαίνεται σα να έχει γίνει μεγάλο θέμα και η μητέρα του άλλου παιδιού θα δυσαρεστηθεί. Αυτό δεν το θέλουμε. Είναι φίλη μου και δεν θέλω να αισθανθεί άσχημα. Αποφεύγω τις συγκρούσεις με ανθρώπους, που αγαπώ, γιατί φοβάμαι ότι θα τους χάσω. Δεν τη γνωρίζω και φοβάμαι μήπως έρθουμε σε αντιπαράθεση. Άλλωστε δεν είναι κομψό να τσακωνόμαστε για τα παιδιά. Τι θα πουν για μένα; Και άλλες τέτοιες δυσλειτουργικές σκέψεις, που δείχνουν ότι δυσκολευόμαστε να αυτορρυθμιστούμε, να ρυθμίσουμε δηλαδή δικές μας σκέψεις και συναισθήματα και που μας εμποδίζουν από το να ανταποκριθούμε στο κάλεσμα του παιδιού μας. Σκεφτείτε. Ακόμα κι αν για κάποιο λόγο, που δεν ξέρετε, η μητέρα του άλλου παιδιού δυσαρεστηθεί μαζί σας, θα έχει δίκιο; Θα έχει δίκιο να δυσαρεστείται από τη διάρκεια και τον τρόπο με τον οποίο έχετε επιλέξει να ασχοληθείτε με το παιδί σας; Τι σχέση έχει ο τρόπος που επικοινωνείτε με το παιδί σας με την άλλη μητέρα; Κι ακόμα αναρωτηθείτε: Ποια είναι η προτεραιότητά σας; Το παιδί σας, οι σκέψεις και τα συναισθήματα της άλλης μητέρας ή οι δικές σας σκέψεις και συναισθήματα για τις σκέψεις και τα συναισθήματα της άλλης μητέρας; Ποιου βίωμα έχει για εσάς σημασία εκείνη τη στιγμή; Το δικό σας, της άλλης μητέρας (για το οποίο φυσικά δεν μπορείτε να είστε σίγουρη αλλά και υπεύθυνη) ή του παιδιού σας;

> «Δεν δίνω πολλή σημασία στα κλάματα και τα παράπονα, γιατί αυτά δείχνουν αδυναμία».  Είναι κοινή μεταξύ γονέων η αντίληψη, ότι το κλάμα και τα συνεχή παράπονα, που εκφράζονται, όταν τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με δυσκολίες, στην προκείμενη περίπτωση μετά από το χτύπημα του Ανδρέα, αποτελούν ένδειξη αδυναμίας του παιδιού. Η αδυναμία δεν είναι αρεστή. Κάποιοι γονείς λοιπόν επιλέγουν να κάνουν το παιδί τους πιο δυνατό δείχνοντας αδιαφορία στο κλάμα και τα συνεχή παράπονα του παιδιού. «Έλα, μην κλαις τώρα! Δεν είπαμε ότι δεν κλαίμε; Πήγαινε συνέχισε το παιχνίδι σου! Σταμάτα να κλαις, τα άλλα παιδιά θα σε κοροϊδεύουν…». Με τα λόγια και τις πράξεις τους, απαγορεύουν στο παιδί να εκφράζει το συναίσθημά του, να εκφράσει μια ανάγκη του, ενώ παράλληλα του μαθαίνουν να ντρέπεται για αυτά, που αισθάνεται αλλά και για τον τρόπο, που τα εκφράζει.

Δείτε το κάπως έτσι: Πράγματι το παιδί, που παραπονιέται, το παιδί, που κλαίει εκφράζει μια αδυναμία. Την αδυναμία του να διαχειριστεί μια κατάσταση, τη συμπεριφορά κάποιου ή τη δική του, τα συναισθήματά του, τις σκέψεις του. Τι μαθαίνει ένας γονέας στο παιδί του, όταν δεν το αφήνει να εκφράσει την ανάγκη του, αναφέρθηκε παραπάνω. Εκείνος όμως, που θα προσέξει το παιδί του, θα το ακούσει, θα το κατανοήσει, θα το σεβαστεί, θα το αποδεχθεί και θα το νιώσει είναι αυτός, που στην πραγματικότητα με κάθε αφορμή χτίζει βήμα-βήμα μέσα σε μια σχέση εμπιστοσύνης τη συναισθηματική νοημοσύνη του παιδιού του. Είναι εκείνος, που θα του δώσει μέσω της ενσυναίσθησης (κατανοώ όσα μου λες, αισθάνομαι όσα αισθάνεσαι, έχεις δίκιο, σε ευχαριστώ που το μοιράστηκες μαζί μου, θα είμαι εδώ για σένα κάθε φορά) τα εφόδια, για να διαχειριστεί το παιδί την επόμενη φορά μια δυσκολία της ζωής, τη συμπεριφορά κάποιου, που το «προσβάλλει», τις σκέψεις και τα συναισθήματά του με τρόπο ιδανικό για εκείνο. Ποια άλλωστε είναι η κύρια πηγή μάθησης για το παιδί; Οι γονείς του.

Γιατί λοιπόν οι γονείς αποφεύγουν αυτή τους την ευθύνη; Γιατί έχουν κι εκείνοι μια δυσκολία να δουν, ότι τα δυσάρεστα συναισθήματα και η έκφρασή τους είναι κι αυτά καλά. Έχουν ένα πολύ καλό λόγο να υπάρχουν. Έχουν δυσκολία να έρθουν σε επαφή με αυτά, συνήθως αντιστέκονται ή αισθάνονται π.χ δυσφορία, που αισθάνονται δυσφορία. Πώς λοιπόν θα μπορέσει ένας γονέας να δει κάθε συναίσθημα, που εκφράζει το παιδί του, σαν κάτι καλό, όταν ο ίδιος δεν έχει καλή σχέση με τα δικά του συναισθήματα, δεν τα θεωρεί καλοδεχούμενα;

Ο μικρός Ανδρέας έτρεξε στη μαμά του για βοήθεια. Δεν ζητούσε τίποτα περισσότερο από αυτό, που θέλουμε όλοι στην καθημερινή μας επαφή με τους ανθρώπους σημαντικούς και μη για εμάς. Δεν ζητούσε τίποτε περισσότερο και φυσικά τίποτα λιγότερο από το να τον καταλάβει η μαμά του. «Μαμά, κατάλαβέ με! Αισθάνομαι πόνο! Κάποιος με χτύπησε και αυτό είναι κάτι, που δεν το ήθελα.Δεν θέλω να χτυπάω, δεν θέλω να με χτυπάνε, γιατί πονάω στο σώμα μου. Πονάω όμως και μέσα μου βαθιά. Νιώθω αδικημένος!Γιατί να συμβεί αυτό σε μένα! Ξέρω ότι δεν ήθελε να με χτυπήσει, όμως συνεχίζω να πονάω και μέσα και έξω! Ο Ανδρέας δεν είχε τα λόγια να εκφράσει αυτά που ένιωθε, ούτε τον τρόπο να τα διαχειριστεί. Με τη λογική καταλάβαινε ότι το άλλο παιδάκι δεν είχε πρόθεση να τον χτυπήσει. Η λογική του όμως δεν μπορούσε να καταλαγιάσει μέσα του τον πόνο, τη θλίψη, την αδικία που ένιωθε. Ο Ανδρέας δεν ήξερε τον τρόπο, να διαχειριστεί τα συναισθήματά του. Έψαχνε τη μητέρα του. Αναζήτησε βοήθεια μέσα στη σχέση με τον πιο σημαντικό άνθρωπο στη ζωή του. Αναζήτησε κατανόηση και αποδοχή μέσα σε μια σχέση άνευ όρων αγάπης. Αυτό άλλωστε δεν σημαίνει σχετίζομαι; Κατανοώ τον άλλο, την ύπαρξή του, την ουσία του και αυτό αποδέχομαι. Η αγκαλιά, που πήρε από το μέλος της παρέας, τον ανακούφισε. Φαίνεται ότι με κάποιο τρόπο εκείνος κατάφερε να συγχρονιστεί με την ανάγκη του παιδιού. Η αγκαλιά ήταν γι’αυτό η κατανόηση και η αποδοχή, που ζητούσε για να μπορέσει να συνεχίσει. Είναι όμως αρκετό;

Όχι. Τα παιδιά έχουν ανάγκη, για να αναπτύσσονται φυσιολογικά για εκείνα, να έχουν μια σταθερή σχέση εμπιστοσύνης με έναν τουλάχιστο γονέα, που θα φροντίζει να είναι συγχρονισμένος με τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού και θα τις καλύπτει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η μητέρα πρόδωσε στα μάτια του παιδιού της τη σχέση εμπιστοσύνης που έχουν, γιατί δεν κατανόησε την ανάγκη που της εξέφραζε, την ανάγκη του να το βοηθήσει να ρυθμίσει τα συναισθήματά του, να επεξεργαστεί και να κατανοήσει την πραγματικότητα, που μόλις βίωσε (και να τη φέρει ίσως στις σωστές της διαστάσεις), την ανάγκη του να μάθει από αυτό που έγινε, ώστε αυτή η εμπειρία να λειτουργήσει θετικά για αυτό.

