Ένα μωρό γεννιέται. Το δικό σας μωρό. Έχει ανάγκη να χορτάσει, να ζεσταθεί, να ηρεμήσει, να κοιμηθεί, να ανακουφιστεί, να φωλιάσει, να νιώσει και πάλι ασφάλεια. Δεν μπορεί να το κάνει μόνο του. Απλά το ζητά. Βγάζει φωνούλες, κλαίει, γυρνά το κεφάλι αριστερά και δεξιά, σφίγγει τις γροθιές, μαζεύει τα ποδαράκια σφιχτά στην κοιλιά, τεντώνει την πλάτη. Κι εσείς ενστικτωδώς ανταποκρίνεστε. «Κάτι θέλει το μωρό μου. Τι όμως;» Γιατί είναι σημαντικό για μια μητέρα να ανταποκρίνεται κατάλληλα στις βιολογικές και συναισθηματικές ανάγκες του μωρού της; Τι σημαίνει ανταποκρίνομαι και ποια τα οφέλη για την υγιή ανάπτυξη του μωρού, ώστε να γίνει ένας γνωστικά και συναισθηματικά ώριμος ενήλικας; Ποιο σπουδαίο ρόλο παίζει η ποιότητα και το περιεχόμενο της πρώτης σχέσης, που θα αναπτύξει το μωρό μας, της σχέσης του με τη μαμά του;
Όλοι γεννιόμαστε με την αυθόρμητη ανάγκη να συνδεθούμε, να δεθούμε, να σχετιστούμε, να επικοινωνήσουμε, να αλληλεπιδράσουμε. Αυτή η ανάγκη για να καλυφθεί, επιβάλλει την ύπαρξη ακόμη ενός ανθρώπου, της μητέρας. Ενός ανθρώπου, που δεν είναι απλά παρών αλλά έχει επίσης την ανάγκη να σχετιστεί με το μωρό της, να δεθεί με το μωρό της με τέτοιο τρόπο, ώστε να κατανοεί τη συμπεριφορά, τις αντιδράσεις, τα σημάδια, τα καλέσματα, τις ανάγκες του μωρού της και να τις καλύπτει. Να προσέχει δηλαδή, να κατανοεί και να ανταποκρίνεται στο μωρό της. Το μωρό επικοινωνεί μαζί της με τις εκφράσεις του προσώπου του, με τη στάση του σώματός του, με τους ήχους, που βγαίνουν από το στοματάκι του, με την ανησυχία ή την ηρεμία του, με την υπερδιέγερση ή την χαλάρωσή του, με το κλάμα του. Επικοινωνεί μαζί της, για να μπορέσει να επιβιώσει αλλά και να ζήσει. Ο δεσμός δηλαδή μητέρας-μωρού είναι μια βιολογική του ανάγκη. Διασφαλίζει την προστασία του από εξωτερικές και εσωτερικές αλλαγές.
Η μητέρα συγχρονίζεται με το μωρό της κατανοώντας τα καλέσματά του και ανταποκρινόμενη σε αυτά με τέτοιο τρόπο, ώστε να καλύπτει το λόγο της έκφρασής τους. Το μωρό συγχρονίζεται με τη μητέρα του, αφού καλύπτεται από τις δικές της αντιδράσεις και ανατροφοδοτεί το συγχρονισμό με το να ανταποκρίνεται θετικά σε αυτές τις αντιδράσεις. «Κλαίω, θέλω να ηρεμήσω και δεν μπορώ!». «Έρχεται η μαμά να σε πάρει αγκαλίτσα». «Τι όμορφα, που είναι στην αγκαλιά σου… Η ζεστασιά, ο ήχος της φωνής σου, η ηρεμία σου με κάνουν να αισθάνομαι ήρεμο και ασφαλές», «Τι όμορφα, που είναι, όταν σε έχω έτσι αγκαλιά». Το μωρό εξέφρασε την ανάγκη του για ρύθμιση των συναισθημάτων του από τη μαμά με το κλάμα, η μαμά άκουσε, πρόσεξε, κατανόησε και ανταποκρίθηκε στην ανάγκη του μωρού της καλύπτοντάς την κατάλληλα, το μωρό ηρέμησε, χαλάρωσε. Και οι δύο τώρα μοιράζονται θετικά συναισθήματα. Αυτά είναι, που τους δένουν ακόμα πιο πολύ, αυτά είναι το κίνητρο για να συνεχίσει η μητέρα να επιδιώκει το συγχρονισμό με το μωρό της. Όσο πιο συγχρονισμένη είναι αυτή η δυάδα, τόσο πιο ισχυρό θα είναι το δέσιμό της, τόσο πιο ασφαλής και η προσκόλληση του μωρού στη μητέρα του.
