Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility Φύσσα Έφη - Page 3 of 9 - Ψυχολόγος για το παιδί και τον γονέα

Τελευταία άρθρα από:

Γιατί το μικρό μου δεν κάθεται να διαβάσουμε μαζί;

Αναρωτιέστε γιατί, ενώ έχετε διάθεση να διαβάσετε ένα βιβλίο στο τρίχρονο παιδί σας, αυτή η προσπάθειά σας πάντα αποτυγχάνει; Αναρωτιέστε γιατί, ενώ εσείς διαβάζετε, εκείνο σηκώνεται από τη θέση του και πάει στα παιχνίδια του; Δύσκολα κρατάς ένα νήπιο στη θέση του και ακόμα πιο δύσκολα διατηρείς την προσοχή του εκεί που επιθυμείς, αν εκείνο δεν ενδιαφέρεται. Αυτό είναι και το κλειδί, το ενδιαφέρον. Ένα τρίχρονο παιδί δεν θα ενδιαφερθεί για ένα βιβλίο όταν του το διαβάζετε, αλλά όταν το διαβάζετε μαζί. Όταν δηλαδή παίρνει και το ίδιο μέρος στη δράση. Τα νήπια είναι γεμάτα ενέργεια, περιέργεια και όρεξη για μάθηση. Μαθαίνουν ψάχνοντας, πειράζοντας, σκαλίζοντας εκεί, που δεν πρέπει, ανακαλύπτοντας. Μαθαίνουν αλληλεπιδρώντας με κάτι ή κάποιον. Ναι, καλά καταλάβατε. Θα κρατήσετε ζωντανό το ενδιαφέρον του, μόνο όταν καταφέρετε να διαβάσετε το βιβλίο μαζί!

 

Πώς όμως μπορεί κανείς να διαβάσει ένα βιβλίο μαζί με κάποιον που δεν ξέρει καν τι είναι αυτό που λέμε γράμματα και λέξεις;

Το διάβασμα σε αυτή την περίπτωση δεν περιλαμβάνει την ανάγνωση ενός κειμένου, αλλά το βίωμα του. Ένα νήπιο έχει ανάγκη να ζήσει το παραμύθι, να «μπει» βαθιά στην ιστορία σα να ήταν εκεί. Με άλλα λόγια, για να κρατήσετε το ενδιαφέρον του ζωντανό, χρειάζεται να φέρετε το παραμύθι στο σαλόνι σας, να ζωντανέψετε τους ήρωες και την ιστορία τους και το παιδί σας να παίξει μαζί τους.

> Διαλέξτε βιβλία με ζωντανά χρώματα και μεγάλα σχήματα. Είναι πιο πιθανό να τραβήξουν την προσοχή του τα ένονα χρώματα παρά τα λιγότερο έντονα. Επιπλέον η προσοχή του θα διατηρηθεί εκεί περισσότερο χρόνο.

> Διαλέξτε βιβλία με χοντρά φύλλα. Είναι πιο εύκολο για τα μικρότερα παιδιά να γυρνούν φύλλα με μεγαλύτερο πάχος. Έτσι θα του δώσετε την ευκαιρία να συμμετέχει στη διαδικασία γυρνώντας εκείνο τις σελίδες κάθε φορά, που τελειώνετε μία. Μην ξεχνάτε! Η συμμετοχή, άρα η δράση κρατά το ενδιαφέρον ζωντανό!

> Διαλέξτε βιβλία αφής, βιβλία δηλαδή που στις σελίδες τους υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία με υφάσματα και αλλά υλικά τα οποία το παιδί σας μπορεί να ανακαλύψει. Θυμηθείτε! Η ανακάλυψη εμπεριέχει δράση!

> Διαλέξτε βιβλία με «κρυμμένα μυστικά». Στα βιβλιοπωλεία θα βρείτε βιβλία, στα οποία πέρα από το κείμενο, υπάρχουν καλυμένα με χαρτόνι «μηνύματα» και εικόνες έτοιμες για να ανοίξει, να τραβήξει, να σπρώξει το παιδί σας. Τι κρύβουν όλα αυτά; Δράση!

> Διαλέξτε βιβλία που μπορούν να τραγουδηθούν ή βιβλία με ρίμες. Διαβάστε το κείμενο τραγουδιστά. Το παιδί σας θα απολαύσει την ομοιοκαταληξία στους στίχους. Τα περισσότερα παιδιά έλκονται έντονα από την ομοιοκαταληξία.

> Αλλάξτε τη φωνή σας όσο διαβάζετε και γίνετε όσο πιο εκφραστικοί μπορείτε. Μην ντρέπεστε, δεν σας ακούει κανείς! Κάθε ήρωας πρέπει να έχει τη φωνή του, όπως έχει το χαρακτήρα του και την ιστορία του. Οι αλλαγές στη χροιά, τον τόνο και την ένταση της φωνής σας, «βάζουν» το παιδί σας μέσα στο παραμύθι και σας κάνουν ιδιαίτερα διασκεδαστικούς. Για ακόμα μια φορά θα έχετε κερδίσει την προσοχή του παιδιού σας.

> Προετοιμαστείτε πριν διαβάσετε μαζί. Διαβάστε πρώτα μόνοι σας το παραμύθι και σκεφτείτε τι υλικά χρειάζεστε να έχετε μαζί σας, όταν το διαβάσετε μαζί με το παιδί σας. Προμηθευτείτε ένα καπέλο, ένα γιλέκο, ένα καμπανάκι, μία μύτη, ότι θυμίζει κάτι από τους ήρωες του παραμυθιού. Χρησιμοποιήστε ένα υλικό για κάθε ήρωα κάθε φορά που μιλά στο παραμύθι. Κάντε επίσης έντονες χειρονομίες, σηκωθείτε από τη θέση σας και κινηθείτε στο χώρο, αν αυτό χρειάζεται. Αυτό που καταφέρνετε είναι να μεταφέρετε την ιστορία από το βιβλίο μπροστά στα μάτια του παιδιού σας.
> Αφού διαβάσετε, μοιραστείτε τους ρόλους και τα υλικά και παίξτε την ιστορία χρησιμοποιώντας τον καταλληλότερο χώρο του σπιτιού σας. Σε αυτή την περίπτωση θα έχετε μεταφέρει πράγματι την ιστορία στο σαλόνι σας!

> Διαβάστε ξανά και ξανά τα αγαπημένα του παραμύθια. Να θυμάστε ότι το διάβασμα πρέπει να είναι μια ωραία εμπειρία για το παιδί σας. Μην διαβάζετε κάτι που δεν του αρέσει. Το πιο πιθανό είναι να γκρεμίσετε κάτι που χτίσατε με κόπο.

Διαβάστε με το παιδί σας και περάστε καλά! Μην έχετε συνέχεια στο μυαλό σας με ποιο τρόπο θα του περάσετε το μήνυμα να διαβάζει στον ελεύθερό του χρόνο στο μέλλον. Μην πιέζεστε και μην το πιέζετε. Το διάβασμα πρέπει να είναι μια ωραία εμπειρία για το παιδί σας αλλά και για εσάς. Μόνο έτσι θα πετύχετε το σκοπό σας. Διασκεδάστε μαζί!
Όλα τα παραπάνω απαιτούν χρόνο και διάθεση. Κυρίως όμως απαιτούν παιδικότητα και αυθορμητισμό, που μάλλον οι περισσότεροι έχουμε χάσει ή έχουμε βγάλει συνειδητά από τη ζωή μας. Γιατί όμως; Μήπως έχουμε ξεχάσει πόσο όμορφα περνούσαμε παίζοντας με φίλους ή μήπως πιστεύουμε (ή μας έχουν κάνει να πιστεύουμε), πως το παιχνίδι και ο αυθορμητισμός είναι δικαίωμα μόνο των παιδιών; Για ποιο λόγο άραγε;

Ασφάλεια στο διαδίκτυο. Τι όρια να θέσω στα παιδιά μου;

Η χρήση του διαδικτύου για τους περισσότερους από εμάς είναι πλέον κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Μόνο που δεν προβληματιζόμαστε ιδιαίτερα για τη χρήση του από εμάς τους ίδιους. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο, όταν πρόκειται για τα παιδιά μας. Τότε είναι που το διαδίκτυο στα μάτια κάποιων γονέων παίρνει διαστάσεις απειλητικές, θεωρείται επικίνδυνο ή εν δυνάμει επικίνδυνο. Οι περισσότεροι γονείς αναρωτιούνται σχετικά με το αν και κατά πόσο τα παιδιά τους είναι ασφαλή, όταν σερφάρουν στο διαδίκτυο, αλλά και με ποιο τρόπο αυτό θα εξασφαλιστεί. Να λοιπόν που ήρθε η ώρα να θέσετε για άλλη μια φορά όρια στη ζωή των παιδιών σας, με στόχο να τα προστατέψετε και μακροπρόθεσμα να τους μάθετε τρόπους να προστατεύουν εκείνα τον εαυτό τους.

 

Τι όρια να θέσω; Πώς θα κάνω τις περιηγήσεις του παιδιού μου στο διαδίκτυο ασφαλείς;

> Να είστε πάντα ενημερωμένοι. Αποκτήστε γνώσεις σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου, ώστε να είστε πάντα μπροστά από τα παιδιά σας. Αφιερώστε χρόνο στο διαδίκτυο διαβάζοντας για τους κινδύνους και τον τρόπο να προφυλαχθεί κανείς, για τη σωστή και τη λανθασμένη χρήση του. Πιο απλά, αν δεν γνωρίζετε εσείς πρώτα ποιο είναι το καλό και ποιο το κακό, με ποιο άλλο ασφαλή τρόπο θα το μάθει τα παιδί σας; Άλλωστε, από τη στιγμή που γεννήθηκε εσείς δεν ήσασταν πάντα αυτοί, που του δείχνατε το δρόμο;

> Κρατήστε τον υπολογιστή σε κοινόχρηστο χώρο. Έχετε πάντα τον υπολογιστή σε χώρο, που να έχετε εύκολη πρόσβαση και θέαση. Αυτή η οδηγία αλλάζει, όταν το παιδί μπαίνει στην εφηβεία και διεκδικεί δικό του υπολογιστή. Αν αποκτήσει δικό του, το πιο πιθανό είναι να σας ζητήσει να είναι στο δωμάτιό του. Μην δώσετε καμία μάχη για να τον κρατήσετε σε κοινόχρηστο χώρο. Θα χάσετε τη μάχη και θα υπάρξουν και παράπλευρες απώλειες, που αφορούν τη σχέση με το παιδί σας. Σεβαστείτε την επιθυμία του για προσωπικό χώρο.

> Μιλήστε με το παιδί σας για την ορθή χρήση του διαδικτύου. Είναι ανάγκη να μην δίνει πουθενά, κατά την περιήγησή του στο διαδίκτυο τα προσωπικά του στοιχεία καθώς και στοιχεία μέλους ή μελών της οικογένειας ή και άλλων (όνομα, τηλέφωνο ή άλλους σημαντικούς αριθμούς, τόπο διαμονής, σε ποιο σχολείο ή φροντιστήριο πηγαίνει, ποιο είναι το πρόγραμμά του). Δεν πρέπει να μοιράζεται με κανένα τους προσωπικούς του κωδικούς, παρά μόνο με τη μαμά και τον μπαμπά. Όταν χρειαστεί να δημιουργήσει ένα, να μην χρησιμοποιήσει κάτι που το χαρακτηρίζει, κάτι που αγαπά ή κάτι δικό του. Μπορεί να διαλέξει δύο άσχετα μεταξύ τους ουσιαστικά και έναν αριθμό. Να μην ανοίγει mail από άγνωστο παραλήπτη. Να μην δημοσιεύει δικές του φωτογραφίες ή της οικογένειας. Τέλος, μην παραλείψετε να εξηγήσετε στο παιδί για ποιο λόγο θέτετε τους συγκεκριμένους κανόνες. Δεν δίνουμε ποτέ προσωπικά μας στοιχεία, για να προστατεύσουμε εμάς και την οικογένειά μας. Όταν ανεβάζουμε κάτι δικό μας στο διαδίκτυο, αυτό «φαίνεται» σε ανθρώπους που θέλουμε να το δουν και εμπιστευόμαστε, μπορούν όμως να αποκτήσουν πρόσβαση και άνθρωποι που δεν γνωρίζουμε, άρα δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε.

>  Αποφασίστε τον χρόνο που μπορεί να διαθέσει μπροστά στην οθόνη. Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει, το ίδιο συμβαίνει και με τα χρονικά όρια καθώς και με τον τρόπο που τα θέτετε. Συζητήστε τις ανάγκες του και αποφασίστε μαζί. Μην μπερδεύετε τις μαθησιακές του ανάγκες με τις ανάγκες του για ψυχαγωγία.

> Μιλήστε του ειλικρινά για τους κινδύνους του διαδικτύου. Μιλήστε στο παιδί σας για την παρενόχληση ή την κακοποίηση που μπορεί να δεχθεί μέσω του διαδικτύου αλλά και τον τρόπο που μπορεί να συμβεί αυτό από μικρούς και μεγάλους, που στο διαδίκτυο κρύβονται και γίνονται κι εκείνοι «μικροί». Ζητήστε από το παιδί σας να σας ενημερώσει αμέσως, αν αντιληφθεί κάτι τέτοιο για εκείνο ή άλλα παιδιά. Εξηγήστε με ποιους τρόπους είναι ανάγκη να προστατεύεται (ορθή χρήση διαδικτύου, δεν συναντώ κανέναν που γνωρίζω μέσω του διαδικτύου). Μιλήστε στο παιδί σας για τον εθισμό στο διαδίκτυο. Τι σημαίνει να είσαι εθισμένος και με ποιο τρόπο καταλήγεις εκεί.