Καλωσορίστε λοιπόν κάθε συναίσθημα! Πείτε του σε ευχαριστώ που ήρθες! Θα μάθω από εσένα…Μην αντιστέκεστε!

  • Μάιος, 19
  • 2428
  • Είμαι Γονιός, Συναισθηματική Νοημοσύνη
  • Περισσότερα

Αντιμετωπίζοντας το θυμό σας για το θυμό του παιδιού σας

Ένα θυμωμένο παιδί, που εκφράζει έντονα το θυμό του είναι ένα παιδί, που τις περισσότερες φορές προκαλεί θυμό στους γονείς του. Πώς θα κάνετε το θυμό φίλο και όχι εχθρό; Πώς θα μπορέσετε να αισθανθείτε άνετα, όταν αυτός έρχεται; Πώς θα αντιμετωπίσετε το θυμό σας για το θυμό του παιδιού σας;

> Γιατί θυμώνω; Κάθε φορά που θυμώνετε, ρωτήστε τον εαυτό σας: Γιατί θυμώνω τώρα; Παρατηρήστε τον εαυτό σας. Παρατηρήστε τη σκέψη σας. Ποιες σκέψεις περνούν από το μυαλό σας; «Όχι πάλι τα ίδια! Γιατί θυμώνει έτσι αυτό το παιδί; Προσπαθεί να με κάνει να… Τι θα κάνω πάλι; Τι άλλο να κάνω; Τι θα κάνω πια με αυτό το παιδί; Είμαστε έξω και μας κοιτάει ο κόσμος! Ντρέπομαι για λογαριασμό του! Δεν μπορώ να το διαχειριστώ! Έχω χάσει τον έλεγχο! Θέλω απλά να σταματήσει! Τα καλά παιδιά δεν κάνουν έτσι! Όχι δεν πρόκειται να του το δώσω! Όχι δεν του δίνω σημασία! Θα το αφήσω να φωνάζει μέχρι αύριο! Δεν θα με κάνει εμένα ότι θέλει!» Σας θυμίζουν κάτι; Είναι σκέψεις γονέων γεμάτες θυμό για το παιδί, που δεν τους «ακούει» και για τους ίδιους, που δεν τα καταφέρνουν. Είναι σκέψεις δυσλειτουργικές, σκέψεις που τροφοδοτούν δυσάρεστα συναισθήματα και ανατροφοδοτούνται από αυτά. Είναι σκέψεις χρωματισμένες με θυμό, που επηρεάζουν τις αποφάσεις μας. Όσο ο θυμός επηρεάζει τη σκέψη, άλλο τόσο επηρεάζει και τη δράση μας. Έτσι λαμβάνουμε μέτρα υπό το κράτος του θυμού. Τι κάνουμε λοιπόν γι’αυτό; Κάντε πίσω. Πάρτε το χρόνο σας. Παρατηρήστε τι σκέφτεστε. Μην παίρνετε αποφάσεις. Ο στόχος είναι να είστε αυθεντικοί στην επικοινωνία σας με το παιδί. Είναι ανάγκη η αυθεντικότητα να χαρακτηρίζει τη σχέση σας. Σκέφτεστε: «Πάλι τα ίδια! Προσπαθεί να με εκμεταλλευτεί! Προσπαθεί να με αναγκάσει να… ! Μου έχει πάρει τον αέρα! Δεν αντέχω άλλο να μας κοιτάει ο κόσμος!» Σκέψεις επενδεδυμένες με θυμό. Ο στόχος σας είναι να κατανοήσετε, γιατί οι σκέψεις, που σας προκαλούν το θυμό (δεν είναι το παιδί που σας τον προκαλεί), είναι τελικά δυσλειτουργικές, γιατί δεν σας συμφέρουν να τις έχετε και να τις αντικαταστήσετε με πιο λειτουργικές, με τις οποίες θα αισθάνεστε άνετα και θα βοηθούν τη σχέση με το παιδί σας ειδικά όταν έρχονται τα δύσκολα.

> Τι θέλω πραγματικά για το παιδί μου; Θέλω να είναι ένα καλό παιδί; Να έχει δηλαδή καλή συμπεριφορά και να με ακούει; Τι θα λέγατε, αν σας έλεγα, ότι καλό και κακό παιδί δεν υπάρχει και ότι η καλή και η κακή συμπεριφορά αμφισβητείται; Το καλό και το κακό παιδί είναι ταμπέλες, που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν, γιατί δεν ωφελούν σε τίποτα τα παιδιά αλλά το αντίθετο. Τι είναι άλλωστε καλό και τι κακό; Αυτό που είναι για εσάς ή για τους άλλους; Πόσο σημασία δίνετε στους άλλους; Πόσο σημασία δίνετε σε αυτό, που θεωρείται κοινωνικά αποδεκτό ή μη αποδεκτό; Μια κοινωνικά μη αποδεκτή συμπεριφορά, ιδιαίτερα όταν αυτή λαμβάνει χώρα εκτός σπιτιού, προκαλεί ντροπή στους περισσότερους γονείς και βάζει σε σκέψεις, όσους την παρατηρούν, για το ίδιο το παιδί και τον τρόπο, που μεγαλώνει. Αν εσείς εστιάσετε στο παιδί και ακούσετε αυτό, που έχει να σας πει, με σκοπό να καλύψετε την ανάγκη, που εκείνη την ώρα σας εκφράζει, η ντροπή θα φύγει. Θα υποχωρήσει, γιατί θα έχετε κατανοήσει το λόγο, που θυμώνει το παιδί σας και θα θεωρείτε πια δίκαιη τη συμπεριφορά του και αποδεκτά τα συναισθήματά του. Μην δίνετε σε τίποτε άλλο σημασία, παρά στο παιδί, που σας έχει ανάγκη. Οι κοινωνικές συμβάσεις μας κρατούν χρόνια δέσμιους, μας εμποδίζουν να αισθανθούμε, να σκεφτούμε, να δράσουμε αυθεντικά και θα το κάνουν, όσο τους δίνουμε αξία. Η κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά δεν είναι πάντα σωστή και ιδανική για εσάς και το παιδί σας. Αν παρ’όλα αυτά συνεχίζετε να ντρέπεστε, μάλλον είναι ώρα να σκεφτείτε τι πραγματικά θέλετε για το παιδί σας, να είναι καλό παιδί για τους άλλους ή να αισθάνεται χαρούμενο και αγαπημένο;

> Άλλη μια ευκαιρία να ωριμάσουμε! Πείτε αυτή τη φράση στον εαυτό σας, την ώρα, που θυμώνετε. Δείτε κάθε θυμό σαν ακόμα μια ευκαιρία για μάθηση. Ποιος μαθαίνει από το θυμό; Αυτός που τον αισθάνεται και εκείνος στον οποίο απευθύνεται. Έτσι κάθε φορά, που το παιδάκι σας εκφράζει το θυμό του, είναι ώρα να μάθετε και οι δύο! Τι; Μα, πώς να τον διαχειρίζεστε και οι δυο σας! Τι κάνουμε, όταν θυμώνουμε, πώς αντιμετωπίζουμε το θυμό μας; Κάθε φορά θα ανεβαίνετε μαζί ένα σκαλοπάτι. Κάθε φορά θα δίνετε ένα καινούργιο όπλο στο παιδί σας, ένα καινούργιο εργαλείο, ένα ακόμη υλικό, ένα ακόμη συναισθηματικό εφόδιο. Μέρα με τη μέρα θα χτίσετε μαζί ένα τεράστιο κομμάτι της συναισθηματικής νοημοσύνης του παιδιού, που λέγεται διαχείριση συναισθημάτων και οδηγεί στην αυτορρύθμισή του. Έτσι το παιδάκι σας θα κατακτήσει σταδιακά την αυτονομία του σε συναισθηματικό επίπεδο. Καλωσορίστε λοιπόν το θυμό κάθε φορά, που σας χτυπά την πόρτα. Ο θυμός είναι φίλος σας και όχι εχθρός. Ο θυμός είναι δώρο και για τους δυο σας. Σας δίνει την ευκαιρία να ωριμάσετε, να εξελιχθείτε. Υπάρχει πιο σπουδαίο δώρο από αυτό;!