Η ασφαλής προσκόλληση είναι το ζητούμενο στην πρώτη σχέση, που δημιουργεί το μωρό στη ζωή του. Άλλωστε αυτή θα είναι το πρότυπο για όλες τις άλλες σχέσεις στη ζωή του. Ο τρόπος, που θα τις δημιουργεί, το περιεχόμενο, η ποιότητα, η σταθερότητα των σχέσεων καθορίζονται από αυτή την πρώτη σχέση. Ο συγχρονισμός της μητέρας με το μωρό της μαθαίνει στο μωρό να την εμπιστεύεται (η μαμά μου, όταν την έχω ανάγκη είναι εδώ, με προσέχει, με φροντίζει, με αγαπά). Η εμπιστοσύνη αυτή γενικεύεται. Το μωρό δηλαδή μαθαίνει να εμπιστεύεται τον κόσμο και τους ανθρώπους. Μαθαίνει, ότι μπορεί να στηρίζεται σε αυτούς και μάλιστα σε όσους «είναι εδώ, με προσέχουν, με φροντίζουν, με αγαπούν». Μαθαίνει να σχετίζεται με τον ίδιο τρόπο «είμαι εδώ, σε προσέχω, σε φροντίζω, σε αγαπώ». Μαθαίνει, ότι σε μία σχέση μπορεί να ζητά αυτό, που έχει ανάγκη. Μαθαίνει, ότι σε μία σχέση είναι ελεύθερο να το κάνει, δεν έχει λόγο να ντρέπεται ή να φοβάται να το κάνει. Μαθαίνει να εκφράζεται, να είναι ο εαυτός του. Σπουδαία εφόδια για υγιείς και σταθερές σχέσεις.
Η ασφαλής προσκόλληση είναι το αποτέλεσμα μιας συγχρονισμένης σχέσης μητέρας-μωρού. Η μητέρα λειτουργεί σαν μια ασφαλής βάση για εξερεύνηση. Το μωρό χρησιμοποιεί το σώμα της μητέρας του, τις αντιδράσεις της μητέρας του, το μυαλό της μητέρας του σαν την ασφαλή του βάση για να μπορεί να κάνει τις «εξορμήσεις» του, με στόχο τη μάθηση. «Αισθάνομαι ασφαλές κι έτσι ξέρω ότι μπορώ και θέλω να μάθω τον κόσμο, αισθάνομαι ασφαλές, γιατί ξέρω, ότι η μαμά μου, αν κάτι με φοβίσει σε αυτό τον άγνωστο κόσμο, θα ανταποκριθεί στο κάλεσμά μου για βοήθεια». Η συγχρονισμένη σχέση μητέρας-μωρού δημιούργησε έναν ασφαλή μεταξύ τους δεσμό κι έτσι το μωρό νιώθοντας ασφάλεια τον χρησιμοποίησε ως βάση, για να βγει στον κόσμο να εξερευνήσει. Η γνώση του μωρού ότι «είμαστε συγχρονισμένοι με τη μαμά», η εμπιστοσύνη δηλαδή, που έχει το μωρό στη μαμά και τη σχέση τους, του εξαλείφει τις όποιες ανησυχίες, που μπορεί να του προκαλέσουν αυτές οι «εξορμήσεις»: «Τι θα κάνω, αν κάτι με φοβίσει; Θα φωνάξω τη μαμά και αυτή θα έρθει φυσικά!». Άρα η ασφαλής προσκόλληση είναι η προϋπόθεση για τη μάθηση και την υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου του.
Φανταστείτε λοιπόν ένα μωρό, που η μητέρα του δεν κατανοεί τα καλέσματά του ή μια μητέρα, που ξέρει τι θέλει το παιδί της αλλά δεν το κατανοεί πλήρως, δεν κατανοεί τη σπουδαιότητα του καλέσματος και της ανταπόκρισης σε αυτό. Φανταστείτε λοιπόν μια μη συγχρονισμένη δυάδα, ένα μωρό, που δεν αισθάνεται ασφάλεια, ένα μωρό που δεν έχει προσκολληθεί με ασφάλεια στη μητέρα του. Ποιο είναι το χειρότερο, που μπορεί να συμβεί; Να μην μαθαίνει, όσα θα μπορούσε να μάθει, να μην αναπτύσσεται, όσο θα μπορούσε να αναπτυχθεί, να μην έχει εμπιστοσύνη στους ανθρώπους, να έχει εμπιστοσύνη στους λάθος ανθρώπους, να αναζητά τους λάθος ανθρώπους, όσους δεν μπορεί στην πραγματικότητα να βασιστεί, να μην μπορεί να δημιουργήσει υγιείς σχέσεις, να μην ξέρει πώς να τις δημιουργήσει ή να τις κρατήσει, να μην μπορεί να ρυθμίσει τα δυσάρεστα συναισθήματα, που έχει, να μην μπορεί να αντιμετωπίσει τις ματαιώσεις ή τις δυσκολίες της ζωής, να μην είναι όσο γνωστικά και συναισθηματικά ώριμος θα μπορούσε να είναι, να μην είναι υγιής ενήλικας, να μην αισθάνεται καλά με τον εαυτό του, να μην έχει υγιή αυτοεκτίμηση, να μην είναι χαρούμενο.
Κάντε λοιπόν τον συγχρονισμό με το μωρό σας προτεραιότητα. Όσο πιο πολύ επενδύετε στον συγχρονισμό, τόσο πιο καλά συγχρονισμένοι θα είστε μέρα με την ημέρα, τόσο πιο υγιής θα είναι η προσκόλληση του μωρού σας, τόσο πιο χαρούμενοι θα είστε μαζί, τόσο πιο πολλά θα θέλει να μαθαίνει και τελικά τόσο πιο κοντά θα βρίσκεται στη βέλτιστη ανάπτυξή του, σε αυτό, που ήρθε στη ζωή για να γίνει.