> Αν θέλει να αποκτήσει δική του σελίδα σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο, μιλήστε του για τη σωστή χρήση των κοινωνικών δικτύων (άνω των 12 ετών). Συζητήστε μαζί του ποια ανάγκη τους καλύπτει η δημιουργία της σελίδας. Εξηγήστε με ποιο τρόπο λειτουργεί μια τέτοια σελίδα και τι κινδύνους κρύβει. Για παράδειγμα, ενημερώστε το παιδί σας, ότι όταν κάνει κάποιον φίλο, αυτός αποκτά πρόσβαση στις πληροφορίες, που έχει ανεβάσει στη σελίδα.

> Να μην απαντά ποτέ σε απειλητικά mail. Αν το παιδί σας πέσει θύμα παρενόχλησης μέσω μηνυμάτων, εξηγήστε του, πως δεν πρέπει ποτέ να απαντήσει σε αυτό, γιατί έτσι θα συνεχιστεί ο κύκλος των απειλητικών μηνυμάτων.

> Να μην μιλά με αγνώστους και πολύ περισσότερο να μην τους συναντά.

> Μπείτε μαζί του στο ίντερνετ και στις σελίδες που συνήθως ανοίγει, για να περάσετε χρόνο μαζί. ΄Ετσι παρακολουθείτε το περιεχόμενο και την ποιότητα των σελίδων. Μπείτε σερφάροντας μαζί για να του δείξετε ασφαλείς τρόπους για να περιηγείται.

> Καρφιτσώστε τις σελίδες που συνήθως μπαίνει, για να έχει εύκολη πρόσβαση και να αποφύγει άσκοπη περιήγηση.

> Αν θέλουν να αποκτήσουν mail, δημιουργήστε ένα κοινό. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν μπορείτε να απαιτήσετε από έναν έφηβο που έχει ανάγκη ιδιωτικότητας.

> Προμηθευτείτε φίλτρα που μπλοκάρουν ανεπιθύμητες σελίδες. Προμηθευτείτε τα αν θεωρείτε, πως τα έχετε απόλυτη ανάγκη για την προστασία των παιδιών σας. Πριν το κάνετε όμως αναρωτηθείτε: Τι πρέπει να μπλοκάρω οπωσδήποτε; Μέχρι πότε θα το κάνω; Τι μήνυμα περνώ στο παιδί μου; Άραγε έτσι μαθαίνει να αυτοπροστατεύεται;

Απόλυτη ασφάλεια σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου δεν θα μπορέσετε να προσφέρετε ποτέ στο παιδί σας. Δεν είναι ποτέ όλα στον έλεγχό μας. Άλλωστε ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα σίγουροι για την ασφάλειά του γενικότερα, όπως και για τη δική μας. Γι’ αυτό μην κάνετε τίποτα ακραίο. Όσο απαγορεύουμε στα παιδιά μας, τόσο εκείνα αντιστέκονται και κάνουν οτιδήποτε περνά από το χέρι τους, για να διεκδικήσουν και να κερδίσουν την ελευθερία τους. Μην ανησυχείτε τόσο για το χρόνο, που περνούν μπροστά στην οθόνη. Να ανησυχείτε για το χρόνο που περνάτε μαζί. Επικοινωνώ αρκετά με το παιδί μου; Είμαι διαθέσιμος/η; Το ακούω αρκετά, κατανοώ αυτά που μου λέει; Του δείχνω ότι το αγαπώ; Το σέβομαι; Το προσέχω; Το φροντίζω; Επικεντρωθείτε στο παιδί και τη σχέση σας.

Εθισμός στο διαδίκτυο

Το διαδίκτυο και η χρήση του έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, στο σπίτι, στη δουλειά μας. Έφερε μαζί του θετικές αλλαγές στη ζωή μας, στον τρόπο που επικοινωνούμε, διασκεδάζουμε, μαθαίνουμε, αναζητούμε πληροφορίες, διαφημιζόμαστε, αγοράζουμε. Μαζί με όλες τις θετικές αλλαγές αντιμετωπίζουμε σχεδόν καθημερινά και κάποιες αρνητικές συνέπειες λόγω της χρήσης του. Άλλωστε κανένα μέσο δεν μας φέρνει μόνο θετικές αλλαγές. Κανένα μέσο δεν είναι από μόνο του καλό ή κακό. Η χρήση του θα το χαρακτηρίσει. Ποια είναι αυτή η χρήση και ποιες οι συνέπειές της;

Αν το ίντερνετ μας φέρνει πιο κοντά, είναι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που χρησιμοποιώντας το ίντερνετ καταλήγουν να απομονώνονται μπροστά στον υπολογιστή τους, κλεισμένοι σπίτι τους.

Αν το ίντερνετ αποτελεί ανεξάντλητη πηγή πληροφοριών, είναι πολλές οι φορές που αυτές οι πληροφορίες είναι τελικά λανθασμένες ή ελλειπείς και η πηγή τους αναξιόπιστη.

Αν το ίντερνετ μας επιτρέπει να έχουμε άμεση πρόσβαση σε νέα προϊόντα αλλά και γρήγορες αγορές, είναι πολλές οι φορές που αποδεικνύεται πως το προϊόν αυτό δεν ήταν όσο καλό φαινόταν ή η αγορά μας δεν ήταν ιδανική, γιατί τα παπούτσια που παραγγείλαμε δεν μας κάνουν.

Αν το ίντερνετ μας υποστηρίζει μαθησιακά, η σχέση με το δάσκαλό μας, η προσωπική επαφή μαζί του, το χτύπημά του στην πλάτη μας, όταν τα πηγαίνουμε καλά, δεν αντικαθίσταται.

Αν το ίντερνετ μας βοηθά να βρούμε φίλους, είναι πολλές οι φορές σε όλο τον κόσμο που παιδιά αλλά και ενήλικες έρχονται σε τρομερά δύσκολη θέση λόγω των φίλων τους. Η λέξη φίλος μπαίνει σε εισαγωγικά και τότε είναι μεγάλη ανάγκη να είμαστε σε επαγρύπνηση για πιθανή παρενόχληση ή και κακοποίηση μέσω του διαδικτύου. Χυδαίες προτάσεις, απειλητικά μηνύματα, κακή χρήση φωτογραφιών μας ή προσωπικών μας βίντεο είναι πλέον πολύ συχνό φαινόμενο. Δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε μόνο ότι κάποιος παιδόφιλος ή βιαστής παραμονεύει πίσω από ψεύτικες ταυτότητες και μας ζητά ανταλλαγή φωτογραφιών ή πιθανή συνάντηση, είναι πια ανάγκη να γνωρίζουμε ότι πίσω από αυτές τις ψεύτικες ταυτότητες μπορούν να κρυφτούν και πιο κοντινοί μας άνθρωποι. Μπορεί πίσω από μια τέτοια ταυτότητα να είναι κρυμμένος ένας συμμαθητής του παιδιού μας ή ένα γειτονόπουλό του που εκτός από την παρενόχληση που ασκεί άμεσα στο σχολείο ή τη γειτονιά, τώρα μπορεί πίσω από την ελευθερία που του δίνει η ψεύτική του ταυτότητα να την ασκεί και μέσω του διαδικτύου π.χ με απειλητικά μηνύματα.

Αν το ίντερνετ μας δίνει τη δυνατότητα να παίξουμε σε ελκυστικά διαδικτυακά παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας για να διασκεδάσουμε ή για να κάνουμε φίλους, για να ανήκουμε κάπου, η κακή χρήση αυτής της δυνατότητας μπορεί να οδηγήσει στην προβληματική χρήση, αυτή με τη σειρά της στην κατάχρηση και η κατάχρηση στην εξάρτηση και τον εθισμό από αυτό.

 

Τι σημαίνουν αυτοί οι όροι;

>  Προβληματική χρήση: Όταν χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο χωρίς συγκεκριμένο σκοπό. Όταν το να μπούμε απλά στο ίντερνετ είναι αυτοσκοπός μας (προειδοποίηση για πιθανή κατάχρηση).
> Κατάχρηση: Όταν χρησιμοποιούμε τόσο συχνά το ίντερνετ και για τόσες ώρες, που οδηγούμαστε σε σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητάς μας. Αυτό σημαίνει ότι δεν φέρουμε σε πέρας ευθύνες που έχουμε στη δουλειά, στο σχολείο ή το σπίτι, αντιμετωπίζουμε κοινωνικά και οικογενειακά προβλήματα, συνεχίζουμε να το χρησιμοποιούμε ακόμα και όταν παρατηρούμε ότι αντιμετωπίζουμε εντονότατες αρνητικές σωματικές συνέπειες (ελλιπής σίτιση, έλλειψη ύπνου).
> Εξάρτηση: Αποτελεί μία χρόνια, προοδευτική ασθένεια, κατά την οποία ο εξαρτημένος από το ίντερνετ το χρησιμοποιεί καταναγκαστικά (δεν έχει αυτοέλεγχο), παρά τις δυσμενείς γι’αυτόν συνέπειες. Ο εξαρτημένος έχει αναπτύξει ανοχή (θέλει όλο και περισσότερο), στέρηση (όπως ο ναρκομανής), έχει προσπαθήσει και μόνος να αλλάξει αλλά με πλήρη αποτυχία, έχει παραιτηθεί από επαγγελματικές ή κοινωνικές ή δραστηριότητες αναψυχής, συνεχίζει να ασχολείται με συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό με το ίντερνετ, ενώ γνωρίζει ότι υπάρχουν επίμονα ή επαναλαμβανόμενα βιολογικά ή ψυχολογικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν ή επιδεινώθηκαν από τη χρήση.

 

Σε τι μπορεί να εθιστεί κάποιος στο διαδίκτυο;

> Στο διαδικτυακό σεξ. Να χρησιμοποιεί δηλαδή καταναγκαστικά ιστοσελίδες που προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες ή πορνογραφικό υλικό.

> Στις διαδικτυακές σχέσεις. Να ασχολείται δηλαδή τόσο πολύ με τις διαδικτυακές του σχέσεις, που να μην έχει χρόνο για τις προσωπικές του σχέσεις. Ή οι μόνες του σχέσεις να είναι κάποιοι διαδικτυακοί φίλοι, τους οποίους μπορεί και να μην γνωρίζει προσωπικά και να μην μπορεί να δημιουργήσει άλλες έξω από το ίντερνετ.

> Στον τζόγο ή στις καθημερινές αγορές.

> Σε συγκεκριμένη χρήση του Η/Υ που εκτείνεται στο διαδίκτυο. Να έχει δηλαδή εμμονή με διαδικτυακά παιχνίδια ή σε κακοποίηση άλλων και μέσω διαδικτύου.

Παρατηρείται, πως ο εθισμός στο διαδικτυακό παιχνίδι, είναι ένα ιδιαίτερα συχνό πρόβλημα στο μαθητικό, εφηβικό και φοιτητικό πληθυσμό. Μπορεί δηλαδή να είναι και η πρώτη και μοναδική παρουσίαση προβληματικής συμπεριφοράς σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα, που θα με κάνουν να ανησυχήσω;

> Υπερβολικός χρόνος ενασχόλησης (>10 ώρες)

> Μονομανία

> Παραμέληση υποχρεώσεων ή ασχολιών.

> Απότομη πτώση στη σχολική επίδοση.

> Μείωση χρόνου δραστηριοτήτων ή χρόνου που πέρναγε με φίλους.

> Επιθετικότητα, αλλαγή συμπεριφοράς.

> Αδιαφορία για πράγματα που τον ευχαριστούσαν παλιά.

> Πονοκέφαλοι

> Ξηρότητα οφθαλμών

Αν παρατηρήσετε τα παραπάνω συμπτώματα αναζητήστε άμεσα επαγγελματική βοήθεια από παιδοψυχίατρο ή παιδοψυχολόγο.

 

Ποιοι λόγοι μπορούν να οδηγήσουν σε εθισμό;

Στην εξάρτηση κάποιος φτάνει, γιατί θέλει να καλύψει συναισθηματικές του ανάγκες. Θα εξαρτηθεί κάποιο παιδί, έφηβος, ενήλικας που έχει έντονο άγχος, κατάθλιψη, κοινωνική φοβία γιατί βρίσκει στο ίντερνετ «κάπου να ακουμπήσει». Το ίντερνετ και η χρήση του θα ικανοποιήσει πρόσκαιρα τις ανάγκες του και θα τον κάνει να αισθανθεί καλύτερα με τον εαυτό του. Ο αγχωμένος θα χαλαρώσει, ο θλιμμένος θα διασκεδάσει τη θλίψη του, θα βρει νόημα στη ζωή του, ο κοινωνιοφοβικός, θα απομονωθεί όσο έχει ανάγκη και θα κρυφτεί πίσω από τον υπολογιστή για να αναπτύξει σχέσεις. Εξαρτάται λοιπόν εύκολα κάποιος, που ήδη έχει κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα, αλλά και κάποιος που κάτι συμβαίνει τώρα στη ζωή του, που δεν μπορεί να διαχειριστεί. Αυτό συνήθως για τα παιδιά και τους εφήβους σημαίνει κάποιο πρόβλημα στο σπίτι μεταξύ γονέων, που ταράζει τη σταθερότητα, που θα έπρεπε να βιώνουν τα παιδιά, σημαίνει ότι οι γονείς μπορεί να μην επικοινωνούν καλά με το παιδί ή να μην καλύπτουν τις συναισθηματικές του ανάγκες.