> Που με οδηγεί συνήθως ο θυμός μου; Γυρίστε πίσω και θυμηθείτε: Πώς αισθάνεστε, αφού θυμώσατε και επιλέξατε τον τρόπο, που θα αντιμετωπίσετε την έκφραση του θυμού του παιδιού σας; Αισθάνεστε σίγουρος/η για τον εαυτό σας; Αισθάνεστε άνετα με αυτό που κάνατε; Πιστεύετε ότι πήρατε τη σωστή απόφαση για το παιδί σας; Ή μήπως συνήθως μετανιώνετε; Αυτό συμβαίνει, όταν παίρνουμε αποφάσεις εν θερμώ, όταν αποφασίζουμε όσο είμαστε θυμωμένοι. Ο θυμός δεν είναι καλός οδηγός. Επηρεάζει τις περισσότερες φορές τη σκέψη μας με αρνητικό τρόπο. Παίρνουμε αποφάσεις επηρεασμένες από αρνητικές ή δυσλειτουργικές σκέψεις και το αποτέλεσμα είναι να έχουμε και αντίστοιχες συμπεριφορές.

> Τι συμβαίνει συνήθως αφού θυμώσω; Παρατηρείστε το παιδί σας, την επόμενη φορά ή απλά γυρίστε πίσω και θυμηθείτε. Ποιες είναι οι βραχυπρόθεσμες και ποιες οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της έκφρασης του δικού σας θυμού στο παιδί σας; Μήπως αναστατώνεται ακόμα πιο πολύ; Μήπως ο θυμός και η έκφρασή του αποκτούν μεγαλύτερη ένταση; Μήπως το παιδί σας θυμώνει όλο και πιο συχνά τελευταία και ο θυμός βρίσκει όλο και πιο «δημιουργικούς τρόπους» να εκφραστεί; Αυτό συμβαίνει, γιατί δεν δείχνετε να το κατανοείτε. Το παιδί σας την ώρα του θυμού έχει ανάγκη να το καταλάβετε, να καταλάβετε τι είναι αυτό, που προσπαθεί να σας πει. Το παιδί σας μιλάει για τις συναισθηματικές ανάγκες του, μέσω του θυμού του, την ώρα εκείνη και σας καλεί να τις κατανοήσετε και να τις καλύψετε. Όσο εσείς θεωρείτε το θυμό του μη επιθυμητό και αποδεκτό, τόσο εκείνο θα συνεχίζει να θυμώνει και αυτό να γίνεται εντονότερο. Ο θυμός θα κάνει την εμφάνισή του για λόγους σχετικά ασήμαντους ή για λόγους που παλαιότερα δεν του προκαλούσαν θυμό. Αυτό συμβαίνει γιατί τα συναισθήματα του παιδιού δεν έτυχαν της προσοχής εκείνου στον οποίο εκφράζονταν ενώ παράλληλα δεν έγιναν σεβαστά και αποδεκτά άλλες φορές και βρίσκουν τώρα ευκαιρία να εκφραστούν με ακόμα μεγαλύτερη ένταση.

> Το παιδί έχει πάντα δίκιο. Έχει πάντα ένα καλό λόγο για να θυμώνει. Κρατήστε αυτή τη φράση στο μυαλό σας και σκεφτείτε τη. Ο θυμός δεν είναι αυθύπαρκτος. Πάντα απορρέει από κάπου. Κανένας μας δεν θυμώνει χωρίς λόγο. Αν κάποια στιγμή πιστέψουμε την τελευταία φράση, απλά δεν τον έχουμε κατανοήσει. «Πάλι τα ίδια; Πάλι θυμώνεις; Όχι! Δεν πρόκειται να κάνω πίσω! Δεν είπαμε, ότι δεν θυμώνουμε; Τι είναι αυτά, που κάνεις πάλι; Σιωπή! Δεν μπορώ να ακούω συνέχεια τη γκρίνια σου!». Ο συγκεκριμένος γονέας έχει αφαιρέσει το δικαίωμα του παιδιού του να αισθάνεται αυτό, που αισθάνεται, να εκφράζει αυτό, που αισθάνεται αλλά και να έχει κάποιο λόγο, που το αισθάνεται. Θα το κάναμε αυτό εύκολα σε έναν ενήλικα; Θα του αφαιρούσαμε το δικαίωμα έκφρασης αλλά και το δικαίωμα να έχει δίκιο; Μάλλον όχι. Άλλωστε οι μεγάλοι έχουν πάντα δίκιο και οι μικροί δεν έχουν σοβαρούς λόγους, για να είναι θυμωμένοι, γιατί είναι μικροί! Δεν έχουν ανησυχίες, έννοιες, σκοτούρες, όπως οι μεγάλοι! Μεγάλο λάθος! Σε αυτές ακριβώς τις δυσλειτουργικές αντιλήψεις βασίζεται το έλλειμα της επικοινωνίας με τα παιδιά μας. Αυτές είναι οι αντιλήψεις, που μας εμποδίζουν να θέλουμε να κατανοήσουμε το παιδί μας και τα συναισθήματά του, να πιστεύουμε δηλαδή πως έχει νόημα να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε το θυμό του. Αν εξ’ αρχής πιστεύουμε, πως ένα παιδί είναι πάντα ανέμελο και πως δεν έχει κανένα λόγο να αισθάνεται δυσάρεστα, αν πιστεύουμε πως εμείς έχουμε πάντα δίκιο, γιατί να αναζητήσουμε την αιτία του θυμού του; Τα παιδιά έχουν πάντα δίκιο να θυμώνουν, το δικό τους δίκιο και εμείς καλούμαστε να το καταλάβουμε, να δείξουμε ενσυναίσθηση. «Γιατί θύμωσε; Γιατί χτύπησε ξαφνικά την αδελφή του; Γιατί αρνείται πεισματικά να πάει για ύπνο;» Αναζητείστε με προσοχή και περιέργεια τις αιτίες, προσπαθώντας να κατανοήσετε σε βάθος τα συναισθήματα του παιδιού σας. Κάντε το με αυθεντικότητα.

> Έχω αποδεχτεί το θυμό; Δεν υπάρχουν καλά και κακά συναισθήματα. Όλα τα συναισθήματα είναι καλά, γιατί έχουν ένα λόγο να υπάρχουν. Αποδεχτείτε το συναίσθημα, αποδεχτείτε και το λόγο ύπαρξής του. Μην αντιστέκεστε! Μην προσπαθείτε να το διώξετε, να το κρύψετε, να το κουκουλώσετε. Όσο το κάνετε, τόσο θα γιγαντώνεται. Όσο γιγαντώνεται τόσο πιο δύσκολο θα σας είναι να το διαχειριστείτε. Αποδεχτείτε το θυμό σας και εκείνο του παιδιού σας, είστε άνθρωποι με συναισθήματα. Αποδεχτείτε το θυμό σας αποδεχόμενοι τον εαυτό σας αλλά και το παιδί σας. Αυτή/ός είστε, αυτό είναι το παιδί σας. Αγαπήστε το θυμό σας, αγαπήστε το θυμό του παιδιού σας, γιατί έτσι αγαπάτε αυτόν από τον οποίο προέρχεται, εσάς και το παιδί σας. Οι ενοχές δεν θα βοηθήσουν, μόνο προβλήματα θα σας δημιουργήσουν.

> Πάρτε απόσταση. Κι αν όλα πάνε στραβά, σταματήστε. Πάρτε απόσταση. Κλείστε τα μάτια και πάρτε βαθιά εισπνοή. Εκπνεύστε αργά. Παρατηρείστε την αναπνοή σας…  Συνεχίστε μερικά λεπτά. Αδειάστε. Συνεχίστε. Κάνοντας μια παύση μερικών λεπτών δίνουμε τη δυνατότητα σε εμάς να ξαναβρούμε τον εαυτό μας. Η παύση μας χαλαρώνει, αδειάζει όποιο δύσκολο συναίσθημα κι αν είχαμε. Ερχόμαστε ξανά σε επαφή με τον εαυτό μας και βρίσκουμε την ισορροπία μας. Βλέπουμε πιο καθαρά, απαλλαγμένοι από μη αυθεντικές σκέψεις. Κοιτάξτε τώρα το παιδί σας στα μάτια και δείτε το από την αρχή… Κάντε μαζί παύσεις καθημερινά, μάθημα σπουδαίο για τη διαχείριση των συναισθημάτων μας.

