Όταν το παιδί σας καταφέρει να διαβάσει τις πρώτες του λέξεις όλα γύρω του γίνονται γιορτή! Ένας καινούργιος κόσμος ανοίγεται μπροστά του, έτοιμος να τον ανακαλύψει. Το να καταφέρει να διαβάσει δεν είναι μια διαδικασία εύκολη. Είναι ένας πραγματικός άθλος για το παιδί. Αναρωτιέστε πώς μπορείτε να το συνοδέψετε στην επιτυχία;
Ένας αρχάριος αναγνώστης:
> Μπορεί να αναγνωρίζει και να ονοματίζει γράμματα της αλφαβήτας.
> Μπορεί να κατανοήσει την έννοια «λέξη».
> Αρχίζει να αναγνωρίζει μερικές λέξεις μεταξύ άλλων σε κάποιο κείμενο ή σε λίστα.
> Μπορεί να βρει τον πρώτο και τον τελευταίο ήχο σε μια λέξη (1η και τελευταία συλλαβή και αργότερα 1ο και τελευταίο γράμμα), όταν την ακούει.
Όταν διαβάζετε με το παιδί σας, εξηγήστε του, πως για αρχή θα ήταν καλύτερο να διαβάζει δείχνοντας με το δάχτυλο. Ξεκινήστε διαβάζοντας την πρώτη συλλαβή της λέξης αποφεύγοντας να λέτε «π» και «α» πα, αλλά π α πα.
Κάντε υπομονή! Οι αρχάριοι αναγνώστες διαβάζουν αργά. Μην πιέζετε το παιδί σας να διαβάσει πιο γρήγορα. Δεν έχει αυτομοτοποιήσει ακόμα το μηχανισμό της ανάγνωσης. Αυτό θα πάρει λίγο χρόνο. Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό. Προσέξτε! Σε αυτή τη φάση δεν μπορεί να κατανοήσει με την πρώτη ανάγνωση, τι ήταν αυτό που διάβασε. Γι’ αυτό μην αναρωτιέστε, γιατί σας λέει δεν ξέρω, όταν το ρωτάτε, τι κατάλαβε. Αυτό συμβαίνει, γιατί ξοδεύει όλη του την προσοχή στην αποκωδικοποίηση των λέξεων (στο διάβασμά τους) και όχι στην κατανόηση του νοήματος των προτάσεων. Η άμεση κατανόηση αυτού που αναγνώστηκε έρχεται μόνο όταν το παιδί μάθει να διαβάζει αρκετά καλά.
Εστιάστε την προσοχή του στα γράμματα και τους ήχους τους και όχι στο όνομά τους. Το γράμμα «άλφα» δεν σημαίνει τίποτα για τη λέξη «κότα». Αντίθετα ο ήχος «α» είναι το τελευταίο γράμμα και ο τελευταίος ήχος της λέξης «κότα». Για τον ίδιο λόγο δεν έχει κανένα νόημα, όταν ένα παιδί βρίσκεται στην αρχή της εκμάθησης της ανάγνωσης να μάθει την αλφαβήτα απ’έξω. Περισσότερο θα μπερδευτεί παρά θα διευκολυνθεί.
Μην προσπαθείτε να βοηθήσετε να «διαβάσει» το παιδί σας κανονικά κάθε λέξη του κειμένου. Τον πρώτο καιρό οι περισσότερες λέξεις των κειμένων, που διδάσκονται τα παιδιά δεν μπορούν να διαβαστούν «κανονικά», γιατί τα παιδιά δεν έχουν διδαχθεί όλα τα γράμματα της αλφαβήτας. Αυτές θα τις μάθει χρησιμοποιώντας άλλη οδό την οπτική ή ορθογραφική. Αυτό σημαίνει, πως θα τις μάθει «απ’έξω». Θα απομνημονεύσει δηλαδή τη μορφή τους, θα τη συνδυάσει με τον ήχο τους και θα τις διαβάζει δίχως να τις αναλύει σε φθόγγους (κ-ό-τ-α ή κό-τα αλλά κατευθείαν κότα).
Επιβραβεύστε το για την προσπάθεια, που καταβάλει. Πείτε του μπράβο για την υπομονή του, για την προσοχή, που δίνει στην ανάγνωσή του. Δείξτε του πόσο εκτιμάτε αυτά τα χαρακτηριστικά σε εκείνο και πόσο θα το βοηθήσουν να συνεχίσει να μαθαίνει ακόμα κι αν έρθουν εμπόδια στο δρόμο του (κούραση, κακός βαθμός κ.α). Πείτε στο παιδί σας, πόσο δύσκολη δουλειά είναι να μαθαίνεις κάτι που απαιτεί τόσο μεγάλη προσοχή και πόσο καλά τα καταφέρνει σε αυτό. Δείξτε δηλαδή ότι το κατανοείτε, δείξτε ενσυναίσθηση. Αυτό έχει στην πραγματικότητα ανάγκη το παιδί σας. Έχει ανάγκη να το καταλαβαίνετε, να το επιβεβαιώνετε (σκέψεις, συναισθήματα, συμπεριφορά).
Το να μάθει το παιδί σας ανάγνωση άρα και γραφή, να εκτιμήσει το βιβλίο, τη γνώση, την εξερεύνηση σε νέους άγνωστους κόσμους δεν εξαρτάται μόνο από το σχολείο ή από το αν θα έχει ένα καλό δάσκαλο αυτή τη χρονιά. Εξαρτάται κυρίως από εσάς και από τον τρόπο που έχετε επιλέξει να το μεγαλώσετε. Δώστε στο παιδί σας την προσοχή, την αγάπη και την ενθάρρυνση που χρειάζεται και βγείτε «έξω» για το κυνήγι της κρυμμένης λέξης μαζί, μέχρι να μπορεί να κάνει τα δικά του «ταξίδια» επιλέγοντας μόνο του τον προορισμό.