 

Πώς θα αποφύγει το παιδί μου τον εθισμό;

Τα προληπτικά μέτρα που μπορούν να πάρουν οι γονείς δεν διαφέρουν σε τίποτα από αυτά που πρέπει να πάρουν για να αποφύγουν οποιοδήποτε συναισθηματικό πρόβλημα. Γυρνάμε πίσω στα βασικά. Σημασία έχει ο τρόπος που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. Άνευ όρων αγάπη, πλήρης αποδοχή, φροντίδα, κάλυψη των βασικών συναισθηματικών αναγκών των παιδιών, σεβασμός της προσωπικότητάς τους, θέσπιση ορίων βασισμένων στις ανάγκες τους και όλα αυτά με σταθερότητα και συνέπεια, είναι όσα χρειάζεται να έχουμε οδηγό στο μεγάλωμα των παιδιών μας. Είναι η απάντηση σε ότι σας προβληματίζει. Παιδιά που τα αγαπούν και τα σέβονται, είναι παιδιά χαρούμενα, παιδιά ασφαλή, παιδιά με αυτοπεποίθηση, όπλα ισχυρά απέναντι στην κατάθλιψη και σε οποιαδήποτε άλλη συναισθηματική διαταραχή. Παρόλαυτά αν κάποιο παιδί εμφανίσει συναισθηματικό πρόβλημα και πάλι η απάντηση βρίσκεται σε όλα τα παραπάνω. Αν ένα παιδί ξέρει ότι το αγαπούν γι’αυτό που είναι, πιστεύει πως αξίζει, αν το αποδέχονται πλήρως πιστεύει, πως είναι καλό, αν οι επιλογές του γίνονται σεβαστές, πιστεύει ότι μπορεί. Κι αν όλα αυτά συμβαίνουν σταθερά, τότε έχετε μπροστά σας ένα παιδί χαρούμενο και με αυτοπεποίθηση. Πως είναι δυνατό αυτό το παιδί να μην τα καταφέρει;

Πώς να προετοιμάσω το παιδί μου για το νέο του αδελφάκι;

Η αμηχανία ή και η χαρά θα μπορούσαν να είναι τα συναισθήματα του μεγαλύτερού σας παιδιού στο άκουσμα της είδησης, ότι σε λίγους μήνες θα αποκτήσει το πρώτο του αδελφάκι κι εσείς το δεύτερό σας παιδί. Οι μετέπειτα όμως πολύμηνες προετοιμασίες για την άφιξή του μπορούν να μετατρέψουν ένα θετικό ή ουδέτερο συναίσθημα, σε συναισθήματα αρνητικά τόσο για εσάς όσο και για το μωράκι που περιμένετε. Οι αλλαγές που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών αλλά και μετά την άφιξη του νέου μέλους είναι πρωτόγνωρες για το μεγαλύτερό σας παιδί. Ξαφνικά το νέο μέλος πριν καλά καλά έρθει στο σπίτι έχει κλέψει την προσοχή, που μέχρι πριν από λίγο καιρό ήταν όλη δική του. Αυτή η αλλαγή μπορεί να φέρει αναστάτωση στο παιδί και να έχει σαν αποτέλεσμα την αλλαγή της συμπεριφοράς του. Ο θυμός και η ζήλια αλλά και οι εκφράσεις τους μπορεί να γίνουν καθημερινό φαινόμενο. Η κατάλληλη προετοιμασία του παιδιού σας, για το πώς θα αντιμετωπίσει τις αλλαγές, που έρχονται είναι το κλειδί.

 
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Μαθαίνετε, ότι είστε έγκυος και ότι όλα πηγαίνουν καλά. Η επόμενή σας σκέψη είναι: «Πότε να το πω στον Κωστάκη και με ποιο τρόπο;». Δεν υπάρχει κατάλληλη ώρα και τρόπος. Αφήστε τη χαρά σας να σας οδηγήσει. Μοιραστείτε τη με το παιδί σας. Αν το παιδί σας είναι σε ηλικία προσχολική δεν θα βοηθούσε να του πείτε πως το αδελφάκι του θα έρθει σε λίγους μήνες. Χρησιμοποιήστε καλύτερα τις εποχές. Πείτε του δηλαδή ότι το μωράκι μας θα έρθει το καλοκαίρι, όταν έξω θα έχει ήλιο και ζέστη.
Αγχώνεστε για το αν θα πρέπει να μπείτε σε λεπτομέρειες για το πως έγινε το μωρό ή με ποιο τρόπο και από που θα έρθει; Αφήστε τις ερωτήσεις, που θα σας κάνει πρώτα το παιδί σας να σας οδηγήσουν. Μιλήστε του για πράγματα, που θέλει να μάθει. Λύστε του δηλαδή τυχόν απορίες. Δεν υπάρχει ανάγκη να του αναλύσετε τίποτα για το οποίο δεν έχει κάνει ερώτηση πρώτα. Αν σας ρωτήσει που βρίσκεται τώρα το μωρό, απαντήστε του απλά. «Το μωρό είναι τώρα στη μήτρα της μαμάς, δηλαδή μέσα στην κοιλιά της και μεγαλώνει». Ανάλογα μπορείτε να απαντήσετε και στο «από που θα έρθει;». Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι πιθανό να συνεχίσει να σας ρωτά πράγματα που αφορούν την εγκυμοσύνη αλλά και τον τοκετό. Συνεχίστε να απαντάτε απλά, χωρίς να μπαίνετε σε λεπτομέρειες. Τις περισσότερες φορές τα παιδιά ικανοποιούνται και σταματούν να κάνουν ερωτήσεις από μια απάντηση που έχει τη μορφή απλής πρότασης (4-5 λέξεις).

Να κάποιες δραστηριότητες τις οποίες μπορείτε να κάνετε με το παιδί σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αν εκείνο ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το νέο μέλος που έρχεται:

> Διαβάστε μαζί βιβλία για τη γέννηση, αφού προηγουμένως έχετε ελέγξει, ότι είναι κατάλληλα για την ηλικία του παιδιού σας.

> Ξεφυλλίστε άλμπουμ με φωτογραφίες του, όταν εκείνο ήταν μωράκι.

> Πηγαίνετε μαζί στο γιατρό για να το δει και να ακούσει την καρδιά του να χτυπά.

> Πηγαίνετε σε σπίτια φίλων με νεογέννητα.

> Δείξτε του τις δικές του πρώτες «φωτογραφίες» (από τον υπέρηχο).

> Ψάξτε μαζί ονόματα.

> Βάλτε μουσική και χορέψτε και οι «τρεις» (εξηγήστε του, ότι το μωράκι στην κοιλιά σας ακούει).

> Διαβάστε και οι «τρεις» παραμύθια. Ζητήστε από το παιδί σας να πει κι εκείνο ένα παραμυθάκι στο αδελφάκι του.

> Ζητήστε του να σας βοηθήσει να φτιάξετε τη βαλίτσα σας για το νοσοκομείο.

 

Προγραμματίζοντας τον τοκετό

Εξηγήστε στο παιδί σας τι θα συμβεί εκείνη τη μέρα, τη μέρα που η μαμά θα πάει να γεννήσει. Πείτε του ποιες θα είναι οι αλλαγές στη ρουτίνα του. Χρειάζεται να έχει ενημερωθεί π.χ για τον ερχομό της γιαγιάς και του παππού στο σπίτι ή για το ότι θα κοιμηθεί στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς τις ημέρες, που θα λείπει η μαμά από το σπίτι. Πείτε του πόσες μέρες θα λείπετε εσείς και ο μπαμπάς του. Με ποιο τρόπο θα επικοινωνείτε. Πότε θα δει κι εκείνο το αδελφάκι του.

Ιδανικά, φροντίστε να γίνει η συνάντηση των δύο αδελφών, όσο πιο σύντομα γίνεται και χωρίς να βρίσκονται άλλοι μέσα στο δωμάτιο πέρα από τα μέλη της οικογένειας, που εσείς δημιουργήσατε. Με αυτό τον τρόπο η συνάντηση αυτή θα γίνει πιο ιδιαίτερη για την οικογένειά σας. Το παιδί σας θα αισθανθεί άνετα να εκφράσει πρωτόγνωρα συναισθήματα, όποια κι αν είναι αυτά.

Αν ο τοκετός συμπίπτει με ένα σημείο «ορόσημο» για το παιδί σας, όπως το να μάθει να χρησιμοποιεί την τουαλέτα ή να πάει από την κούνια στο κρεβάτι, ξανασκεφτείτε το. Πρέπει να δώσετε χρόνο στο παιδί σας και τον εαυτό σας, όταν εκείνο βρίσκεται σε ένα τέτοιο σημείο. Αυτό σημαίνει πως είτε θα το κάνετε αρκετά πριν είτε αρκετά μετά τον τοκετό. Χρειάζεστε χρόνο και ηρεμία, το ίδιο και το παιδί σας.

 
Το μωρό έρχεται στο σπίτι

Δώστε την ευκαιρία στο μεγαλύτερό σας παιδί να συμμετέχει. Ζητήστε του βοήθεια για το ντύσιμο, το πλύσιμο, το άλλαγμα, το τάισμα του μωρού. Ορίστε το «κύριο βοηθό» σας. Με αυτό τον τρόπο δεν το αποκλείετε από το βαρύ σας πρόγραμμα (ειδικά τον πρώτο καιρό), του δίνετε την προσοχή, που έχει ανάγκη και ενισχύετε το δέσιμο των δύο αδελφών. Αν όμως δεν το θέλει μην το πιέσετε.

Φροντίστε να περνάτε αποκλειστικό χρόνο με το πρώτο σας παιδί. Κάντε μαζί πράγματα που σας ευχαριστούν, προσθέστε και κάτι καινούργιο (η άφιξη του μωρού έφερε μαζί της μια νέα αγαπημένη δραστηριότητα). Ο μπαμπάς μπορεί επίσης να ασχολείται περισσότερο με το πρώτο σας παιδί, τις ώρες που εσείς είστε απασχολημένη με τη φροντίδα του μωρού. Βάλτε στο παιχνίδι τους παππούδες και τις γιαγιάδες και άλλα αγαπημένα πρόσωπα στη ζωή του παιδιού σας.

Είναι πιθανό να παρατηρήσετε αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού σας. Μπορεί ξαφνικά να αρχίσει να μιλά και να συμπεριφέρεται άσχημα, ενώ πριν δεν το έκανε. Μπορεί να υιοθετήσει συμπεριφορές παιδιών μικρότερων από εκείνο, να σας ξαναζητήσει το μπιμπερό ή την πιπίλα, να μιλά μωρουδίστικα, να ζητήσει να κοιμάται στο κρεβάτι σας. Σε καμία περίπτωση μην αντιδράσετε άσχημα, μην φωνάζετε και μην το πιέζετε. Δεν θα ωφελήσει να είστε αυστηροί μαζί του. Το παιδάκι σας εκφράζει τις ανάγκες του. Προσπαθεί να σας επικοινωνήσει ότι αισθάνεται δυσφορία. Σας λέει: Μαμά, μπαμπά βοηθήστε με! Ενδιαφερθείτε περισσότερο για τα συναισθήματα από τα οποία πηγάζουν αυτές οι συμπεριφορές. Μιλήστε μαζί του. Προσπαθήστε να δείξετε ενσυναίσθηση. Προσπαθήστε δηλαδή να είστε αυθεντικοί, να μην αφήσετε τις δικές σας αντιλήψεις να επηρεάσουν την κατανόηση του βιώματος του παιδιού σας. Κάντε προσπάθεια να κατανοήσετε τις σκέψεις και τα συναισθήματα του παιδιού σας μέσα από τα δικά του μάτια. Τι είναι αυτό που βιώνει εκείνο με τον ερχομό του αδελφού του. Δείξτε με τα λόγια σας ότι έχετε κατανοήσει το παιδάκι σας. Πείτε του ότι μπορεί φυσικά να αισθάνεται όπως θέλει, μοιραστείτε για ποιο λόγο είναι αυτό κατανοητό. Πείτε του πόσο πολύ το αγαπάτε, γιατί είναι μοναδικό και ότι θα είστε εκεί κάθε φορά που σας έχει ανάγκη. Μιλήστε και για τα δικά σας συναισθήματα. Σίγουρα κι εσείς περνάτε δύσκολα.

Οι πρώτοι μήνες μετά τον ερχομό του μωρού σας είναι συνήθως μήνες δύσκολοι, μήνες προσαρμογής τόσο για το μεγαλύτερό σας παιδί όσο και για εσάς. Μην είστε αυστηρή μαζί του, ούτε και με τον εαυτό σας. Αυτό που χρειάζεται για να είναι καλά είναι, ότι κι εσείς, προσοχή, φροντίδα κι αγάπη.

Μέλλουσα μαμά:Όσα έχουν ξεχάσει να σου πουν

Είσαι έγκυος και προετοιμάζεσαι να υποδεχθείς το μωράκι σου σε λίγους μήνες, σε λίγες εβδομάδες, σε λίγες μέρες, δεν έχει σημασία. Αγοράζεις την προίκα του μωρού σου, τα ρουχαλάκια, τα σεντονάκια, τις πετσετούλες του. Ετοιμάζεις με χαρά το δωμάτιο του. Επιλέγεις τα χρώματα, τις κουρτίνες, την κούνια του. Εξοπλίζεστε με όλα εκείνα, που πιστεύετε ότι θα κάνουν τη ζωή με το μωρό σας, που έρχεται, πιο εύκολη. Συγγενείς και φίλοι ρωτούν για το μωρό, δίνουν τις πρώτες συμβουλές για τη φροντίδα του, το μεγάλωμά του.  Όλα για το μωρό σας, τα πάντα για το μωρό σας. Όλη σας η σκέψη είναι επικεντρωμένη εκεί, σε αυτό. Εννοείται! Αυτό κάνουν οι περισσότερες μέλλουσες μαμάδες. Αυτό έκανα κι εγώ. Οι περισσότερες λοιπόν από εμάς εστιάζουμε στο μωρό που έρχεται. Η μαμά πού είναι; Η μαμά δεν θα προετοιμαστεί; Έχετε ακούσει ποτέ κανένα να ασχολείται με την προετοιμασία της μαμάς; Σπάνια τα φωτεινά παραδείγματα. Για να δούμε τι ξεχνάμε να πούμε στις μέλλουσες μαμάδες, που πρόκειται να βιώσουν το λεγόμενο θαύμα της γέννησης.