Κάθε φορά, που θυμώνετε με το θυμό του παιδιού σας, κάθε φορά που προσπαθείτε να τον αντιμετωπίσετε, σκεφτείτε, ότι για το παιδί σας είστε πρότυπο. Ένας σπουδαίος τρόπος μάθησης για τα παιδιά είναι η μίμηση. Το παιδί μαθαίνει μέσα από εσάς. Το παιδί σας μαθαίνει μιμούμενο τον τρόπο που συμπεριφέρεστε, τον τρόπο που σκέφτεστε. Αν εσείς δεν μπορείτε να δείτε στα μάτια το θυμό σας και αυτό του παιδιού σας, να τον βιώσετε σε βάθος, να τον επεξεργαστείτε, να τον κατανοήσετε, πώς θα μπορέσει εκείνο με τη σειρά του;

  • Απρίλιος, 20
  • 6222
  • Όρια και όχι μόνο, Συμπεριφορά, Συναισθηματική Νοημοσύνη
  • Περισσότερα

Πώς να μάθω το παιδί μου να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του

Ένα από τα μεγαλύτερα δώρα, που μπορείτε να κάνετε στα παιδιά σας είναι να τα μάθετε να αυτορρυθμίζουν τα συναισθήματά τους (να τα διαχειρίζονται αποτελεσματικά). Τι σημαίνει αυτό; Μπορείτε να τα εκπαιδεύσετε να μπορούν να επεξεργάζονται τα συναισθήματά τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην τα αφήνουν να τα κατακλύζουν, γεγονός με πολλές αρνητικές συνέπειες για τα ίδια τα παιδιά. Ένα παιδί που κλαίει απαρηγόρητα, ένα θυμωμένο παιδί, που χτυπάει και πετάει αντικείμενα, ένα αγχωμένο παιδί που δεν θέλει να πάει στο σχολείο, γιατί πιστεύει πως δε θα τα καταφέρει, ένα παιδί που φοβάται έντονα κάτι ή και πολλά πράγματα, με αποτέλεσμα να αποφεύγει ανθρώπους, καταστάσεις, πράξεις, είναι όλα παιδιά που δεν μπορούν να αυτορρυθμιστούν. Η έλλειψη αυτορρύθμισης οδηγεί σε μονοπάτια δύσκολα τόσο το παιδί όσο και τους γονείς του.

Η εκπαίδευση των παιδιών σας στην αυτορρύθμιση των συναισθημάτων τους έχει πολλαπλά οφέλη για εκείνα. Μαθαίνουν ευκολότερα, κάνουν πιο εύκολα φίλους σταθερούς, μπλέκονται δυσκολότερα σε καβγάδες κ.α. Το μεγαλύτερο δώρο όμως, που μπορεί να δώσει η αυτορρύθμιση είναι η ψυχική υγεία. Τα παιδιά αλλά και γενικότερα οι άνθρωποι, που αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, κατανοούν τους λόγους, που τα προκάλεσαν και καταφέρνουν να μην τα αφήσουν να τους οδηγήσουν σε λάθος αποφάσεις αλλά στις ιδανικές για εκείνους, είναι άνθρωποι με λιγότερες πιθανότητες να νοσήσουν ψυχικά, είναι άνθρωποι «συναισθηματικά πιο ανθεκτικοί». Είναι άνθρωποι με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη, δηλαδή συναισθηματικά ώριμοι άνθρωποι.

Η αυτορρύθμιση είναι μια δεξιότητα, που κατακτάται από το παιδί σταδιακά. Κάθε φορά, που το μωρό σας είναι αναστατωμένο και εσείς το παρηγορείτε προτού η αναστάτωσή του φτάσει στα ύψη, εκείνο κάνει ένα βήμα παραπάνω για την κατάκτηση της αυτορρύθμισης των συναισθημάτων του. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας θα έχουν καταφέρει να ρυθμίζουν τα συναισθηματά τους σε ικανοποιητικό βαθμό, αν έχουν μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον «ευαίσθητο» στα ερεθίσματα που έπαιρνε από το παιδί, ένα περιβάλλον που «απαντούσε» σε αυτά τα ερεθίσματα, ένα περιβάλλον δηλαδή που κάλυπτε τις βασικές σωματικές, γνωστικές, συναισθηματικές, κοινωνικές ανάγκες του. Όσο για τα παιδιά πρωτοσχολικής ηλικίας, θα πρέπει να έχουν ήδη καταφέρει να ελέγχουν συναισθήματα φόβου, θυμού και άγχους σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην τα εμποδίζουν να συγκεντρωθούν και να μάθουν. Το ότι τα περισσότερα παιδιά σχολικής ηλικίας έχουν συνήθως καταφέρει να φτάσουν σε ένα καλό επίπεδο αυτορρύθμισης των συναισθημάτων τους (αν έχουν μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον «ευαίσθητο», όπως αναφέρθηκε παραπάνω), δεν σημαίνει, πως δεν έχουν ανάγκη πια τη δική σας συνδρομή για να «ρυθμίζουν» τα συναισθηματά τους. Άλλωστε κι εμείς ως ενήλικες πολλές φορές κατακλυζόμαστε από δυσάρεστα συναισθήματα, χωρίς να μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’αυτά, συνήθως πρόσκαιρα.

Να τι μπορείτε να κάνετε για να εκπαιδεύσετε τα παιδιά σας στην αυτορρύθμιση των συναισθημάτων τους απο τη στιγμή της γέννησης τους:

> Τα πολύ μικρά μωρά έχουν απόλυτη ανάγκη από σας για να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους. Δεν μπορούν να τα καταφέρουν μόνα τους, χρειάζεται να κάνετε εσείς «όλη τη δουλειά» για εκείνα. Όταν είναι αναστατωμένα παρηγορήστε τα στην αγκαλιά σας δειχνοντάς τους την αγάπη σας, τη ζεστασιά σας, την ηρεμία σας. Μόνο έτσι θα καταλάβουν ότι αγαπιούνται και είναι ασφαλή. Όχι με τα λόγια αλλά με τις πράξεις.

> Εισάγετε σε αυτή τη διαδικασία και τον λόγο σας. Μιλήστε στο μωρό σας με ηρεμία για το τι αισθάνονται αλλά και για το τι θα κάνετε γι’αυτό. Μπορείτε για παράδειγμα να πείτε: «Αισθάνεσαι αναστατωμένο γιατί είχαμε κόσμο και φασαρία στο σπίτι, αλλά εγώ θα σε κρατάω μέχρι να αισθανθείς καλύτερα». Δεν θα καταλάβει τα λόγια σας αλλά τον ήρεμο τόνο στη φωνή σας και τις πράξεις σας.

> Μεγαλώνοντας δεν θα αναστατώνονται τόσο εύκολα. Είναι ικανά να περιμένουν για λίγο π.χ το φαγητό τους δίχως να αναστατωθούν ιδιαίτερα. Την ώρα που το ετοιμάζετε μιλήστε του: «Το ξέρω ότι πεινάς, γι’αυτό κι εγώ ετοιμάζω το φαγητό σου».

> Στο τέλος του πρώτου χρόνου είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αρχίσετε να δίνετε όνομα σε κάθε του συναίσθημα (μπορείτε φυσικά να το κάνετε από τη στιγμή της γέννησης). Δίνοντας όνομα σε κάτι, ουσιαστικά του δίνουμε υπόσταση, το κάνουμε χειροπιαστό, άρα πιο εύκολα αντιμετωπίσιμο. Μπορείτε για παράδειγμα να πείτε: «Θυμώνεις όταν είναι ώρα για φαγητό και σε παίρνω από τα παιχνίδια σου», «Θυμώνεις όταν φεύγω από το σπίτι», «Φοβάσαι όταν κλείνει δυνατά η πόρτα», «Χαίρεσαι όταν βλέπεις από το παράθυρο τον παππού να έρχεται σπίτι».

> Αργότερα χρησιμοποιήστε συστηματικά λέξεις και όχι πράξεις για να εκφράσετε τα συναισθήματά τους και τις ανάγκες τους: «Ξέρω ότι θέλεις την κουτάλα που κρατάω, αλλά θα περιμένεις να τελειώσω πρώτα», «Ξέρω ότι θέλεις να συνεχίσουμε το παιχνίδι στην αυλή αλλά είναι ώρα για το δεκατιανό σου. Θα συνεχίσουμε να παίζουμε αφού φας πρώτα».

> Αφού το παιδί σας κατακτήσει το λόγο ενθαρρύνετέ το να μιλάει για τα συναισθήματά του αλλά και να δίνει προσοχή στα συναισθήματα των άλλων π.χ « Μην με χτυπάς, με πονάς. Δεν μου αρέσει, απαγορεύεται να χτυπάμε».

> Αντιμετωπίστε μαζί τις ματαιώσεις του, δίνοντας παράλληλα σημασία στα συναισθήματά του. Αν π.χ. έπεσε ο πύργος που έχτισε με τουβλάκια και το παιδάκι σας αναστατώθηκε, δείξτε του ότι καταλαβαίνετε τα συναισθήματά του, ωχ, έπεσε ο πύργος, στενοχωρήθηκες,αγάπη μου και προτείνετε να τον χτίσετε ξανά μαζί. Αν έσπασε κάποιο παιχνίδι του, προσπαθήστε μαζί να το διορθώσετε, αφού πρώτα πάρετε λίγο χρόνο για να παρατηρήσετε τυχόν δυσάρεστα συναισθήματα του παιδιού σας. Αν αυτά υπάρχουν επιβεβαιώστε τα στο παιδί σας, λέγοντάς του ότι έχει δίκιο να αισθάνεται έτσι και προτείνετέ του να προσπαθήσετε μαζί να το διορθώσετε. Του δείχνετε πώς να μην αφήνει τα δυσάρεστα συναισθήματα να το εμποδίσουν να συνεχίσει.

