Έρευνες έχουν δείξει, πως όσο πιο πολύ εμπλέκονται οι γονείς στη μαθησιακή διαδικασία, που αφορά στο παιδί τους, τόσο πιο εύκολα και τόσο πιο πολλά εκείνο μαθαίνει. Φαίνεται ότι τα αποτελέσματα της εμπλοκής των γονέων στη διαδικασία μάθησης του παιδιού τους αφορούν κάθε ηλικία. Από τη στιγμή που γεννιέται ένα παιδί, μέχρι τη στιγμή που θα τελειώσει τις σπουδές του, ο πιο σημαντικός παράγοντας, που θα κρίνει την πορεία του παιδιού στο σχολείο, είναι οι γονείς. Οι γονείς και οι αντιλήψεις τους, οι γονείς και η στάση τους, οι γονείς και οι προθέσεις τους, οι γονείς και πράξεις τους, που αφορούν τη μάθηση του παιδιού θα καθορίσουν το τι, πώς, πόσο και για πόσο θα μαθαίνει το παιδί τους.

Τι σημαίνει να εμπλέκομαι στη διαδικασία μάθησης του παιδιού μου;

Οι γονείς μπορούν να εμπλακούν άμεσα και έμμεσα στη διαδικασία μάθησης του παιδιού τους. Άμεσα, βοηθώντας το παιδί τους να μάθει συμμετέχοντας οι ίδιοι στη μαθησιακή διαδικασία και έμμεσα ενισχύοντας με τη στάση τους και τις αντιλήψεις τους τη μάθηση του παιδιού τους.

Άμεσα

> Στο παιχνίδι. Ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες το να παίζετε μαζί όσο πιο πολύ μπορείτε, βοηθάει το παιδί σας να κατακτήσει νέες δεξιότητες και να ενισχύσει τις ήδη υπάρχουσες ικανότητές του, ανάλογα με το παιχνίδι που παίζετε. Προτιμήστε παιχνίδια εκπαιδευτικά από καλά υλικά, έντονα χρώματα, νέες υφές, παιχνίδια δράσης, παιχνίδια οικογενειακά, κούκλες, διάφορες φιγούρες και γαντόκουκλες για συμβολικό παιχνίδι. Δημιουργήστε δικά σας παιχνίδια, με δικούς σας κανόνες, παίξτε με αναπάντεχα υλικά, παίξτε όσο μπορείτε, αρκεί να περνάτε καλά και εσείς και το παιδί σας. Η ευχαρίστηση, άλλωστε, είναι η λέξη κλειδί για τη μάθηση μέσω του παιχνιδιού. Αν το παιδί σας ευχαριστιέται το παιχνίδι, θα παίξει και μόνο του, άρα η μάθηση μέσω του παιχνιδιού θα συνεχιστεί και όταν δεν θα είστε εκεί.

> Στα βιβλία. Διαβάστε μαζί. Κάντε το διάβασμα ρουτίνα για εσάς και το παιδί σας. Μια ρουτίνα, που θα προσφέρει τη ζεστασιά του κορμιού σας και τη γλυκύτητα των λόγων σας. Διαβάστε μαζί παραμύθια αλλά και διαφορετικά είδη βιβλίων. Βιβλία για τα ζώα, τη θάλασσα, για άλλες χώρες, άλλους ανθρώπους, για τη γη και το σύμπαν, για τους δεινόσαυρους και τον κατακλυσμό του Νώε… Διαλέξτε βιβλία παιδικά κάθε είδους, βιβλία ενδιαφέροντα και άξια προσοχής. Διαβάζοντας μαζί δίνετε προσοχή άρα και αξία στο διάβασμα και αυτό είναι ένα μήνυμα που λαμβάνει τελικά το παιδί σας, αν και πάλι, διαβάζοντας μαζί, περνάτε καλά.