Δεν θα αισθάνεσαι, ακριβώς όπως περίμενες. Ότι κι αν φαντάζεσαι για το πώς θα αισθάνεσαι, όταν γεννήσεις το παιδάκι σου, δεν θα είναι ακριβώς έτσι. Λόγω της απότομης πτώσης των ορμονών σου μετά τον τοκετό, είναι πολύ πιθανό να έχεις συναισθήματα, που δεν αναμένεις. Αντί δηλαδή να αισθάνεσαι χαρούμενη, που βλέπεις το μωράκι σου, να αισθάνεσαι λυπημένη, φοβισμένη ή αγχωμένη. Εκεί που θα είσαι ενεργητική και καλοδιάθετη, ξαφνικά η διάθεσή σου μπορεί να αλλάζει. Αντιμετώπισέ το σαν κάτι φυσιολογικό και αναμενόμενο. Μην έχεις προσδοκίες για τα συναισθήματα, που θα νιώθεις, γιατί εύκολα θα απογοητευτείς. Ζήσε τις στιγμές, όπως αυτές έρθουν. Αποδέξου τα συναισθήματά σου, όπως ακριβώς είναι.

Ζήτα, όση βοήθεια χρειάζεσαι. Είναι ανθρωπίνως αδύνατο να μπορέσεις να τα κάνεις όλα μόνη σου, ειδικά τις πρώτες 40 ημέρες. Ζήτησε βοήθεια από ανθρώπους, που ξέρεις ότι μπορούν να σου τη δώσουν με τρόπο που δεν θα σε κάνει να αισθάνεσαι άβολα, για όσο χρόνο χρειαστείς. Άφησε τις δουλειές του σπιτιού, το μαγείρεμα  και όποιες άλλες υποχρεώσεις σε άλλους και δώσε την πολύτιμη ενέργειά σου στο μωρό και τον εαυτό σου.

Φρόντισε τον εαυτό σου. Βρες χρόνο να φροντίσεις τον εαυτό σου. Βρες χρόνο να κοιμηθείς, να κάνεις μπάνιο, να κάνεις μια βόλτα με μια φίλη, να μιλήσεις με κάποιον που εμπιστεύεσαι, να κάνεις κάτι που πάντα σε ευχαριστούσε. Οι περισσότερες μανούλες παρασύρονται από όσα καθημερινά βιώνουν και ξεχνιούνται να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες, όποιες κι αν είναι αυτές. Ζήτα βοήθεια, αν δυσκολεύεσαι. Φροντίζοντας τον εαυτό σου, προσπαθώντας να κάνεις πράγματα που σε ευχαριστούν, ουσιαστικά «παίρνεις τα μέτρα σου» για να εμποδίσεις την εδραίωση μιας επιλόχιας κατάθλιψης.

Δεν πειράζει να αισθάνεσαι άσχημα για όσα νέα βιώνεις. Καθώς οι μέρες θα περνούν, όσο θα έρχεσαι αντιμέτωπη με τη νέα καθημερινότητα, η οποία σε καλεί να προσαρμοστείς, σκέψεις οι οποίες μπορούν να σου προκαλέσουν ενοχές και άλλα δυσάρεστα συναισθήματα, θα περνούν από το μυαλό σου. Δεν το φανταζόμουν έτσι, είναι πιο δύσκολο απ’ ότι το φανταζόμουν, δεν θα τα καταφέρω, μήπως έπρεπε να το είχα σκεφτεί καλύτερα, γιατί μου συμβαίνει αυτό; Σκέψεις που προκαλούν στις μαμάδες ενοχές, γιατί μεγαλώνοντας μαθαίνουμε ότι η μάνα μόνο θετικά συναισθήματα μπορεί να έχει για το παιδί της, αλλιώς δεν είναι καλή μάνα. Αφέσου! Άφησε τον εαυτό σου ελεύθερο να βιώσει αυτό που βιώνει. Όλα τα συναισθήματα είναι καλά και έχουν ένα λόγο ύπαρξης. Μην αντιστέκεσαι! Όλες οι μαμάδες βιώνουν κατά καιρούς δυσάρεστα συναισθήματα για τα παιδιά τους. Όλες οι μαμάδες κάνουν δυσάρεστες σκέψεις για τα παιδιά τους. Απλά λιγοστές το ομολογούν. Είναι φυσιολογικό να αισθάνεσαι και άσχημα για το παιδί σου. Υπάρχουν και θα υπάρξουν πολλοί λόγοι που θα σε κάνουν να αισθανθείς έτσι. Δεν πειράζει. Δεν σε κάνουν λιγότερο καλή μαμά αυτά τα συναισθήματα. Αν όμως αισθάνεσαι μόνο δυσάρεστα, ζήτα άμεσα βοήθεια από την οικογένειά σου και από κάποιο ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Μοιράσου το.

Προσπάθησε να μάθεις το παιδί σου και όχι να εφαρμόσεις όσα ξέρεις. Όλες οι μαμάδες πριν γεννήσουν το πρώτο τους παιδί είναι «εφοδιασμένες» με αντιλήψεις, ιδέες και συμβουλές για τη φροντίδα, τον ύπνο, το φαγητό, το μεγάλωμα, όλα τα πρέπει και τα δεν πρέπει με τα οποία μεγάλωσαν, για τα οποία συζήτησαν, έψαξαν, διάβασαν. Όλα τα μωρά όμως δεν είναι ίδια και όλες οι συμβουλές, ιδέες ή αντιλήψεις δεν ταιριάζουν στο μωρό μας ή δεν είναι πάντα σωστές. Επικεντρώσου στο μωρό σου. Προσπάθησε να το μάθεις. Τι ιδιοσυγκρασία έχει; Είναι εσωστρεφές ή εξωστρεφές μωρό; Είναι ήρεμο ή ανήσυχο. Κλαίει συχνά, κοιμάται πολύ, απολαμβάνει την αγκαλιά κουρνιασμένο ή θέλει να βλέπει τον κόσμο; Το μωρό σου είναι μοναδικό. Δεν μοιάζει και δεν θα μοιάζει με κανένα άλλο. Γνώρισέ το.

Ακολούθησε τα σημάδια.  Απέφυγε να αντιμετωπίζεις τις ανάγκες του μωρού σου με βάση κάποιο πρόγραμμα που έχεις εσύ στο μυαλό σου για το πώς θέλεις να το ταϊζεις, να το κοιμίζεις, να το αγκαλιάζεις, να το ανακουφίζεις. Υπάρχουν πάντα κάποιες αρχές, αλλά προπάντων υπάρχουν οι ιδιαίτερες ανάγκες του μωρού μας. Παρατήρησέ το. Δώσε σημασία στις αντιδράσεις του, όταν το αγκαλιάζεις, όταν το βγάζεις στο φως, όταν ακούει μουσική ή εσένα να του μιλάς, όταν το κάνεις μπάνιο, όταν το χαϊδεύεις κ.α. Πώς καταλαβαίνεις ότι πεινάει; Πώς καταλαβαίνεις ότι είναι κουρασμένο ή ότι βαριέται; Πώς καταλαβαίνεις ότι θέλει να κοιμηθεί αλλά δεν μπορεί; Όλα αυτά θα αρχίσεις να τα μαθαίνεις σταδιακά παρατηρώντας το μωρό σου. Μην βιάζεσαι! Παίρνει χρόνο! Παρατηρώντας το και ακολουθώντας το θα μπορέσεις να καλύπτεις πολύ πιο αποτελεσματικά τις ανάγκες του μωρού σου, βιολογικές και συναισθηματικές (αυτά τα δύο θα πηγαίνουν πάντα μαζί)και παράλληλα ενισχύεις μια ασφαλή προσκόλληση σε εσένα (υγιής δεσμός). Δεν έχει κανένα νόημα να επιμένεις σε κάτι που άκουσες ή διάβασες ή υπάρχει μια γενική αντίληψη ότι το κάνουν όλες οι μαμάδες, αν βλέπεις ότι το μωρό σου αντιστέκεται, κλαίει ή είναι ανήσυχο.

Το μωρό σου δεν έχει ανάγκη να τα κάνεις όλα τέλεια. Το τέλειο δεν είναι στόχος ρεαλιστικός, γιατί δεν είναι στόχος εφικτός. Στην προκειμένη περίπτωση, το μωρό σου έχει ανάγκη να ανταποκρίνεσαι στα καλέσματά του με κάποιο τρόπο, με τρόπο που εσύ θεωρείς σωστό εκείνη τη στιγμή. Δεν θα είναι πάντα η απόκρισή σου η ιδανικότερη για τη στιγμή ή για το μωρό σου, αλλά εκείνο θα αισθανθεί την προσπάθειά σου να το ανακουφίσεις και αυτό από μόνο του δρα ανακουφιστικά. Άλλωστε ποτέ, έχοντας καλή πρόθεση, δεν μπορείς να κάνεις κάτι στο παιδί σου, που αγαπάς πολύ, το οποίο να επηρεάσει δραματικά τη συναισθηματική του υγεία.

Μη φοβάσαι να δοκιμάσεις. Αν δεν δοκιμάσεις, ποτέ δεν θα μάθεις αν αυτό που σκεφτόσουν θα μπορούσε να έχει ένα θετικό αποτέλεσμα στο παιδί. Δοκίμασε και κάνε λάθος. Και τι έγινε; Δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου! Καμία επιλογή σας και τα αποτελέσματα αυτής δεν είναι μη αναστρέψιμη. Δοκιμάζοντας, θα μάθετε. Θα μάθετε, όπως θα μαθαίνει αργότερα το παιδάκι σας, μέσω της δοκιμής και του λάθους.

Θα φτάσεις τα όριά σου αλλά θα καταφέρεις να τα ξεπεράσεις. Όταν νομίζεις πως δεν μπορείς να τα καταφέρεις, τελικά θα τα καταφέρνεις. Η μητρότητα είναι πρόκληση ζωής. Καθημερινά θα καλείσαι να παίρνεις αποφάσεις για το μωρό σου. Πολλές φορές αυτό μπορεί να σε εξαντλεί. Η ίδια η καθημερινότητα θα σε εξαντλεί. Σύντομα όμως θα καταφέρεις να προσαρμοστείς. Θα βρεις σταδιακά δυνάμεις, που δεν ήξερες ότι τις είχες. Ότι θα σε εξαντλεί όταν γίνεις μητέρα, θα σου φαίνεται παιχνιδάκι σε λίγους μήνες.

Μίλα με το σύντροφό σου. Μοιράσου μαζί του ότι σε προβληματίζει. Ζήτα του να σε «προσέχει». Καθ’όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σου, η προσοχή όλων θα είναι πάνω σου. Όταν γεννηθεί το μωρό σου, η προσοχή όλων θα είναι σε εκείνο. Να είσαι σίγουρη ότι η αίσθηση πως οι άνθρωποι γύρω μου με προσέχουν και με φροντίζουν θα σου λείψει πολύ. Θα συνειδητοποιήσεις πόσο σημαντικό είναι να σε φροντίζουν, μεγάλο μάθημα για το μεγάλωμα του παιδιού σου. Ζήτα λοιπόν από το σύντροφό σου να συνεχίζει να σε φροντίζει, για να συνεχίσεις κι εσύ με τη σειρά σου να φροντίζεις το μωρό σας. Αυτό είναι από το πιο σημαντικό δώρο, που μπορεί να κάνει έναν μπαμπάς στο νεογέννητο παιδί του, να αγαπά και να φροντίζει τη μαμά του.

Ότι τώρα σε δυσκολεύει, σύντομα θα τελειώσει. Όποια συμπεριφορά του μωρού σου σε δυσκολέψει, πχ δυσκολία στον ύπνο, να ξέρεις ότι αργά ή γρήγορα θα τελειώσει. Πολλές φορές όλοι μας τα «βάφουμε μαύρα», όταν αντιμετωπίζουμε κάτι που μας κουράζει, μας εξαντλεί, δυσκολεύει την καθημερινότητά μας. Πιστεύουμε πως ποτέ δεν θα τελειώσει. Αυτή η σκέψη μας δημιουργεί άγχος κι αυτό με τη σειρά του επηρεάζει αρνητικά τον τρόπο που σκεφτόμαστε κι έτσι ο φαύλος κύκλος τελειωμό δεν έχει. Μάθε λοιπόν ότι τα δύσκολα κάποια στιγμή σύντομα τελειώνουν. Μην αναλώνεσαι σε δυσάρεστες σκέψεις.