> Αν είναι ανυπόμονο και δεν μπορεί να περιμένει τη σειρά του, δείξτε του κάτι άλλο με το οποίο μπορεί να ασχοληθεί. Ουσιαστικά του δίνετε το μήνυμα ότι πάντα θα υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις στη ζωή.

> Αν κάτι του έχει προκαλέσει αναστάτωση δείξτε του τον τρόπο να ηρεμεί και να χαλαρώνει. Διαβάστε μια ιστορία,τραγουδήστε, πηγαίνετε μια βόλτα.

> Ζωγραφίστε, παίξτε με πλαστελίνη και πηλό, παίξτε με κούκλες και φιγούρες, παίξτε θέατρο. Τα βοηθάτε να εκφράσουν τα συναισθήματά τους.

> Μειώστε σταδιακά την απόσπαση της προσοχής, όταν αναστατώνεται. Οι περισσότεροι γονείς, όταν αναστατώνεται για κάποιο λόγο το παιδί μας, προσπαθούμε να του αποσπάσουμε την προσοχή με κάτι που ξέρουμε ότι θα του κεντρίσει το ενδιαφέρον και θα μείωση ή θα εξαλείψει την αναστάτωση. Τι συμβαίνει όμως όταν η απόσπαση προσοχής γίνεται πανάκεια; Δεν αφήνουμε τα παιδιά να βιώσουν τα συναισθήματά τους. Δεν τους δίνουμε την ευκαιρία να μπορέσουν να τα επεξεργαστούν και να τα ελέγξουν. Δεν τα αφήνουμε να μάθουν. Δεν αποσπάμε την προσοχή του παιδιού κάθε φορά και για όλα τα πράγματα που το αναστατώνουν. Σταδιακά μετά τον 12ο μήνα τους τα αφήνουμε να βιώσουν αυτό που αισθάνονται, με εμάς πάντα δίπλα τους να τα υποστηρίζουμε. Για παράδειγμα κάντε μια αρχή λέγοντας στο παιδί σας, που θέλει οπωσδήποτε κάτι που δεν μπορεί να πάρει: Όχι, αυτό δεν μπορείς να το πάρεις, δεν είναι δικό σου ή δεν το χρειάζεσαι και περιμένετε αντιδράσεις. Αν δυσφορήσει: Το ξέρω, θέλεις πολύ να το πάρεις και θυμώνεις που δεν στο δίνω. Δεν μπορείς όμως να το πάρεις. Περιμένετε. Ύστερα μπορείτε να του προτείνετε να πάρει κάτι που μπορεί.

> Συζητήστε κάθε φορά που υπάρχει μια κρίση στο σπίτι ή αλλού και το παιδί σας είχε πρωταγωνιστικό ρόλο. Στόχος σας είναι να καταλάβει τι συνέβη και γιατί. Ποια ήταν τα συναιθήματά του τότε και τώρα, ποια τα δικά σας και γιατί. Πώς θα μπορούσε να αποφύγει τη συγκεκριμένη συμπεριφορά και τι θα κάνει για να επανορθώσει.

Ασχοληθείτε με τα συναισθήματα. Ασχοληθείτε με τα συναισθήματα των παιδιών σας αλλά και τα δικά σας. Κάντε μια αρχή σε όποια ηλικία κι αν βρίσκονται τα παιδιά σας. Ποτέ δεν είναι αργά να τα βοηθήσετε να γίνουν συναισθηματικά πιο ώριμα. Ποτέ δεν είναι αργά να ενισχύσετε τη συναισθηματική τους νοημοσύνη.  Δώστε προσοχή στα συναισθήματα. Δώστε τους όνομα, βρείτε γιατί υπάρχουν, κάντε κάτι γι’αυτά. Μην τα αφήνετε απλά να υπάρχουν, μην κάνετε πως δεν υπάρχουν, μην τα προσπερνάτε, θα σας φτάσουν στην επόμενη στροφή γιγαντωμένα!

  • Μάρτιος, 13
  • 2827
  • Συναισθηματική Νοημοσύνη
  • Περισσότερα

Αισθάνομαι καλά, άρα μαθαίνω (Μέρος 3ο)

Αναρωτιέστε γιατί το παιδί σας δεν προοδεύει στο σχολείο, ενώ είναι έξυπνο; Μήπως η δασκάλα του σας λέει πως «το βάζει εύκολα κάτω»; Μήπως έχετε παρατηρήσει ότι μετά από ένα τσακωμό στο σχολείο ή ένα κακό βαθμό επιστρέφει κατσουφιασμένο και δεν έχει όρεξη να διαβάσει; Μήπως αυτή η στάση του παρατείνεται στο χρόνο ή είναι αρκετά συχνή; Αν ναι, χρειάζεται να ασχοληθείτε με τα συναισθήματά του.

Το πόσο θα μάθει κανείς δεν επηρεάζεται μόνο από το δείκτη διανοητικής νοημοσύνης (IQ) αλλά και από τον αντίστοιχο δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης του (EQ). Τα συναισθήματά μου θα επηρεάσουν θετικά τη μάθησή μου, αν εγώ μπορώ να τα επεξεργαστώ με ωφέλιμο για μένα τρόπο, όταν έχω πάρει ένα κακό βαθμό. Αν συνεχίζω να επιμένω ακόμα και όταν τα πράγματα είναι δύσκολα, αν πιστεύω πως θα τα καταφέρω, αν είμαι αισιόδοξος, αν μπορώ να κατανοήσω πως το ότι δυσκολεύτηκε πολύ στο διαγώνισμα ο συμμαθητής μου από το άλλο τμήμα, δεν σημαίνει πως κι εγώ θα δυσκολευτώ (κατανοώ τον άλλο, χωρίς να επηρεάζομαι), αν έχω φίλους που με στηρίζουν στις δυσκολίες ή φίλους για να περνώ καλά, αν μπορώ να συνεργαστώ με τους συμμαθητές μου σε εργασίες, τότε μπορώ να μάθω πιο εύκολα.

Το «χτίσιμο» της συναισθηματικής νοημοσύνης των παιδιών μας ξεκινά από τη στιγμή της γέννησης τους και δεν σταματά ποτέ. Η αγάπη, η αποδοχή, η φροντίδα, το βασικό πρόγραμμα, τα όρια στη συμπεριφορά των παιδιών, αν δίνονται, δείχνονται, εφαρμόζονται με σταθερότητα και συνέπεια, μεγαλώνουν παιδιά χαρούμενα, ασφαλή, με αυτοπεποίθηση, κοινωνικά, παιδιά περίεργα,  που θέλουν να ανακαλύψουν τον κόσμο, παιδιά που θέλουν να μάθουν.

Το να αγαπάει κανείς τα παιδιά του, το να είναι σταθερός και συνεπής γονέας ή δάσκαλος δεν αρκεί για να μεγαλώσει συναισθηματικά έξυπνα παιδιά. Αυτό που χρειάζεται είναι να γίνουν ρητά τα συναισθήματα στη ζωή των παιδιών.

1. Μιλήστε για τα συναισθήματα. Μην σκέφτεστε την ηλικία. Βάλτε τα συναισθήματα τόσο στο πρόσωπο, όσο και στο λόγο σας από τη στιγμή της γέννησης του παιδιού σας και συνεχίστε έτσι. Στις μικρές ηλικίες μιλήστε εσείς για τα συναισθήματά σας αλλά και του παιδιού σας. Στις μεγαλύτερες, ενθαρρύνετε το παιδί σας να μιλάει για αυτά. Βάλτε στις προτάσεις σας λέξεις που δείχνουν τα συναισθήματά σας για αυτά που καταφέρνει το παιδί σας, για μια συμπεριφορά του που δεν την αποδέχεστε, για ένα γεγονός που σας έκανε χαρούμενη/ο ή λυπημένη/ο που όμως δεν συνδέεται με τη συμπεριφορά του παιδιού σας. Αρπάξτε την ευκαιρία κάθε φορά που βλέπετε μια αλλαγή στο πρόσωπό του (αλλαγή συναισθήματος) και εξηγήστε του τι συμβαίνει και γιατί π.χ αν παρατηρήσατε ένα ξάφνιασμα κι έπειτα δυσφορία και κλάμα, γιατί το παιχνίδι έπεσε απο τον καναπέ και δεν μπορεί να το πιάσει, τότε πηγαίνοντας να το βοηθήσετε και πριν του δώσετε το παιχνίδι του, εξηγήστε τι συνέβη. «Ξαφνιάστηκες που έπεσε το παιχνιδάκι σου, αλλά μην στενοχωριέσαι, η μαμά θα σου το δώσει και θα σταματήσεις να κλαις. Έτσι δεν είναι;».