> Έξω από το σπίτι. Πάρτε μαζί το παιδί σας στις εξωτερικές δουλειές. Δείτε το σαν ευκαιρία για να μάθει. Εξηγήστε του τι θα κάνετε, τι θα δείτε. Απαντήστε στις ερωτήσεις του. Οργανώστε επισκέψεις σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, αίθουσες τέχνης, εξορμήσεις στη φύση, σε νέα για το παιδί σας μέρη, χρησιμοποιήστε το αυτοκίνητο, το ποδήλατο, το τρένο, το καράβι, το αεροπλάνο. Δημιουργήστε δηλαδή τις συνθήκες εκείνες, που θα αναγκάσουν το παιδί σας να σας κάνει ερωτήσεις, γιατί πολύ απλά θα έχει απορίες. Το αποτέλεσμα και πάλι θα είναι η μάθηση.

> Ελέγξτε τη μελέτη για το σπίτι. Αν το παιδί σας πηγαίνει σχολείο, είναι ανάγκη να ελέγχετε (όχι σαν ανακριτές), αν παιδί σας μελετά. Αν δηλαδή είναι προετοιμασμένο για την επόμενη μέρα στο σχολείο. Βοηθήστε το αν το χρειάζεται, δείχνοντάς του τρόπους για να μελετά αλλά και τον κατάλληλο χώρο και χρόνο μελέτης (δικό του τακτοποιημένο γραφείο, μακριά από θορύβους). Δίνοντας προσοχή στη μελέτη, της δίνετε αξία. Μην ξεχνάτε ότι σε οτιδήποτε δίνετε εσείς αξία δίνει και το παιδί σας.

Έμμεσα

> Δημιουργήστε ένα περιβάλλον στο σπίτι που ενισχύει τη μάθηση. Διαβάστε κι εσείς. Μην περιμένετε να το κάνει το παιδί σας αν δεν το κάνετε εσείς πρώτα. Δείξτε στο παιδί σας, ότι κι εσείς ολοκληρώνετε τις δουλειές, που έχετε αναλάβει και μάλιστα πριν το παιχνίδι και τη διασκέδαση. Ζητήστε να κάνει το ίδιο. Πείτε στο παιδί σας μπράβο για κάθετί που ολοκληρώνει, κάνει σωστά ή όταν κατακτά μια νέα δεξιότητα. Πείτε του μπράβο για την προσπάθεια που κάνει αλλά και τον τρόπο που το κάνει, αναγνωρίστε τις δυσκολίες (στα δικά μας μάτια φαίνονται εύκολα, όχι στα δικά τους). Αφιερώστε στο παιδί σας για την επιτυχία του ένα γιορτινό τραπέζι ή μια οικογενειακή έξοδο. Δώστε δηλαδή προσοχή σε εκείνο, όταν καταφέρνει κάτι. Μόνο αν δώσετε προσοχή (επιβράβευση), άρα αξία σε αυτό που κατάφερε, θα δώσει αξία και εκείνο, θα συνεχίσει, δηλαδή, να το κάνει.

> Μην χάνετε τις «συναντήσεις» με το δάσκαλο. Το να έρχεσαι σε επαφή με το δάσκαλο του παιδιού σου δεν είναι χρήσιμο μόνο, γιατί μαθαίνεις την εξέλιξη του παιδιού στο σχολείο. Η συχνή επαφή σημαίνει για εσάς και επαφή με το ποια είναι τα δυνατά και ποια τα όχι και τόσο δυνατά σημεία του παιδιού σας, πού μπορώ να βοηθήσω και πώς, πού σταματά η βοήθειά μου αλλά και τι προσδοκίες πρέπει να έχω από το παιδί μου. Με αυτό τον τρόπο είστε σε εγρήγορση και συμμετέχετε ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία. Μην ξεχνάτε ότι όταν έρχεστε συστηματικά σε επαφή με το δάσκαλο του παιδιού κι εκείνο το γνωρίζει, καταλαβαίνει ότι για άλλη μια φορά δίνετε προσοχή στη μάθησή του, είναι δηλαδή σημαντική για εσάς, άρα και για εκείνο.