Το μωρό σου θα μεγαλώσει γρήγορα. Πολλές μαμάδες που περνούν χαρούμενες (μετά από προσπάθεια) αλλά και κουραστικές μέρες, αναρωτιούνται: Θα μεγαλώσει αυτό το παιδί; Θέλω λίγο να ξεκουραστώ. Ναι. θα μεγαλώσει γρήγορα. Δεν θα καταλάβεις, πότε θα περπατήσει και πότε θα πει τα πρώτα του λογάκια. Γι’ αυτό:

Απόλαυσε κάθε στιγμή της κοινής σας ζωής με το μωρό σου. Απολαύστε την κάθε στιγμή και ως οικογένεια πια. Ο χρόνος θα κυλήσει γρήγορα, τα δύσκολα θα φύγουν, η χαρά θα μπει στο σπίτι σας. Αποδέξου ότι έχει έρθει, όπως είναι. Ακόμα κι αν είναι δύσκολο είναι καλό, γιατί έχει να κάνει με το παιδί σου. Απόλαυσε και τις δύσκολες στιγμές γιατί τις περνάς με το παιδί σου. Μην χάνεις χρόνο!

Κράτησε στο πίσω μέρος του μυαλού σου αυτό το άρθρο, αν σε άγγιξε. Διάβασέ το, αφού γεννήσεις το παιδί σου. Θα καταλάβεις κάτι άλλο από αυτό, που κατάλαβες τώρα.

 

 

Τα παιδιά και ο θάνατος:Πώς τον αντιμετωπίζουν;

Όλοι μας, από τη στιγμή της γέννησής μας αντιλαμβανόμαστε και προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε το θάνατο. Η ικανότητα αντίληψης της έννοιας του θανάτου δεν έχει ηλικία. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται και αντιμετωπίζουν τον θάνατο με το δικό τους τρόπο και ανάλογα με την ηλικία τους. Καθώς τα χρόνια περνούν η αντίληψη της έννοιας του θανάτου από τα παιδιά καθώς και ο τρόπος, που τον αντιμετωπίζουν αλλάζει και μετασχηματίζεται. Τα παιδιά ωριμάζουν γνωστικά και συναισθηματικά, οι ανάγκες τους γι’ αυτό το λόγο αλλάζουν και μαζί τους αλλάζει και το τι σημαίνει ο θάνατος, τι αντίκτυπο έχει στη ζωή τους, πώς τον επεξεργάζονται και πώς τελικά τον αντιμετωπίζουν.

Μωρά. Τα μωρά αλλά και τα νήπια μικρής ηλικίας δεν μπορούν να κατανοήσουν το θάνατο. Ωστόσο βιώνουν  συναισθήματα που προέρχονται από την απώλεια και τον αποχωρισμό κάποιου σημαντικού προσώπου από το περιβάλλον τους. Μπορούν επίσης να «πιάσουν» και να επηρεαστούν από συναισθήματα, όπως η θλίψη και το άγχος, που βιώνουν άνθρωποι από το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται. Τα παιδάκια αυτής της ηλικίας, που σημειωτέον δεν έχουν τα λόγια για να μπορούν να εκφράσουν αυτό που βιώνουν, αναζητούν τον άνθρωπο, που έχει πεθάνει (σημαντικό πρόσωπο), είναι ανήσυχα, μπορεί να κλαίνε, να είναι ευερέθιστα ή αντίθετα να είναι ιδιαίτερα ήσυχα και νωθρά, να χάσουν βάρος, μπορεί να έχουν την ανάγκη να είναι στην αγκαλιά της μαμάς ή του μπαμπά συχνότερα από πριν.

Οι γονείς ή όσοι τα φροντίζουν είναι ανάγκη να καλύψουν τις ανάγκες, που τα παιδιά εκφράζουν. Να τα παίρνουν αγκαλιά, να τα παρηγορούν δίνοντάς του κάτι αγαπημένο τους, ένα αρκουδάκι, ένα πανάκι, το ντουντού τους, την κουβερτούλα τους. Κρατήστε το πρόγραμμα, που είχε το παιδί και τηρήστε το ευλαβικά. Τα παιδιά έχουν ανάγκη τη σταθερότητα, αυτή που είναι πολύ πιθανό να έχασαν χάνοντας το σημαντικό πρόσωπο στη ζωή τους ή σημαντικό πρόσωπο στη ζωή των γονιών τους. Η σταθερότητα τους παρέχει την ασφάλεια, που έχουν ανάγκη, ενώ παράλληλα τα ανακουφίζει από τυχόν δυσάρεστα συναισθήματα.

Παιδιά προσχολικής ηλικίας. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν έχουν ξεχωρίσει ακόμα το φανταστικό από το πραγματικό, ενώ η φαντασία τους καλπάζει. Χρησιμοποιούν τη μαγική σκέψη, για να κατανοήσουν το θάνατο. Μπορεί να φαντάζονται δηλαδή, ότι αυτός που πέθανε μπορεί να έρθει ξανά στη ζωή, όπως στα παραμύθια, με ένα μαγικό ραβδί. Παράλληλα, ο θάνατος για τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν είναι κάτι μόνιμο. Ναι, πέθανε, αλλά πότε θα ξαναγυρίσει; Όταν τα παιδιά βιώσουν το θάνατο εκφράζονται με ανησυχία, ευερεθιστότητα ή από την άλλη πλευρά με νωθρότητα, πιθανά να βλέπουν όνειρα με τον άνθρωπο που πέθανε ή να έχουν δυσκολίες στο να κοιμηθούν, στον τρόπο που πέφτουν για ύπνο αλλά και κατά τη διάρκειά του, τον αναζητούν στο περιβάλλον τους, παλινδρομούν σε δεξιότητες ή συνήθειες, μπορεί να έχουν διαταραχές στην όρεξή τους αλλά και διαταραχές που σχετίζονται με τη χρήση της τουαλέτας.

Οι γονείς και όσοι τα φροντίζουν και πάλι οφείλουν να καλύψουν τις ανάγκες των παιδιών με φροντίδα και προσοχή. Τηρήστε το πρόγραμμα. Προσπαθήστε να μην γίνουν αλλαγές στην καθημερινότητα των παιδιών (ή έστω περιορίστε τες). Παρηγορήστε τα. Αγκαλιές, φιλιά και ότι άλλο τα παιδιά σας έχουν ανάγκη. Πείτε τους, ότι είναι ασφαλή μαζί σας. Μιλήστε τους για τα συναισθήματα. Δεν πειράζει να αισθάνεσαι άσχημα, να είσαι θλιμμένος ή θυμωμένος. Προσπαθήστε να δείξετε ενσυναίσθηση. Να κατανοήσετε αυτά που βιώνουν (σκέψεις και συναισθήματα), μέσα από τα δικά τους μάτια. Παρατηρήστε τα, αναγνωρίστε και επιβεβαιώστε, ότι αισθάνονται. Φροντίστε να είστε όσο το δυνατό λιγότερο μακριά από τα παιδιά σας. Φροντίστε να είστε ήρεμοι και να διατηρείτε ήρεμο κλίμα στο σπίτι. Εξηγήστε το θάνατο σαν κάτι που είναι μέρος της ζωής. Πεθαίνουν οι άνθρωποι που είναι πολύ, πολύ, πολύ μεγάλοι ή αυτοί που είναι πολύ, πολύ, πολύ άρρωστοι. Εξηγήστε τον με τη βοήθεια του κύκλου της ζωής των φυτών και των ζώων. Παίξτε δημιουργικά. Ζωγραφική, πηλός, πλαστελίνες, κούκλες, θέατρο. Τα παιδιά επεξεργάζονται το θάνατο μέσω του παιχνιδιού.

Παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν έχουν κατανοήσει πλήρως την έννοια του θανάτου. Είναι μόνιμος ή προσωρινός; Τι συμβαίνει στο σώμα εκείνου που έχει πεθάνει; Πονάει, κρυώνει, σκέφτεται, είναι λυπημένος, μόνος; Όλα αυτά είναι θέματα, που δεν έχουν ακόμα ξεκάθαρα στη σκέψη τους. Κάτι που πρέπει εσείς να κάνετε. Αναζητούν τον άνθρωπο που πέθανε, μπορεί να είναι, όπως και τα παιδιά μικρότερης ηλικίας, ανήσυχα, ευερέθιστα αλλά και ήσυχα και νωθρά. Πιθανά να κατηγορούν τον εαυτό τους για την απώλεια, να έχουν διαταραχές στην όρεξη, τον ύπνο, στην χρήση της τουαλέτας. Μπορεί να έχουν άγχος και φόβους που δεν είχαν παλιά, να μην θέλουν να πάνε σχολείο ή να μοιραστούν την απώλειά τους από ντροπή να είναι διαφορετικά από τα άλλα παιδιά. Πολύ συχνό φαινόμενο είναι να παραπονιούνται για σωματικούς πόνους, να είναι επιθετικά ή να έχουν κρίσης θυμού.

Για να αντιμετωπίσετε την κατάσταση, μείνετε σταθεροί στο πρόγραμμα των παιδιών. Καθησυχάστε τα παιδιά για την ασφάλειά τους και των δικών τους προσώπων. Να είστε ανοιχτοί σε ερωτήσεις. Απαντήστε απλά και ειλικρινά σε ότι σας ρωτάνε. Δεν χρειάζεται να τους πείτε κάτι για το οποίο δεν έχετε ρωτηθεί. Να είστε ήρεμοι και να διατηρείτε ανάλογο κλίμα καθημερινά στο σπίτι, μακριά από θλιμμένους συγγενείς. Δείξτε ενσυναίσθηση. Παρατηρήστε πολύ, αναγνωρίστε τι σκέφτονται και αισθάνονται και επιβεβαιώστε το στα παιδιά σας. Καλύψτε όποια συναισθηματική ανάγκη παρατηρήσετε στο παιδί σας. Φροντίστε να μην τους αποδίδετε δικά σας συναισθήματα. Παίξτε δημιουργικά, όπως παραπάνω. Ρωτήστε τα, αν θέλουν να συμμετέχουν στην κηδεία ή να κάνετε κάτι μαζί για να θυμούνται το πρόσωπο που έχει πεθάνει. Εξηγήστε το θάνατο, όπως παραπάνω.

Παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας 10-12 ετών. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας έχουν καταφέρει να καταλάβουν, πως ο θάνατος είναι μόνιμος ή θα έπρεπε να το έχουν καταφέρει (είναι ανάγκη να τους το εξηγήσετε). Ισχύουν και σε αυτή την περίπτωση όλα όσα ισχύουν και για παιδιά μικρότερης ηλικίας. Τα παιδιά αυτά όμως μπορεί να εκφραστούν πιο έντονα. Όλα τα συναισθήματα μπορεί να έχουν μεγαλύτερη ένταση και εντονότερη έκφραση. Θέλουν να συμμετέχουν συνήθως πιο ενεργά στις διαδικασίες της κηδείας. Σκέφτονται πολύ περισσότερο τι συνέβη και ρωτούν περισσότερα.

Κάντε ότι και σε παιδιά μικρότερης ηλικίας, αλλά φροντίστε να είστε ξεκάθαρα ανοιχτοί και διαθέσιμοι για συζήτηση με τα παιδιά. Να είστε διαθέσιμοι για ότι κι αν χρειαστούν τα παιδιά σας (ενθάρρυνση, σωματική επαφή, να περνάτε περισσότερο χρόνο μαζί). Μην προσπαθήσετε να τα εμποδίσετε να εκφραστούν, όσο κι αν σας είναι δύσκολο να διαχειριστείτε αυτά τα συναισθήματα.

‘Εφηβοι. Η έννοια του θανάτου στους εφήβους είναι πλήρως κατανοητή, αν και οι αντιδράσεις τους ποικίλουν ανάλογα με τον έφηβο. Μπορεί να έχουν αντιδράσεις παιδιών μικρότερης ηλικίας αλλά και μεγαλύτερης, δηλαδή να αντιμετωπίζουν το θάνατο όπως αναμένεται να τον αντιμετωπίσει ένας ενήλικας. Λόγω της εφηβείας, η οποία ως ένα σημείο τους επιβάλλει να παίζουν πρωταρχικό ρόλο στη ζωή τους οι φίλοι και όχι οι γονείς, οι έφηβοι αναζητούν παρηγοριά στις παρέες τους. Κάποιοι προσπαθούν να δείξουν ότι τον διαχειρίζονται σαν μεγάλοι, ότι δεν έχουν κανέναν ανάγκη, γιατί είναι καλά. Μόνο, που δεν είναι αρκετά ώριμοι να καταλάβουν, ότι το «διαχειρίζομαι σα μεγάλος» δεν σημαίνει δεν μοιράζομαι, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή για επικίνδυνη συμπεριφορά από εφήβους μετά από ένα θάνατο σημαντικού τους προσώπου. Δεν είναι σπάνιο οι έφηβοι να πίνουν ανεξέλεγκτα, να οδηγούν επικίνδυνα, να παίρνουν ναρκωτικά σαν αντίδραση σε αυτό που βιώνουν. Οι έφηβοι πιθανά να αισθάνονται έντονα συναισθήματα θυμού, θλίψης, άγχους, ντροπής, ενοχής που τα εκφράζουν με το να «κλείνονται», να μην θέλουν να πάνε σχολείο, να μειώνεται η απόδοσή τους σε αυτό ή σε άλλες δραστηριότητες, να είναι επιθετικά, να έχουν διαταραχές στον ύπνο, την όρεξη, τη διάθεση, να εκφράζουν αυξανόμενη ανησυχία για σωματικούς πόνους, να μην αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους, να κάνουν σκέψεις να αυτοκτονήσουν κ.α.