2. Μάθετε τα συναισθήματα στα παιδιά σας. Αν έχετε βάλει τα συναισθήματα στο λόγο σας το πιο πιθανό είναι να έχετε εφοδιάσει και το λόγο των παιδιών σας με αυτά. Όμως καλό θα ήταν να χρησιμοποιήσετε και έναν πιο άμεσο τρόπο για την εκμάθησή τους. Προμηθευτείτε λοιπόν με τα κατάλληλα εργαλεία: παραμυθάκια ή άλλα βιβλιαράκια που μιλούν για μεμονωμένα ή τα βασικά συναισθήματα, λευκές κόλλες, χαρτόνια, μαρκαδόρους, νερομπογιές και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε που να θυμίζει ή να είναι υλικό χειροτεχνίας. Ο στόχος σας είναι να μάθει το παιδί σας κάθε μέρα και ένα καινούργιο συναίσθημα. Διαβάστε μαζί τι σημαίνει π.χ φόβος, άγχος, ζήλεια. Μιλήστε για αυτό. Πείτε του παραδείγματα που νιώσατε αυτά τα συναισθήματα, ενθαρρύνετε και το παιδί σας να μιλήσει. Εξηγήστε στο παιδί σας ποια είναι τα σημάδια που μπορούμε να παρατηρήσουμε στο σώμα μας, ώστε να καταλάβουμε πολύ γρήγορα τι αισθανόμαστε. Όταν είμαστε θυμωμένοι η καρδιά μας χτυπάει σα ταμπούρλο, σφίγγουμε δυνατά το δόντια μας και τις γροθιές μας, συνοφριωνόμαστε. Το να ξέρει αλλά και να παρατηρεί το παιδί σας τα σημάδια για τα δυσάρεστα συναισθήματα είναι η βάση για να μπορεί να αυτορρυθμιστεί, να μπορεί δηλαδή να ελέγξει τον εαυτό του. Έπειτα ζωγραφίστε μαζί τα συναισθήματα στο χαρτί. Αφήστε την φαντασία σας ελεύθερη και κατασκευάστε ανθρωπάκια ή ολόκληρες οικογένειες που έχουν διαφορετικά μεταξύ τους συναισθήματα και μιλήστε για τους λόγους που προκάλεσαν τα συναισθήματα αυτά.

3. Δώστε την ευκαιρία στο παιδί σας να εκφράσει τα συναισθήματά του για ένα ουδέτερο συναισθηματικά γεγονός, για ένα γεγονός στο οποίο δεν είχε συμμετοχή (είδε κάτι στην τηλεόραση), αλλά και για γεγονότα φορτισμένα ιδιαίτερα αρνητικά γιατί συμμετείχε και το ίδιο. Το να εκφράζει συναισθήματα για ουδέτερα γεγονότα είναι πιο εύκολο τόσο για εκείνο, όσο και για εσάς. Γι’αυτό το λόγο κάντε την παρακάτω άσκηση συχνά, ώστε να μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα αποτελέσματά της σε πιο δύσκολες καταστάσεις για εσάς και το παιδί σας. Αν είδε κάτι στην τηλεόραση που του έκανε εντύπωση, κάντε του ερωτήσεις: τι συνέβη, ποια η σειρά των γεγονότων, γιατί ήταν αυτή η σειρά, πώς αισθάνθηκαν οι πρωταγωνιστές την ώρα των γεγονότων, γιατί αισθάνθηκαν έτσι, τι έκαναν γι’αυτό, συμφωνείς με αυτό, εσύ πως αισθάνθηκες και γιατί, θα έκανες κάτι διαφορετικό και ποιο είναι αυτό, γιατί θα επέλεγες αυτό, πώς θα σε έκανε να αισθανθείς, τι θα κατάφερνες; Αυτές οι ερωτήσεις είναι οι ερωτήσεις που μας βοηθούν να κάνουμε την επεξεργασία που χρειάζεται για να κατανοήσουμε ένα γεγονός, τι συναισθήματα μας προκάλεσε αλλά και τι θα κάνουμε γι’αυτά. Είναι η επεξεργασία που θα έπρεπε να κάνει κάθε ενήλικας στη ζωή του, ο οποίος είναι υπεύθυνος να τη βάλει και στη ζωή των παιδιων του. Αυτή είναι η επεξεργασία που χρειάζεται να κάνει το παιδί σας με τη δική σας βοήθεια, για όσο την έχει ανάγκη, όταν επιστρέφει στο σπίτι από το σχολείο με πεσμένο ηθικό γιατί δεν έγραψε καλά στο διαγώνισμα. Αυτή θα τον βοηθήσει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, να κατανοήσει τις πραγματικές αιτίες που τα προκάλεσαν και να αποφασίζει με ποιο τρόπο θα προχωρήσει για να ξεπεράσει το εμπόδιο.

Τα συναισθήματα είναι στη ζωή των παιδιών σας και επηρεάζουν τον τρόπο που σκέφτονται και δρουν. Βοηθήστε τα να τα βιώσουν με τρόπο παραγωγικό, να τα φέρουν στις πραγματικές τους διαστάσεις, να μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν για να δημιουργήσουν, να ανακαλύψουν, να μάθουν.

 

  • Ιανουάριος, 31
  • 1362
  • Συναισθηματική Νοημοσύνη
  • Περισσότερα

Αισθάνομαι καλά, άρα μαθαίνω (Μέρος 2ο)

Η μάθηση δεν συνδέεται πάντα με την εξυπνάδα. Ένα λιγότερο έξυπνο παιδί, μπορεί να μάθει πιο αποτελεσματικά από ένα πολύ έξυπνο. Τι είναι όμως αυτό που διαθέτει το λιγότερο έξυπνο παιδί και καταφέρνει να μαθαίνει πιο εύκολα, να είναι καλύτερος μαθητής, από εκείνο το παιδί που αποδεδειγμένα έχει υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης (IQ);

Αυτό το λιγότερο έξυπνο παιδί είναι ένα χαρούμενο παιδί, ένα αισιόδοξο παιδί, μπορεί εύκολα να κάνει καλούς και σταθερούς φίλους, μπορεί να παίξει σε ομάδες σεβόμενο τους κανόνες, μπορεί να εργαστεί σε ομάδες δημιουργικά, μπορεί να κατευθύνει τις ομάδες αυτές, να τις οργανώσει, να ηγηθεί, να επικοινωνήσει, μπορεί να αντιμετωπίσει τη βαρεμάρα του, όταν αυτή έρχεται στη μέση της σχολικής ημέρας ή την κούρασή του, μπορεί να συγκεντρωθεί ή να μη χάσει τη συγκέντρωσή του, όταν οι διπλανοί του μιλάνε ή τον προκαλούν να συμμετέχει σε αυτό που κάνουν την ώρα του μαθήματος, μπορεί να αντιμετωπίσει τη ματαίωση που παίρνει όταν βλέπει ένα κακό βαθμό τριμήνου, όταν δεν γίνεται αποδεκτή μια ιδέα του στην τάξη, όταν η ομάδα του χάσει. Αυτό το παιδί είναι ένα συναισθηματικά έξυπνο παιδί. Ένα παιδί που λόγω της συναισθηματικής του εξυπνάδας καταφέρνει να είναι καλύτερος μαθητής από ένα διανοητικά πιο έξυπνο συμμαθητή του με χαμηλότερο δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης (EQ).

Πώς θα μπορέσουν τα παιδιά μας να είναι αισιόδοξα, να επιμένουν, να αντιμετωπίζουν τις ματαιώσεις τους, να μπορούν να συγκεντρωθούν, να συνεργαστούν, να επικοινωνήσουν, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να μάθουν πιο αποτελεσματικά; Πώς συνδέεται η συναισθηματική νοημοσύνη με τη μάθηση;

Τη «δουλειά» αυτή αναλαμβάνουν και πάλι οι σημαντικότεροι άνθρωποι στη ζωή των παιδιών: οι γονείς και οι δάσκαλοί τους.

Η βάση για να «χτίσει» κανείς τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών του είναι η κάλυψη των βασικών συναισθηματικών αναγκών τους, η άνευ όρων, ανεμπόδιστη αγάπη, η πλήρης αποδοχή, η προσοχή, η φροντίδα, ο σεβασμός και τα όρια τα οποία πρέπει να βασίζονται στις ανάγκες των παιδιών.

> Αγαπώ άνευ όρων σημαίνει αγαπώ χωρίς να περιμένω τίποτα πίσω, χωρίς να αναμένω τίποτα από εσένα. Σε αγαπώ δίχως δεύτερες σκέψεις.