> Προσέξτε τις αντιλήψεις που έχετε για τη μάθηση και για εκείνους που την αναλαμβάνουν εκτός σπιτιού. Έχετε υπόψη σας ότι τα παιδιά μαθαίνουν και παρατηρώντας σας να μιλάτε όχι μόνο σε εκείνα αλλά και σε άλλους. Το παιδί σας θα μάθει, μόνο αν εσείς δίνετε αξία στη μάθηση, στο σχολείο, στους παιδαγωγούς. Αν σας ακούει άμεσα ή έμμεσα να απαξιώνετε κάτι ή κάποιον από τα παραπάνω το πιο πιθανό είναι να κάνει και εκείνο το ίδιο. Μόνο όταν σεβόμαστε κάτι, του δίνουμε δηλαδή αξία, το προσέχουμε. Μόνο αν εσείς οι ίδιοι σέβεστε την ίδια τη μαθησιακή διαδικασία, το σχολείο ως θεσμό και τους λειτουργούς του θα κάνει το ίδιο και το παιδί σας. Μην περιμένετε δηλαδή το παιδί σας να προσέξει τη δασκάλα του την επόμενη μέρα στο σχολείο, αν την προηγούμενη του έχετε πει «δεν ξέρει αυτή, θα ακούς αυτό που σου λέω εγώ», ακόμα κι αν η δασκάλα του έχει κάνει κάποιο λάθος. Αν πράγματι έχει συμβεί κάτι τέτοιο, που είναι πολύ πιθανό και ανθρώπινο, εξηγήστε το στο παιδί σας και ζητήστε του να ξαναρωτήσει τη δασκάλα του γι’αυτό.

> Μην συνδέετε τη μάθηση με την επιτυχία αλλά και την προσωπική αξία. Ένα πολύ συχνό και πολύ κοινό λάθος μεταξύ γονέων και μη. Η μάθηση είναι ή θα έπρεπε να είναι μια φυσική διαδικασία, μια φυσική ανάγκη. Δεν έχει να κάνει καθόλου με το πόσο καλός ή κακός είναι κάποιος, δεν έχει να κάνει με το αν τα καταφέρνει καλά. Δείτε τη μάθηση σαν κάτι που έρχεται φυσικά χωρίς τη δική μας επίμονη προσπάθεια. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε εμείς είναι να μην την εμποδίζουμε με την συμπεριφορά μας, τις επιθυμίες, τις ανάγκες μας, τις προσωπικές μας αντιλήψεις. Το μόνο που πραγματικά χρειάζεται να κάνουμε είναι να αφήνουμε την πόρτα του σπιτιού μας ορθάνοιχτη για να μπορεί το παιδί να βγει έξω και να καλύψει τη φυσική του ενόρμηση να μάθει. Το παιδί σας θα μάθει γιατί είναι γεννημένο για να μαθαίνει. Η μάθησή του περιορίζεται ή εμποδίζεται συνήθως από εμάς, όποιοι κι αν είμαστε και τις πεποιθήσεις μας για το πώς, πόσο, με ποιους, τι θα έπρεπε να μαθαίνει. Παρατηρήστε το και διευκολύνετέ το και θα μάθει.

Όσο πιο γρήγορα εμπλακείτε, όπως περιγράφτηκε παραπάνω η έννοια της εμπλοκής, στη διαδικασία μάθησης του παιδιού σας άμεσα ή έμμεσα τόσο πιο γρήγορα θα δείτε το παιδί σας να θέλει να πηγαίνει σχολείο, να θέλει να μελετά για να είναι καλός μαθητής, να παίρνει τελικά καλούς βαθμούς, να μαθαίνει. Θα δείτε το παιδί σας να εσωτερικεύει την ευχαρίστηση που του δίνει το διάβασμα και γενικότερα η μάθηση, να μην αναμένει δηλαδή τη δική σας επιβράβευση, για να συνεχίσει να μελετά, αλλά να θέλει να μάθει και να ανακαλύπτει, επειδή είναι ανάγκη του.