Οι γονείς εφήβων, που πενθούν, οφείλουν να κάνουν όσα θα έκαναν και σε παιδιά μικρότερης ηλικίας, πάντα όμως σεβόμενοι την ανάγκη που έχουν για προσωπικό χώρο, χρόνο και ιδιωτικότητα. Οι έφηβοι θα πάρουν το χρόνο τους και θα αποφασίσουν οι ίδιοι αν θέλουν, τι θέλουν και σε ποιον θέλουν να μιλήσουν. Σεβαστείτε το. Μην πιέζετε τον έφηβό σας, θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Το παιδί σας θα έρθει μόνο του ή θα σας δείξει, ότι είναι διαθέσιμο για κουβέντα. Σε κάθε περίπτωση, εσείς οφείλετε να έχετε τα αυτιά και τα μάτια σας ανοιχτά, να παρατηρείτε και να ακούτε το παιδί σας αλλά και να του υπενθυμίσετε ότι εσείς θα είστε διαθέσιμοι, όποια στιγμή σας χρειαστεί. Προτείνετε στο παιδί σας να κάνετε κάτι χαρούμενο μαζί. Δημιουργήστε τέτοιες συνθήκες, ώστε να μοιράζεστε χαρούμενες στιγμές. Ενισχύετε έτσι το δεσμό σας και κάνετε πιο πιθανή μια συζήτηση από καρδιάς. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να βγει έξω από το σπίτι. Να κάνει πράγματα με φίλους, που θα του προσφέρουν ευχαρίστηση. Συζητήστε πού, σε τι και πώς θέλει να συμμετέχει σε τελετές, που έχουν να κάνουν με τον άνθρωπο που έχει πεθάνει ή αν επιθυμεί να κάνετε κάτι ξεχωριστό ως οικογένεια για να τον τιμήσετε. Μιλήστε για το θάνατο και το πένθος,όταν σας δοθεί η ευκαιρία. Όλα τα συναισθήματα είναι καλά και χρήσιμα. Μιλάμε γι’αυτά, τα καταγράφουμε σε χαρτί, τραγουδάμε γι’αυτά, γράφουμε στίχους και ποιήματα, τα μοιραζόμαστε για να μπορούμε να τα δούμε κατάματα και τα αντιμετωπίζουμε.

Όταν το παιδί σας αντιμετωπίσει την πρώτη του απώλεια, μην παγώσετε, μην τρέξετε μακριά από φόβο. Αυτό που έχει ανάγκη από εσάς, για να αντιμετωπίσει ομαλά το πένθος και την απώλεια είναι να είστε δίπλα του, όπως εκείνο το χρειάζεται. Ακούστε το!

Πόσο να συμμετέχω στο διάβασμα του παιδιού μου;

«Σήμερα συνάντησα τη δασκάλα της κόρης μου. Μου είπε, πως η Αλίκη αν και είναι έξυπνη, δεν αποδίδει όσο θα ήθελε. Περιμένει πολύ περισσότερα από εκείνη και σίγουρα όχι άγραφα τετράδια και μισοτελειωμένες ασκήσεις. Αυτό που μου έδωσε να καταλάβω είναι, πως δεν πηγαίνει προετοιμασμένη καλά στο σχολείο κάθε μέρα. Στην αρχή της σχολικής χρονιάς ήταν ευχαριστημένη μαζί της. Τώρα πια όχι. Η αλήθεια είναι, πως στην αρχή ήμουν «από πάνω της». Της έκανα έλεγχο κάθε φορά, που μου έλεγε πως τελείωνε. Σταμάτησα όμως να την ελέγχω μετά από 2 μήνες περίπου, γιατί πίστεψα πως δεν με είχε πια ανάγκη. Σκέφτηκα πως δεν θα με χρειαζόταν, όπως πέρυσι στην Α΄τάξη. Μάλλον έκανα λάθος».

Οι έρευνες δείχνουν, πως η στενή σχέση του γονέα με το σχολείο του παιδιού του έχει θετικά αποτελέσματα στις σχολικές του επιδόσεις. Οι συχνές συναντήσεις με το δάσκαλο, η συστηματική συμμετοχή του γονέα στις συνελεύσεις γονέων και κηδεμόνων, η παρακολούθηση των εκδηλώσεων, που διοργανώνει το σχολείο κ.α αυξάνουν τις πιθανότητες το παιδί του να έχει τελικά καλύτερες σχολικές επιδόσεις, σε σχέση με εκείνες, που είχε πριν ο γονέας υιοθετήσει την παραπάνω συμπεριφορά.

Εξίσου σημαντική όμως είναι και η συνεισφορά κάθε γονιού στο σπίτι. Ένα θετικό κλίμα για τη μάθηση, ένα πλούσιο σε νέα ερεθίσματα περιβάλλον, πολλά «μπράβο τα κατάφερες» ή «μπράβο συνέχισε έτσι» και ένας ή , ακόμα καλύτερα, δύο γονείς που δείχνουν ενδιαφέρον για το «πώς τα πάνε τα παιδιά μου στο σχολείο;», «είναι προετοιμασμένα καλά;», «πού δυσκολεύονται και γιατί;», «τι μπορώ να κάνω εγώ;», δηλαδή δείχνουν ενδιαφέρον για το αν τα παιδιά τους μαθαίνουν ή αλλιώς αναπτύσσονται φυσιολογικά, αποτελούν τους κύριους παράγοντες που θα καθορίσουν τη μαθησιακή πορεία που θα έχουν τελικά τα παιδιά τους.

Ένα από τα πολλά ερωτήματα, που κάνουν οι γονείς είναι το αν πρέπει ή όχι να βοηθούν τα παιδιά τους να κάνουν τις εργασίες που έχουν για το σπίτι. Τι σημαίνει όμως τελικά βοηθάω το παιδί μου να διαβάσει; Σημαίνει κάθομαι δίπλα του, παίρνουμε ένα ένα τα βιβλία και τα τετράδια και διαβάζουμε μαζί ή μήπως κάτι άλλο;

Ο βαθμός συμμετοχής του γονέα στο διάβασμα του παιδιού του έχει να κάνει κυρίως με την ηλικία. Πριν όμως φτάσουμε σε αυτό, ας δούμε κάποια ζητήματα που αφορούν κάθε γονέα:

Δώστε προσοχή στο χώρο που διαβάζει. Ο χώρος μελέτης πρέπει να είναι ένα μέρος μακριά από θορύβους. Αυτό σημαίνει, πως δεν μπορεί να διαβάζει στην κουζίνα ή στο καθιστικό ή με ανοιχτή τηλεόραση ή παρουσία τρίτων. Αν το παιδί σας δεν έχει δικό του δωμάτιο ή τουλάχιστο δικό του γραφείο, οφείλετε να του εξασφαλίσετε κάποιες ώρες ησυχίας στο σπίτι σε κάποιο χώρο με τραπέζι που θα έχει οριστεί ως προσωπικός χώρος για διάβασμα.

Μιλήστε στο παιδί σας για το γραφείο του. Το γραφείο του χρειάζεται να είναι καθαρό και τακτοποιημένο. Είναι ανάγκη να υπάρχουν πάνω στο γραφείο μόνο εκείνα, που χρειάζεται το παιδί σας για να μελετήσει. Ζητήστε του να αφαιρέσει αντικείμενα, που μπορούν να του τραβήξουν την προσοχή από τη μελέτη του.

Μιλήστε με το παιδί σας για το πρόγραμμα. Για να αρχίσει το παιδί σας να μαθαίνει τι σημαίνει οργάνωση/διαχείριση χρόνου, χρειάζεται να μιλήσετε για το πρόγραμμά του, αφού επιστρέψει από το σχολείο. Συμφωνήστε για το αν θα κοιμάται το μεσημέρι, ποιος θα είναι ο χρόνος διαβάσματος, παιχνιδιού, φαγητού και ύπνου. Σε κάθε περίπτωση το παιχνίδι θα έρχεται μετά το διάβασμα και αφού έχει πράγματι ολοκληρωθεί ώρα, που να μπορεί πια να παίξει.

Δείξτε του ότι όλοι μέσα στο σπίτι είναι συνεπείς με τις υποχρεώσεις τους. Αν το παιδί σας κατά τη διάρκεια της χρονιάς παραπονιέται πως εκείνο διαβάζει κι εσείς όχι, μιλήστε του για τις δικές σας υποχρεώσεις. Πείτε του ποιες είναι οι δικές σας ευθύνες και ποιες θα είναι οι συνέπειες αν δεν φανείτε υπεύθυνοι. Παρ’ όλα αυτά είναι ανάγκη να βρείτε ποιος είναι ο λόγος που παραπονιέται, να δείξετε κατανόηση και να αναγνωρίσετε τα συναισθήματά του. Πολλές φορές, αν το παιδί καταλάβει ότι το κατανοούμε, αυτό αρκεί για να συνεχίσει.

Φροντίστε να έχει το παιδί σας όλα τα απαραίτητα υλικά για να μελετήσει. Προμηθευτείτε πρόχειρα τετράδια, μολύβια, ένα λεξικό, εγκυκλοπαίδεια και ότι άλλο χρειάζεται για να ολοκληρώνει τις εργασίες του.

Να είστε θετικοί με τη μελέτη. Δώστε της αξία. Πείτε στο παιδί σας ότι είναι τόσο σημαντική η μελέτη στο σπίτι, όσο σημαντική είναι η παρουσία του στο σχολείο. Εξηγήστε του τους λόγους.

Ενθαρρύνετέ το και δώστε του θετική ανατροφοδότηση. Κατά τη διάρκεια του διαβάσματος μπείτε στο δωμάτιο και ελέγξτε αν διαβάζει. Ενθαρρύνετέ το να συνεχίσει έτσι. Αναγνωρίστε τη σκληρή προσπάθεια. Όταν τελειώσει, δείξτε του τη χαρά σας. Πόσο διαφορετικά θα νιώθατε αν ο προϊστάμενός σας έδειχνε την ίδια χαρά, όταν ολοκληρώνετε μια δικιά σας εργασία;!

Αν σας χρειαστεί κατά τη διάρκεια της μελέτης, μη δίνετε απαντήσεις αλλά κατεύθυνση. Είναι σίγουρο ότι καθημερινά σας ρωτάει και θα συνεχίσει να ρωτάει πράγματα που δεν γνωρίζει. Μην δίνετε απαντήσεις. Δείξτε του τον τρόπο να τις βρίσκει μόνος του, στο βιβλίο του, σε λεξικά, σε εγκυκλοπαίδειες. Αν δεν γίνεται να βρει απαντήσεις εκεί, δώστε κατεύθυνση στη σκέψη του. Δείξτε του δηλαδή τον τρόπο για να σκέφτεται και να βρίσκει μόνο του τη λύση.

Αν γνωρίζετε ότι μια εργασία πρέπει να την κάνει μόνο του, αφήστε το.

Ενημερωθείτε. Να είστε σε επαφή με το δάσκαλο. Είναι ανάγκη να ξέρετε τι θέλει από το παιδί σας, όταν αυτό επιστρέφει στο σπίτι αλλά και ποιοι είναι οι κανόνες της τάξης.

Μιλήστε στο παιδί σας για τις δύσκολες και τις λιγότερο δύσκολες εργασίες. Είναι καλύτερο να ξεκινά με τις δύσκολες εργασίες, με εκείνες δηλαδή που απαιτούν περισσότερη συγκέντρωση, την οποία μπορεί να έχει στην αρχή της μελέτης.

Παρατηρήστε σημάδια κούρασης. Αν το παιδί σας έχει κουραστεί, δώστε του την ευκαιρία να κάνει ένα μικρό διάλειμμα. Μιλήστε του για τα σημάδια κούρασης, που μπορεί να παρατηρεί στο σώμα του μόνο του, έτσι ώστε να κάνει διαλείμματα χωρίς τη δική σας προτροπή.

Αν το παιδί σας είναι στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, η αλήθεια είναι ότι σας χρειάζεται περισσότερο. Είναι ανάγκη να φροντίσετε για πράγματα που για μεγαλύτερα παιδιά είναι δεδομένα.

> Παρατηρήστε αν κάθεται σωστά στην καρέκλα του.
>Το βιβλίο του ή το τετράδιό του βρίσκεται ακριβώς μπροστά του ή λίγο πιο δίπλα και το δυσκολεύει;
> Με ποιο τρόπο διαβάζει; Ελέγχει τι χρειάζεται να διαβάσει για την επόμενη μέρα ή τα διαβάζει όλα; Αδειάστε το γραφείο και βάλτε σε μία στοίβα τα βιβλία με τα τετράδια τους σε ζευγάρια αριστερά στο γραφείο. Στο κέντρο τοποθετήστε αυτό που πρόκειται να διαβάσει και δεξιά αυτό που διάβασε. Έτσι θα ξέρει τι έχει να διαβάσει και τι διάβασε.
> Δείξτε του ποιες είναι οι πιο δύσκολες εργασίες και ποιες οι πιο εύκολες. Στην αρχή χρειάζεται να επιμένετε εσείς για τη χρησιμότητα αυτής της τεχνικής. Σιγά-σιγά θα μάθει να το κάνει και μόνο του.

Θυμηθείτε! Βοηθάω το παιδί μου να διαβάσει δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη, κάθομαι δίπλα του και διαβάζουμε μαζί. Βοηθάω το παιδί μου να διαβάσει σημαίνει του εξασφαλίζω όλες εκείνες τις συνθήκες που έχει ανάγκη για να διαβάσει. Χώρο, υλικά και τρόπο για να διαβάζει. Δώστε του το χώρο και τα υλικά και εκπαιδεύστε το με υπομονή στον τρόπο για να διαβάζει. Η αυτονομία του στο διάβασμα είναι αυτό που θα έχετε πετύχει ήδη από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού.