> Η πλήρης αποδοχή του παιδιού από το γονιό ή το δάσκαλό του σημαίνει ότι γίνεται αποδεκτό ακριβώς όπως είναι, με όσα χαρακτηριστικά του παιδιού είναι αρεστά και με όσα δεν είναι (άλλωστε αυτό είναι εντελώς υποκειμενικό). Σε αποδέχομαι όπως κι αν είσαι, ότι κι αν κάνεις.

> Σε προσέχω όταν παίζεις, όταν τρέχεις, όταν κερδίζεις, όταν ανακαλύπτεις, μαθαίνεις, γελάς, θυμώνεις, μουτρώνεις, αγαπάς, αναπτύσσεσαι. Όλα με ενθουσιάζουν σε εσένα, όλα θέλω να τα προσέχω. 

> Φροντίζω το παιδί μου δεν σημαίνει απλά φτιάχνω το φαγητό του, καθαρίζω το δωμάτιό του, το κάνω μπάνιο…Όταν μαγειρεύω για εκείνα και τα σκέφτομαι το φαγητό πάντα γίνεται καλύτερο. Κάθομαι πάνω από την κατσαρόλα που αχνίζει και καθώς μυρίζω το φαγητό που σιγοβράζει σκέφτομαι τα πρόσωπά τους να μεταμορφώνονται την ώρα που τρώνε την πρώτη μπουκιά. Τότε είναι που παίρνω την πρώτη μου ικανοποίηση. Η δεύτερη έρχεται όταν κάθομαι δίπλα τους και τρώμε όλοι μαζί. Είναι τόσο ευχαριστημένα, όταν μας βλέπουν εκεί να περιμένουμε να μας πουν τα νέα τους από το σχολείο…

> Η ανάγκη των παιδιών για σεβασμό αναφέρεται στην ανάγκη τους να γίνονται σεβαστά τα συναισθήματά τους, οι σκέψεις τους, οι επιλογές, οι επιθυμίες, τα όνειρα, οι προθέσεις τους. Τίποτα από αυτά δεν πρέπει να γίνεται αντικείμενο χλευασμού και απαξίωσης.

> Η τελευταία ανάγκη των παιδιών είναι η ανάγκη τους για όρια. Τα όρια είναι που τους δείχνουν τον δρόμο, τους μαθαίνουν τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας, τους κινδύνους που θα συναντήσουν αλλά και πώς θα προστατευτούν από αυτούς. Τα όρια όμως είναι απόλυτη ανάγκη να βασίζονται στις ανάγκες των παιδιών (βιολογικές, γνωστικές, συναισθηματικές, κοινωνικές) και όχι των «μεγάλων».

Για να βοηθήσουν πράγματι όλα τα παραπάνω στο χτίσιμο της συναισθηματικής νοημοσύνης των παιδιών (EQ) δύο έννοιες χρειάζεται να έχετε πάντα στο μυαλό σας: σταθερότητα και συνέπεια.

Η σταθερότητα και η συνέπεια στο περιβάλλον που ζουν τα παιδιά είναι και αυτές δομικό υλικό με το οποίο χτίζεται η συναισθηματική νοημοσύνη τους. Όλες οι συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών είναι απαραίτητο να καλύπτονται σταθερά και με συνέπεια. Η σταθερή και συνεπής κάλυψη των αναγκών των παιδιών τους προσφέρει ασφάλεια και σιγουριά.

Πώς συνδέεται όμως η σταθερή και συνεπής κάλυψη των συναισθηματικών αναγκών με μια υγιή συναισθηματική νοημοσύνη;

Όταν οι γονείς αλλά και οι δάσκαλοι μείνουν πιστοί στις παραπάνω αρχές, τότε τα παιδιά αισθάνονται άξια, ικανά, έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και τους ανθρώπους, είναι χαρούμενα, αισιόδοξα, γεμάτα όρεξη για ζωή, δημιουργία, εξερεύνηση, μάθηση, παιχνίδι, επικοινωνία. Όταν ένα παιδί αγαπιέται, είναι αποδεκτό, σεβαστό, παίρνει την προσοχή και τη φροντίδα που έχει ανάγκη, όπως όμως περιγράφτηκε παραπάνω, τότε πιστεύει ότι το αξίζει. Άρα είναι άξιο. Όταν όλα αυτά γίνονται με σταθερότητα και συνέπεια νιώθει ασφάλεια και σιγουριά.

Πιο απλά:

Όταν έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, πιστεύουν πως θα τα καταφέρουν= δεν το βάζουν εύκολα κάτω.

Όταν τα παιδιά αγαπιούνται, μπορούν και να αγαπήσουν= θα κάνουν φίλους σταθερούς, στήριγμα σε όποια δυσκολία συναντήσουν στο σχολείο.

Όταν τα παιδιά μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον με σταθερότητα και συνέπεια, αισθάνονται ασφάλεια= έχουν αυτοπεποίθηση, γυρεύουν τη γνώση.

Όταν τα παιδιά μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον με σταθερότητα και συνέπεια, μαθαίνουν να σέβονται τους κανόνες= δουλεύουν δημιουργικά σε ομάδες, χωρίς τσακωμούς.

Όταν τα παιδιά μας αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους, όταν είναι χαρούμενα, όταν είναι περίεργα, όταν μπορούν όχι μόνο να συνυπάρξουν με άλλους αλλά και να συνεργαστούν και να αγαπήσουν, τότε μπορούν να μάθουν.

Συνεχίζεται…

  • Μάιος, 9
  • 1410
  • Συναισθηματική Νοημοσύνη
  • Περισσότερα

Αισθάνομαι καλά, άρα μαθαίνω

Η πρώτη αγωνία των γονιών όταν βλέπουν για πρώτη φορά το παιδί τους είναι, αν είναι ένα υγιές παιδί. Αυτή βέβαια είναι μια αγωνία που θα κρατήσει όσο ζουν. Η δεύτερη αγωνία που τους ακολουθεί μέχρι τις πρώτες τουλάχιστον τάξεις του Δημοτικού είναι, αν το παιδί τους είναι έξυπνο και η επόμενη, αν είναι τόσο έξυπνο, που να μπορεί να είναι ένας καλός μαθητής. Αυτό όμως που διαφεύγει από τους περισσότερους είναι πως δεν είναι  αυτή η εξυπνάδα που θα βοηθήσει τα παιδιά τους να τα βγάλουν πέρα, όταν εκείνα έρθουν αντιμέτωπα με ένα κακό βαθμό, με μία κακή κριτική από το δάσκαλό τους, με ένα μάθημα που τα δυσκολεύει κ.α. Δεν είναι λοιπόν η διανοητική τους νοημοσύνη (IQ) που τα βοηθά να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες του σχολείου, αλλά η συναισθηματική νοημοσύνη τους (EQ). Τα παιδιά που είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν τη μάθηση σα πρόκληση, τα παιδιά που μαθαίνουν πιο εύκολα, τα παιδιά που θέλουν να μάθουν ακόμα κι αν ξέρουν ότι πάντα υπάρχει το ενδεχόμενο να μην τα καταφέρουν, είναι τα συναισθηματικά έξυπνα παιδιά.

Τι είναι η συναισθηματική νοημοσύνη (EQ);

Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι ένα δείκτης του πόσο συναισθηματικά έξυπνοι είμαστε. Δεν είναι ένας σταθερός δείκτης. Αυτό σημαίνει πως αυξάνεται ή μειώνεται ανάλογα με τα ερεθίσματα που παίρνουμε από το περιβάλλον μας (όπως και η διανοητική νοημοσύνη), από το τι τελικά μαθαίνουμε για τα συναισθήματα.

Η συναισθηματική νοημοσύνη περιλαμβάνει 5 δεξιότητες:

1. Αυτοεπίγνωση. Αυτοεπίγνωση έχω, όταν κατανοώ πώς αισθάνομαι. Όταν γνωρίζω ποιο είναι το συναίσθημά μου ή τα συναισθήματά μου τώρα που σκέφτομαι, πριν που με πρόσβαλαν, χθες που ήμουν με τους φίλους μου.

2. Αυτοέλεγχος. Αφού έχω αναγνωρίσει πώς αισθάνομαι, έχω αυτοέλεγχο όταν μπορώ να επεξεργαστώ αυτό που αισθάνομαι με τέτοιο τρόπο, ώστε να αυτορρυθμίζομαι. Μπορώ δηλαδή να κατανοήσω γιατί αισθάνομαι έτσι, ποια είναι η αιτία και έπειτα μπορώ να ελέγξω το συναίσθημα αυτό και να αποφασίσω τι θα κάνω γι’ αυτό, χωρίς να δημιουργώ πρόβλημα στον εαυτό μου. Μπορώ λοιπόν να ρυθμίσω αυτό που αισθάνομαι, αυτό που σκέφτομαι και αυτό που θα κάνω με τρόπο ιδανικό για μένα.

3. Ενσυναίσθηση. Ενσυναίσθηση έχω όταν μπορώ να μπω στη θέση του άλλου χωρίς αυτό να με επηρεάσει. Τι σημαίνει αυτό; Ότι μπορώ να κατανοήσω τα συναισθήματα του άλλου και τους λόγους που τα προκάλεσαν, δίχως να επηρεάζουν αυτή την κατανόησή μου οι δικές μου αντιλήψεις και χωρίς τελικά να επηρεάζομαι εγώ συναισθηματικά.

4. Προσωπικά κίνητρα. Το να έχει κανείς προσωπικά κίνητρα να συνεχίσει να προχωρά ακόμα κι αν έχει «φάει» ένα γερό χαστούκι. Το να έχει ένας μαθητής τη θέληση να συνεχίσει να πρσπαθεί ακόμα κι αν πήρε ένα κακό βαθμό. Να είναι αισιόδοξος.

5. Κοινωνικές δεξιότητες. Να μπορώ να επικοινωνήσω, να μπορώ να κάνω φιλίες και μάλιστα σταθερές, να μπορώ να συνεργαστώ, να μπορώ να ηγηθώ και να κατευθύνω, να οργανώσω.

Με ποιο τρόπο επηρεάζει ο δείκτης συναισθηματικής νοημοσύνης ένα μαθητή;

Ο Μάκης είναι 7 ετών και πηγαίνει στην Β’ τάξη. Αν και είναι έξυπνος δεν είναι αρκετά σταθερός μαθητής. Αρχίζει δηλαδή καλά κι έπειτα «κάνει κοιλιά». Κάποια στιγμή τα πηγαίνει καλύτερα και ξαφνικά «ξανακάνει κοιλιά», όπως λέει η δασκάλα του. Αυτό που την ανησυχεί περισσότερο είναι που αισθάνεται πως δεν μπορεί πια να του κάνει παρατηρήσεις και να τον διορθώνει, όταν κάνει λάθος. Πιστεύει πως το παίρνει κατάκαρδα κάθε φορά που δεν δίνει τη σωστή απάντηση, γι’αυτό πια σπάνια σηκώνει το χέρι του. Παρατήρησε επίσης ότι όταν τα παιδιά δουλεύουν σε ομάδες, ο Μάκης δε λέει πια τη γνώμη του, παρά μόνο ακούει κι αυτό πάλι δεν είναι σίγουρο.

Ο Μάκης, όπως και πολλά άλλα παιδιά, φαίνεται να έχει χαμηλό δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης. Τα συναισθήματά του επηρεάζουν αρνητικά τη μάθησή του, ενώ το επιθυμητό είναι να την επηρεάζουν θετικά. Δυσκολεύεται λοιπόν να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του με ωφέλιμο για εκείνο τρόπο. Αφού δεν επεξεργάζεται τα συναισθήματά του με το σωστό τρόπο εκείνα επηρεάζουν τη σκέψη του κι εκείνη με τη σειρά της τη συμπεριφορά του. Δεν μπορεί δηλαδή να αυτορρυθμιστεί. Αισθάνομαι πολύ λυπημένος που δεν πήρα καλό βαθμό, δεν είμαι αρκετά καλός, είμαι χαζός. Ο Μάκης δηλαδή καταλαβαίνει πώς αισθάνεται αλλά αποδίδει την αιτία της δυσφορίας του στο ότι δεν είναι έξυπνος. Το αποτέλεσμα είναι να γυρνά σπίτι και να μη διαβάζει γιατί πιστεύει πως δεν θα τα καταφέρει (χαμηλός αυτοέλεγχος). Επιπλέον δεν είναι καθόλου αισιόδοξος, πιστεύει δηλαδή πως δύσκολα θα μπορέσει να γίνει καλός μαθητής πια (χαμηλά προσωπικά κίνητρα). Στην τάξη δεν συνεργάζεται πλέον ούτε με τη δασκάλα του, ούτε με τους συμμαθητές του γιατί ντρέπεται και πιστεύει πως το πιο πιθανό είναι να γίνει ρεζίλι (χαμηλές κοινωνικές δεξιότητες). Το αποτέλεσμα είναι να μην μαθαίνει, να μην προοδεύει μαθησιακά.

Όταν λοιπόν ένας μαθητής δυσκολεύεται να ρυθμίσει τα συναισθήματά του, τη σκέψη του και τη συμπεριφορά του, όταν δεν επιμένει ακόμα κι όταν τα πράγματα πάνε στραβά, όταν δεν μπορεί να εργαστεί σε ομάδες, εμποδίζεται η μαθησιακή διαδικασία.

Τα εμπόδια θα σταματήσουν μόνο αν κάποιος τον εκπαιδεύσει συναισθηματικά. Κάτι αναγκαίο από τη στιγμή της γέννησης. Είναι ανάγκη να εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας καθημερινά στην αυτοεπίγνωση, τον αυτοέλεγχο, την ενσυναίσθηση και τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Είναι ανάγκη όλοι οι γονείς, αλλά και οι δάσκαλοι να διαθέτουν σε ικανοποιητικό βαθμό αυτές τις δεξιότητες για να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους. Τα οφέλη θα είναι πολλαπλά και δεν θα σχετίζονται μόνο με τη μάθηση. Πώς όμως;

 

  • Μάρτιος, 5
  • 1365
  • Συναισθηματική Νοημοσύνη
  • Περισσότερα

Αναζήτηση

Ετικέτες

άνευ όρων αγάπη αγκαλιά αγχος ανάγνωση ανακουφίζω ανεμπόδιστη ανάπτυξη αποχωρισμος ασφάλεια αυτοπεποίθηση γονείς γονιος διάβασμα διαζύγιο δυσλεξία ελεύθερος χρόνος ενσυναίσθηση επιθετικότητα επικοινωνία εφηβεία θάνατος θυμός κάλυψη βασικών συναισθηματικών αναγκών κλάμα μαθαινω μαθησιακές δυσκολίες μονογονέας μωρό νηπιαγωγείο νηπιο πένθος παιδί παιχνίδι πρωινό συμπεριφορά συναισθηματα συναισθηματική νοημοσύνη σχολείο τεχνολογία φροντίζω τον εαυτό μου φωνολογική επίγνωση φόβος χαμηλή αυτοεκτίμηση χαρούμενα παιδιά ψέμα όρια

Αρχειοθέτηση

  • Σεπτέμβριος 2017
  • Ιούνιος 2017
  • Φεβρουάριος 2016
  • Ιανουάριος 2016
  • Δεκέμβριος 2015
  • Νοέμβριος 2015
  • Οκτώβριος 2015
  • Σεπτέμβριος 2015
  • Ιούλιος 2015
  • Ιούνιος 2015
  • Μάιος 2015
  • Απρίλιος 2015
  • Μάρτιος 2015
  • Φεβρουάριος 2015
  • Ιανουάριος 2015
  • Δεκέμβριος 2014
  • Νοέμβριος 2014
  • Οκτώβριος 2014
  • Σεπτέμβριος 2014
  • Μάιος 2014
  • Μάρτιος 2014

Πρόσφατα

  • Εσείς αφήνετε το παιδάκι σας να κλάψει;
  • Πως θα μάθει το μωρό μου παίζοντας «ελεύθερο παιχνίδι»;
  • Ξεπερνώντας ένα τραυματικό τοκετό: «Γράμμα στην κόρη μου»
  • Πώς το παιδί μου θα έχει υγιείς σχέσεις, αφού εγώ δεν είμαι παντρεμένη;
  • Οι γονείς μου χώρισαν. Και τώρα τι; Ο μπαμπάς θα πεθάνει;

Έφη Φύσσα


Ψυχολόγος Αγίου Χριστοφόρου 9, Αγρίνιο τηλ. 6945506210, email info@fissaefi.gr

• Συμβουλευτική γονέων
• Ομάδες γονέων
• Ατομική ψυχοθεραπεία παιδιού και εφήβου
• Εικαστική Θεραπεία: Θεραπεία μέσω της ζωγραφικής και του παραμυθιού
• Παιγνιοθεραπεία
• Αξιολόγηση και Αποκατάσταση Μαθησιακών Δυσκολιών
• Αξιολόγηση και Αποκατάσταση Διαταραχής Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας

Χρήσιμοι σύνδεσμοι


www.fissaeleni.gr

Πλοήγηση

  • Αρχική
  • Βιογραφικό
  • Υπηρεσίες
  • Συχνές Ερωτήσεις
  • Επικοινωνία
  • Προγράμματα για γονείς
  • Online Συμβουλευτική
  • Πολιτική προστασίας

Ημερολόγιο

Μάρτιος 2021
Δ Τ Τ Π Π Σ Κ
« Σεπ    
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031  

Copyright 2015 | Φύσσα Έφη | All Rights Reserved

Web Design niba&co