Πότε είναι η κατάλληλη ώρα να «βγάλετε την πάνα»;

Μπαίνει σιγά σιγά η Άνοιξη και πολλές μαμάδες παιδιών, που πλησιάζει ο καιρός να αποχωριστούν την πάνα τους αρχίζουν να σκέφτονται, αν πράγματι ήρθε η ώρα. Είναι η ηλικία 18 έως 24 μηνών η κατάλληλη για να ξεκινήσετε να εκπαιδεύετε το παιδάκι σας στη χρήση της τουαλέτας; Σκέφτεστε πως το καλοκαίρι εφόσον είναι μια εποχή που έχετε περισσότερο χρόνο και ηρεμία, ίσως είναι πιο κατάλληλο για να ξεκινήσετε μια τέτοια εκπαίδευση; Με ποιο τρόπο όμως;

Πότε να ξεκινήσω την εκπαίδευση;

Η ηλικία του παιδιού δεν αποτελεί πάντα καλό οδηγό, αν χρειαζόμαστε κατεύθυνση για το χρόνο της έναρξης της εκπαίδευσης του παιδιού μας στη χρήση της τουαλέτας. Αν και συνήθως η εκπαίδευση αυτή ξεκινά στους 18 με 24 μήνες του παιδιού, υπάρχουν σημάδια που μπορείτε να παρατηρήσετε στο παιδί σας, για να καταλάβετε, αν είναι έτοιμο να βγάλει την πάνα, πέρα από την ίδια την ηλικία του:

> Μπορεί να ακολουθεί απλές οδηγίες.

> Κατανοεί λέξεις που έχουν να κάνουν με τη χρήση της τουαλέτας.

> Μπορεί να ελέγξει τους μύες της πυέλου που σχετίζονται με τον έλεγχο των απεκκρίσεων (μπορεί μόνο του να ανέβει σκαλοπάτια).

> Εκφράζει ρητά πως θέλει να πάει τουαλέτα λέγοντας π.χ «κακά» ή «τσίσα».

> Κρατά την πάνα στεγνή για 2 ώρες.

> Βλέπει το γιογιό, κάθεται σε αυτό και ξανασηκώνεται.

> Αν βάζει και βγάζει ρουχαλάκια μόνο του.

Αν παρατηρείτε τα περισσότερα από τα παραπάνω σημάδια, αλλά η περίοδος που διανύετε είναι στρεσογόνος για εσάς και το παιδί σας (του μαθαίνετε ακόμα να κοιμάται στο κρεβάτι του και όχι στην κούνια, στο δωμάτιό του και όχι στο δικό σας, αν είναι άρρωστο ή είστε εσείς, αν περιμένετε σε λίγο καιρό να γεννήσετε ή μόλις γεννήσατε, αν μετακομίζετε ή μόλις μετακομίσατε κ.α), μην το επιχειρήσετε. Είναι ανάγκη να ξεκινήσετε την εκπαίδευση στη χρήση της τουαλέτας, όταν εσείς και η οικογένειά σας είστε ήρεμοι και έχετε χρόνο. Η διάθεση και ο χρόνος είναι παράγοντες που θα επηρεάσουν το αποτέλεσμα της προσπάθειάς σας.

Πολλές μαμάδες σκέφτονται, πως η Άνοιξη το Καλοκαίρι είναι μια ιδανική περίοδος, για να «βγάλουν την πάνα», γιατί τότε τα ρούχα των παιδιών είναι λιγότερα, τα χαλιά έχουν αποσυρθεί στις ντουλάπες του σπιτιού κι εκείνες είναι πιο ήρεμες και χαλαρές. Πράγματι, αυτή η περίοδος μπορεί να είναι πιο βοηθητική, όμως σε καμία περίπτωση μην καθυστερήσετε την εκπαίδευση του παιδιού σας, ενώ εκείνο είναι έτοιμο, επειδή είναι χειμώνας και μην βιαστείτε πιέζοντας το να μάθει κάτι δια της βίας, ενώ δεν είναι αναπτυξιακά έτοιμο.

Πόσο θα διαρκέσει η εκπαίδευση;

Όλη η διαδικασία μπορεί να έχει διάρκεια 3 έως 6 μηνών, αν και κάποια παιδιά μπορεί να χρειαστούν λιγότερο ή περισσότερο χρόνο. Έχει παρατηρηθεί, πως τα κορίτσια μαθαίνουν γρηγορότερα, πώς να χρησιμοποιούν την τουαλέτα, από τα αγόρια. Επιπλέον, κάποια παιδιά καταφέρνουν να μην βρέχονται και να μην λερώνονται τόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας, όσο και κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ κάποια άλλα χρειάζονται περισσότερο χρόνο, για να ελέγξουν την κύστη τους και το έντερό τους κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Έχω εφοδιαστεί με τα κατάλληλα εργαλεία;

Σκεφτείτε, αν θα αγοράσετε παιδικό γιογιό ή καθισματάκι, που προσαρμόζεται στη δική σας τουαλέτα. Αν επιλέξετε καθισματάκι, φροντίστε να προμηθευτείτε και ένα σκαμνάκι για να έχει το παιδάκι σας εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στο καθισματάκι του, όταν το χρειάζεται. Φροντίστε να εξοπλίσετε και τις δύο τουαλέτες του σπιτιού σας (αν έχετε δύο) με γιογιό ή κάθισμα. Ιδανικό θα ήταν να φυλάσετε ένα γιογιό και στο αυτοκίνητό σας σε περίπτωση, που στην περίοδο, που εκπαιδεύετε το παιδί σας κάνετε κάποιο μεγάλο ταξίδι. Σταματήστε για τουαλέτα κάθε 1 με 2 ώρες.
Αγοράστε καινούργια εσώρουχα στο παιδί σας. Επιλέξτε εσώρουχα χρωματιστά ή με στάμπες αγαπημένων ηρώων. Επιλέξτε δηλαδή εσώρουχα που ξέρετε ότι θα αρέσουν τόσο στο παιδί σας, που δεν θα ήθελε να τα λερώσει ή που θα έκανε μεγαλύτερη προσπάθεια να μην λερώσει.

Σκεφτείτε την πιθανότητα να κάνετε τις αγορές αυτές μαζί με το παιδί σας, αφού πρώτα έχετε μιλήσει μαζί του, για το τι θα προσπαθήσετε να καταφέρετε μαζί τους επόμενους μήνες και αφού έχετε κάνει μια έρευνα αγοράς πρώτα. Η δυνατότητα της επιλογής, αλλά και της συμμετοχής είναι ένα πρώτο βήμα για την εκπαίδευση στη χρήση της τουαλέτας. Το να επιλέξει τα πράγματα, που του αρέσουν του δίνει μια αίσθηση ελέγχου. Αυτό είναι άλλωστε το οποίο θέλουμε να καταφέρει βγάζοντας την πάνα, να ελέγξει τις σωματικές του ανάγκες, να ελέγξει το σώμα του, θέλουμε να πετύχει τον έλεγχο.

Η εκπαίδευση στη χρήση της τουαλέτας είναι ένα σημείο ορόσημο για το παιδί σας. Ναι, είναι μια σημαντική περίοδος για εσάς και το παιδί σας. Ίσως και κρίσιμη. Μπορεί να σας προκαλεί άγχος ή να σας προκαλέσει άγχος. Αργά ή γρήγορα όμως το παιδάκι σας με τη βοήθειά σας θα βγάλει την πάνα μια για πάντα. Γι’αυτό το λόγο δεν θα σας ωφελήσει το άγχος για το αν θα τα καταφέρει ή για το αν θα τα καταφέρετε. Ζήστε με χαρά και κάντε διασκεδαστική και αυτή την περίοδο της ζωής σας μαζί με το παιδί σας.

Γονείς και έφηβοι:Πώς θα επικοινωνήσουν επιτέλους;

Κι εκεί που όλα ήταν καλά, ένα τοίχος αισθάνεστε, πως μπαίνει ανάμεσα σε εσάς και το παιδί σας! Η εφηβεία είναι! Καλωσορίστε τη λοιπόν και μαζί καλωσορίστε και έναν νέο τρόπο επικοινωνίας με το παιδί σας. Είναι πια έφηβος και οι ανάγκες του σχετικά με την επικοινωνία είναι πολύ διαφορετικές, γιατί εκείνος είναι που ωριμάζει γνωστικά και συναισθηματικά. Το παιδί σας αλλάζει, οι ανάγκες του αλλάζουν, καλείται σταδιακά να προσαρμοστεί, γι’αυτό είναι η εφηβεία δύσκολη περίοδος. Το ίδιο καλείστε να κάνετε κι εσείς. Αν δεν μπορείτε εσείς να προσαρμοστείτε στα νέα δεδομένα, πώς είναι δυνατό να το ζητάτε από το παιδί σας;

Αναρωτηθείτε:

Είμαι διαθέσιμος/η; Παρατηρήστε πότε συνήθως έχει ελεύθερο χρόνο το παιδί σας ή χρόνο που είναι διαθέσιμο. Φροντίστε λοιπόν να έχετε κι εσείς τότε ελεύθερο χρόνο. Ξεκινήστε εσείς τη συζήτηση. Μοιραστείτε δικές σας σκέψεις κάνοντας εσείς την αρχή. Κάντε κάτι ξεχωριστό με το παιδί σας κάθε εβδομάδα. Βάλτε το στο πρόγραμμα! Ασχοληθείτε με τα ενδιαφέροντά του. Αν δεν ξέρετε ποια είναι αναζητήστε τα. Δείχνετε έτσι ενδιαφέρον. Αν για παράδειγμα του αρέσει πολύ ένα μουσικό συγκρότημα, ζητήστε από το παιδί σας να βάλει τη μουσική τους (ακόμα κι αν δεν σας αρέσει πολύ), μια μέρα που εσείς θα κάνετε δουλειές. Έτσι μοιράζεστε κάτι δικό του και ενισχύεται ο δεσμός σας.

Ακούω το παιδί μου; Όταν το παιδί σας θέλει να σας μιλήσει ή έστω καταλάβατε ότι θα ήθελα να μιλήσετε ή ότι είναι προβληματισμένο, σταματήστε ότι κάνετε. Δείξτε ενδιαφέρον, ρωτήστε. Να είστε όμως διακριτικοί. Μην το βομβαρδίσετε με ερωτήσεις και μην κάνετε ερωτήσεις, που είναι πολύ πιθανό να μην πάρετε απάντηση. Θα έχετε τα αντίθετα αποτελέσματα. Ακούστε προσεκτικά και ρωτήστε, ότι δεν καταλαβαίνετε. Μην αντιδράσετε (απαντήσετε, πείτε την άποψή σας), πριν το παιδί σας ολοκληρώσει ή καταλάβετε τι θέλει να σας πει. Για την ακρίβεια καλό θα ήταν να «αισθάνεστε περίεργοι» και να ρωτάτε το παιδί σας τι εννοεί με αυτό που λέει ή γιατί το λέει. Μην βγάζετε δικά σας συμπεράσματα ή συμπεράσματα που δεν τα μοιράζεστε με το παιδί σας. Ψάξτε να βρείτε τι εννοεί το παιδί σας. Μην ερμηνεύετε τα λόγια του. Ρωτήστε το. Έτσι θα μάθετε πραγματικά τι σκέφτεται και πώς αισθάνεται το παιδί σας ή τουλάχιστον θα προσπαθήσετε δείχνοντάς του παράλληλα με αυτόν τον τρόπο ότι ενδιαφέρεστε πραγματικά για αυτό που σας λέει αλλά και για το ίδιο. Αυτή είναι η ενσυναίσθηση. Κατανοώ δηλαδή εσένα, το παιδί μου. Κατανοώ τη θέση σου, τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου. Τα κατανοώ όμως μέσα από τα δικά σου μάτια, δεν χρησιμοποιώ δικές μου αντιλήψεις για να καταλάβω αυτό που μου λες.

Ανταποκρίνομαι, απαντώ με τρόπο που τελικά θα ακούσει το παιδί μου; Σε μια συζήτηση που σας προκαλεί θυμό, χαμηλώστε τους τόνους. Θα χάσετε αν δείξετε θυμό ή επιθετικότητα με λέξεις και πράξεις. Εκφράστε την άποψή σας χωρίς να μειώνετε την άποψη του παιδιού σας, δεν του δείχνετε σεβασμό και αυτό θα οδηγήσει τη συζήτηση σε αδιέξοδο. Οι διαφωνίες άλλωστε είναι φυσιολογικές και αναμενόμενες. Δεν είστε ένας άνθρωπος, αλλά δύο ξεχωριστοί, ο καθένας με τις δικές του απόψεις, που πρέπει να είναι σεβαστές και από τις δύο πλευρές. Μην εστιάζετε στο ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο. Επικεντρωθείτε στα συναισθήματα του παιδιού σας, όταν συζητάτε και όχι στο πώς αισθάνεστε εσείς κατά τη διάρκεια της συζήτησης. Μην αφήνετε δηλαδή τα δικά σας συναισθήματα να εμποδίσουν τον τρόπο που σκέφτεστε ή έχετε αποφασίσει να δράτε όταν μιλάτε με το παιδί σας. Εστιάστε στο πώς αισθάνεται το ίδιο. Δείξτε δηλαδή ενσυναίσθηση, όπως περιγράφηκε παραπάνω. Έχετε περισσότερες πιθανότητες να σας ακούσει, για να μην γίνει η συζήτηση δύο ατόμων, παράλληλοι μονόλογοι.

Ξέρετε…;:

> Τι θέλει από εσάς; Συμβουλή, απλά να μοιραστεί, χωρίς να δίνετε απαντήσεις, να αντιμετωπίσετε μαζί όποια δυσάρεστα συναισθήματα έχει, να βρείτε μαζί λύση σε κάτι; Ρωτήστε το πριν ξεκινήσετε να μιλάτε;

> Ότι τα παιδιά μαθαίνουν μιμούμενα; Κάθε φορά που αντιδράτε με θυμό ή άγχος σκεφτείτε ότι εκείνη τη στιγμή του δίνετε μάθημα ζωής, πώς να αντιδρώ όταν συμβαίνει κάτι που με δυσαρεστεί. Σκεφτείτε καλά πριν αντιδράσετε. Σκεφτείτε διπλά.

> Ότι απαγορεύεται το κήρυγμα, η κριτική, οι προσβολές, οι χαρακτηρισμοί, οι απειλές και από τις δύο πλευρές; Οι κανόνες άλλωστε ισχύουν για όλους.

> Τα παιδιά μαθαίνουν επιλέγοντας; Αφήστε τα να μάθουν. Αφήστε τα να επιλέξουν και να υποστούν τις συνέπειες. Μην παρεμβαίνετε στις αποφάσεις τους, αν οι συνέπειες δεν είναι επικίνδυνες.

> Συνήθως τα παιδιά μας λένε αρχικά ένα μικρό κομμάτι της ιστορίας και περιμένουν αντιδράσεις; Περιμένετε λοιπόν και ενθαρρύνετέ τα να συνεχίσουν και έπειτα αφού καταλάβετε, αντιδράστε.

Η επικοινωνία με τον έφηβό μας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί απεριόριστη υπομονή και σκληρή δουλειά. Η εφηβεία είναι μια πρόκληση τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Το να ακούτε πραγματικά (να κατανοείτε το ίδιο το παιδί) και να συνομιλείτε με το παιδί σας και όχι να μιλάτε μόνος σας είναι το κλειδί.

 

Εφηβεία: Οδηγός επιβίωσης για γονείς

Πολλοί γονείς πιστεύουν, ότι η εφηβεία έρχεται με την έναρξη της ήβης, δηλαδή με την έναρξη των σωματικών αλλαγών, που θα κάνουν το παιδί σταδιακά ώριμο σεξουαλικά και ικανό για αναπαραγωγή ενήλικα. Η αλήθεια είναι, ότι η εφηβεία έρχεται συνήθως λίγο πριν. Η λεγόμενη προεφηβεία ξεκινά στα περισσότερα παιδιά στα 9-12 χρόνια. Αυτή είναι η πρώτη περίοδος της εφηβείας, μιας περιόδου γεμάτη σωματικές, γνωστικές, συναισθηματικές, κοινωνικές αλλαγές για το παιδί, κατά τη διάρκεια της οποίας αυτό μεταβαίνει από την παιδική στην ώριμη ενήλικη ζωή.

Το κύριο χαρακτηριστικό της περιόδου αυτής είναι η ξεκάθαρη τάση και πρόθεση του παιδιού για ανεξαρτησία. Αναζητά αρχικά και στη συνέχεια διεκδικεί ή και απαιτεί το δικό του προσωπικό χώρο, το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα στις σκέψεις και τις απόψεις, τα συναισθήματα, τις επιθυμίες, τις αποφάσεις. Οι γονείς δεν παίζουν πια τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή του- όσο κι αν αυτό μας πληγώνει- αλλά οι φίλοι του (γι’ αυτό μην τσακώνεστε γι’αυτούς με το παραμικρό, θα χάσετε). Την ίδια περίοδο είναι, που το παιδί δίνει ιδιαίτερη σημασία στη γνώμη, που έχουν οι φίλοι του γι’αυτό αλλά και οι άλλοι συνομήλικοι. Στο πώς αντιλαμβάνονται το ίδιο και την εικόνα του. Οι αποφάσεις των παιδιών επηρεάζονται άμεσα από τη γνώμη της παρέας, παρά από τη δική σας. Αντιστέκονται σταδιακά αυξανόμενα στον γονεϊκό έλεγχο. Είναι καλή ώρα λοιπόν να αναρωτηθείτε:

> Μήπως είμαι πολύ ελεγκτικός;

> Ακούω πραγματικά, τι έχει να μου πει το παιδί μου;

> Αφήνω περιθώριο έκφρασης διαφορετικής άποψης στο σπίτι;

Να τι οφείλετε να κάνετε για να «επιβιώσετε» αυτή την περίοδο:

Ενημερωθείτε. Ανατρέξτε σε βιβλία για την εφηβεία ή σε ενημερωμένα για την εφηβεία site που εμπιστεύεστε, ώστε να μάθετε, όσα δεν είναι δυνατό να ξέρετε. Η προετοιμασία σας δίνει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσετε σοφότερα ότι έρχεται. Κάντε αναδρομή στο δικό σας παρελθόν. Πώς περάσατε εσείς τη δική σας εφηβεία; Πώς σκεφτόσασταν; Πώς αισθανόσασταν; Πώς βιώσατε την αλλαγή και πώς τελικά προσαρμοστήκατε; Μοιραστείτε σκέψεις με τον/την σύντροφό σας. Βγάλτε συμπεράσματα και πάρτε αποφάσεις για κοινή γραμμή.

Μιλήστε στο παιδί νωρίτερα αλλά και συχνότερα. Από πολύ μικρότερες ηλικίες τα παιδιά μαθαίνουν για το σώμα τους, τις διαφορές μεταξύ φύλων, πώς γίνονται τα μωρά. Μαθαίνουν κάθε φορά που ρωτάνε τους γονείς τους για τα παραπάνω. Σίγουρα σας έχουν δοθεί ευκαιρίες να μιλήσετε στα παιδιά για το σώμα τους, αν δεν τις εκμεταλλευτήκατε, θα σας δοθούν κι άλλες. Η συζήτηση όμως για τις αναμενόμενες αλλαγές στο σώμα του παιδιού είναι αναγκαία, πριν αυτές συμβούν. Ένα καλό βιβλίο για το σώμα ή την ήβη και την εφηβεία για αγόρια και κορίτσια είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για συζήτηση. Μην βομβαρδίσετε το παιδί με πληροφορίες. Απαντήστε μόνο σε ότι σας ρωτάει, απλά και ξεκάθαρα. Δεν υπάρχουν κακές λέξεις, λέξεις που δεν πρέπει να χρησιμοποιήσετε. Καμιά λέξη δεν ενοχοποιείται ή δεν πρέπει να ενοχοποιείται. Η ντροπή ή το άγχος από μέρους σας δεν θα ωφελήσει τη συζήτηση. Αντίθετα, θα δώσει το μήνυμα στο παιδί ότι αυτό που συζητιέται πρέπει να του προκαλεί άγχος ή ντροπή ή ότι αυτά τα πράγματα δεν πρέπει μάλλον να συζητιούνται μεταξύ γονιού και παιδιού. Μεταφέρετε στο παιδί με τη στάση σας, την παρουσία σας το μήνυμα, ότι αυτά που συζητάμε είναι φυσιολογικά, είναι φυσικά.

Εκπαιδευτείτε στην ενσυναίσθηση. Προσπαθήστε καθημερινά και με κάθε αφορμή να βλέπετε αυτό που σας λέει ή κάνει το παιδί σας από τη δική του πλευρά, με τα δικά του μάτια. Προσπαθήστε δηλαδή να κατανοήσετε πραγματικά το παιδί σας, απλά ρωτώντας το. Μην λέτε κατάλαβα ή ξέρω πριν ρωτήσετε γιατί ή τι εννοείς. Άλλο τι λέω και άλλο τι εννοώ. Ψάξτε λοιπόν να βρείτε τι εννοεί, ψάξτε να βρείτε τι κρύβετε πίσω από τις λέξεις. Παράλληλα, έχετε τις κεραίες σας ανοιχτές, για να κατανοήσετε τι και πώς αισθάνεται. Ρωτήστε, αναγνωρίστε, επιβεβαιώστε τα συναισθήματα του παιδιού σας. Να είστε ανοιχτοί. Πείτε στο παιδί σας ότι τα συναισθήματά του είναι φυσιολογικά και αναμενόμενα. Όλα τα παιδιά στην εφηβεία, μια αισθάνονται καλά και μια άσχημα. Εξηγήστε ότι αυτό είναι παροδικό, θα φύγει. Εγώ θα είμαι εδώ για σένα.

Επιλέξτε τις «μάχες», που θα δώσετε με προσοχή, σα να είστε έμπειρος στρατηγός. Μην είστε έτοιμοι για τσακωμό με το παραμικρό. Οι ευκαιρίες στις εφηβεία καθημερινές. Μην απορρίπτετε βεβιασμένα και με θόρυβο προτάσεις ή απόψεις των παιδιών σας. Και τα δύο απαιτούν σεβασμό και έξυπνους ελιγμούς. Οι προτάσεις που σας κάνουν, αυτές που ίσως δεν πιστεύετε ότι τις ακούτε, συνήθως γίνονται για να σας προκαλέσουν, για να σας σοκάρουν. Μην ψαρώνετε! Κρατηθείτε και δώστε μάχες για πράγματα, που έχουν πραγματική ουσία και σχετίζονται με την ασφάλεια των παιδιών σας, όπως το αλκοόλ, το τσιγάρο, τα ναρκωτικά. Δώστε μάχες για πράγματα μόνιμα και όχι για όσα μπορούν εύκολα να αλλάξουν, όπως ένα χρώμα μαλλιών.

Αξιολογήστε διπλά τις προσδοκίες σας. Ελέγξτε αν οι προσδοκίες, που έχετε για τα παιδιά σας, είναι μη ρεαλιστικές. Ποιος έχει πραγματικά ανάγκη να καταφέρουν τα παιδιά αυτά που προσδοκάτε; Τα παιδιά ή εσείς; Ή τα παιδιά αλλά και εσείς; Αν η ανάγκη δεν αναφέρεται αποκλειστικά στα παιδιά, ήρθε η ώρα να αναθεωρήσετε. Η εφηβεία είναι περίοδος δύσκολη και απαιτητική για τα παιδιά από κάθε άποψη. Μην προσθέτετε κι άλλο βάρος στις πλάτες τους, για να καλύψετε μια δική σας ανάγκη ή μια συμβατική ανάγκη (κοινωνική).

Ενημερωθείτε και ενημερώστε! Ενημερωθείτε για τους κινδύνους με τους οποίους είναι πιθανό να έρθουν σε επαφή οι έφηβοι. Γνωρίστε τους σε βάθος. Μάθετε για αυτούς και τις συνέπειές τους. Μάθετε τρόπους αντιμετώπισης τέτοιων καταστάσεων. Ενημερώστε και τα παιδιά σας για αυτούς νωρίς, στην έναρξη της εφηβείας. Είναι επίσης αναγκαίο να μιλήσετε για τη δική σας άποψη, που αφορά αυτούς τους κινδύνους, πείτε τι πιστεύετε εσείς για αυτούς.

Να έχετε μια επαφή με τους φίλους τους. Σεβόμενοι πάντα την ιδιωτικότητά τους, προσπαθήστε να γνωρίσετε τους φίλους ή τους καινούργιους φίλους των παιδιών σας. Άλλωστε πάντα λίγο- πολύ τους ξέρατε.

Σεβαστείτε τον «προσωπικό τους χώρο». Μην φυτρώνετε εκεί που δεν σας σπέρνουν. Σεβαστείτε το δωμάτιό του, τα mail του, το κινητό και τα μηνύματά του. Μην κατακρίνετε τις επιλογές τους, μην κοροϊδεύετε τις επιθυμίες ή τα όνειρά τους, μην απορρίπτετε τους φίλους τους. Έχετε εμπιστοσύνη στο παιδί σας. Αν όμως αυτή με κάποιο τρόπο διαρραγεί, μην αφήσετε να διαρραγεί και η σχέση με το παιδί σας. Ξαναχτίστε ότι χάλασε με επιμονή και σταθερά όρια. Να είστε ευέλικτοι.

Θέστε όρια σταθερά και συνεπή. Οι έφηβοι συνεχίζουν να έχουν ανάγκη από καλό ύπνο 8-9 ωρών. Οι ανάγκες του για ξεκούραση είναι μεγάλες. Θέστε λοιπόν τον καλό ύπνο σαν κανόνα. Οι έφηβοι έχουν πια λιγότερο ανάγκη να βρίσκονται με την οικογένεια. Είναι απόλυτη ανάγκη όμως να περνούν χρόνο με την οικογένεια. Ορίστε Ώρες Οικογένειας. Μια καλή ευκαιρία είναι το φαγητό στο οικογενειακό τραπέζι. Τρώμε όλοι μαζί Σαββατοκύριακα, μεγάλες γιορτές και αργίες. Περάστε χρόνο με τα παιδιά σας κάνοντας κάτι ξεχωριστό με το καθένα από αυτά κάθε εβδομάδα. Σας έχουν ακόμα ανάγκη, αλλά διαφορετικά. Ένας έφηβος δεν είναι ανάγκη πια να σας ακολουθεί, όπου πάτε. Αφήστε σε εκείνο την πρωτοβουλία, μην θεωρείτε την παρουσία του δεδομένη.

Η περίοδος της εφηβείας είναι και αυτή μια πρόκληση σας όλες τις άλλες που έχετε περάσει με τα παιδιά σας. Προετοιμαστείτε και αλληλεπιδράστε με τον έφηβό σας σα να είναι ένας ξεχωριστός άνθρωπος από εσάς, με τις δικές του αντιλήψεις, τις δικές του επιθυμίες, τις δικές του ανάγκες, που όλα απαιτούν σεβασμό αλλά και αγάπη, αν δεν το έχετε κάνει ήδη. Την εφηβεία θα την περάσουμε μαζί. Εσύ μπορείς να είσαι εκεί, αν αυτό θέλεις. Να ξέρεις όμως πως εγώ θα είμαι εδώ για σένα, όπως ήμουν πάντα.

 

Σελίδα 3 από 712345...Τελευταία »