e56ca06add65080c8411758c83ebf1ef
Τελευταία άρθρα από:
c5f197d9868076619f29b80d0122e2a6
e56ca06add65080c8411758c83ebf1ef
- Απρίλιος, 10
- 487
- Χωρίς κατηγορία
- Περισσότερα
Εσείς αφήνετε το παιδάκι σας να κλάψει;
«Μα τι έχουν πάθει όλοι; Γιατί δεν την αφήνουν να κλάψει επιτέλους; Πως γίνεται να μην καταλαβαίνουν;». Πολύ συχνά πια κάνω αυτές τις ερωτήσεις και ανησυχώ. Ανησυχώ για ένα κόσμο γύρω μου με ελάχιστη κατανόηση του πόνου, με μικρή ανοχή στην πλήρη έκφραση συναισθημάτων τόσο των ευχάριστων όσο και των δυσάρεστων, με λιγοστή τρυφερότητα, με υπερβολική αυστηρότητα. Ανησυχώ για ένα κόσμο γύρω μου που δεν αφήνει τα παιδιά να εκφράσουν τη λύπη, το θυμό τους, την κούραση τους, την απογοήτευσή τους, την ανησυχία τους, για ένα κόσμο που καθημερινά μαθαίνει στα παιδιά ότι το κλάμα δεν επιτρέπεται γιατί αυτό τα κάνει λιγότερο καλά παιδιά, συνδέοντας παράλογα την μη έκφραση δυσάρεστων συναισθημάτων με την αύξηση της προσωπικής αξίας.
Πόσο ευεργετικό είναι ένα καλό κλάμα…! Ένα κλάμα πλήρες, που αφήνεις το παιδάκι σου να κλάψει και να σταματήσει όταν εκείνο είναι έτοιμο, όταν εκείνο δεν έχει ούτε άλλο κλάμα, ούτε άλλα δάκρυα. Πόσο ευεργετικό είναι ένα κλάμα στην αγκαλιά σας λέγοντάς του όχι μόνο ότι δεν πειράζει να κλαίει αλλά και ότι μπορεί να κλάψει όσο το έχει ανάγκη, ενώ πριν από λίγο φώναζε θυμωμένα ότι δεν θέλει να φύγει ακόμα από το πάρτι και οι περισσότεροι γονείς θα έκαναν ακριβώς το αντίθετο, θα έκλειναν την αγκαλιά τους για το παιδί τους και θα την άνοιγαν για το θυμό τους. Πόσο ωφέλιμο είναι για το παιδάκι σου να κλάψει όσο το έχει ανάγκη, όταν στην πραγματικότητα δεν έχει τα λόγια να εκφράσει τον πόνο του για οτιδήποτε, τουλάχιστον όσο τα παιδιά σχολικής ηλικίας. Άφησέ το να κλάψει για να πει ότι έχει να πει, να «βγάλει» όλο τον πόνο, την απογοήτευση, τη στενοχώρια, το θυμό του.
Άφησέ το να εκφραστεί πλήρως μέσω του κλάματος και ύστερα θα δεις, θα έρθει η γαλήνη. Το κλάμα έχει τη δύναμη να «καθαρίζει» κάθε δυσάρεστο συναίσθημα μόνο υπό μία προϋπόθεση όμως. Ποια είναι αυτή; Την άδεια του γονέα! Ναι! Χρειάζεται να δώσετε στο παιδάκι σας την άδεια να κλάψει! Αν δώσετε στο παιδί σας το δικαίωμα να διαφωνεί, να πονά (εμβόλιο, χτύπημα), να μην αποδέχεται και γι’αυτό να στενοχωριέται, να θυμώνει, να απογοητεύεται κι έτσι να κλαίει, τότε η στάση σας, όταν εκείνο κλαίει, θα δείχνει πως είστε δίπλα του και όχι απέναντί του. Η γαλήνη μετά το κλάμα έρχεται μόνο όταν συνοδεύετε το παιδάκι σας στο κλάμα του. Το κλάμα φέρνει την κάθαρση και τη γαλήνη μόνο όταν ο γονιός με την αγκαλιά του, το χάδι του, με το «δεν πειράζει να κλαις, κλάψε όσο το έχεις ανάγκη, είμαι εδώ για σένα», δείχνει στο παιδί του ότι κατανοεί τον πόνο του, τη δυσφορία του, ότι καταλαβαίνει πόσο δύσκολα αισθάνεται και πως εκείνος θα είναι το στήριγμά του, όπως πάντα.
Αντίθετα, αν ο γονιός θυμώνει όταν το παιδί του κλαίει ή αισθάνεται άβολα και του δημιουργεί ενοχές ή με το τρόπο του αποθαρρύνει το παιδάκι του από το να εκφραστεί μέσω του κλάματος, τότε εκείνο θα σταματήσει να κλαίει είτε από ντροπή είτε μετά από αρκετή ώρα λόγω της κούρασής του (σωματικής, συναισθηματικής). Ο γονιός βέβαια ανακουφίζεται γιατί το κλάμα έχει σταματήσει αλλά και γιατί πιστεύει ότι όσα έμαθε στο παιδί του θα του χρησιμεύσουν την επόμενη φορά που θα θελήσει να κλάψει. Θα το αποτρέψουν δηλαδή. Τι μαθαίνει λοιπόν το παιδί; Τι κερδίζει από την αντίδραση του μπαμπά ή της μαμάς;
Για να δούμε μερικά από τα «επιχειρήματα» στα οποία στηρίζουν οι γονείς την άποψή τους κατά του κλάματος:
–«Έλα τώρα, πάει πέρασε (πόνος)! Τι κάνεις έτσι;». Το παιδάκι πονά ακόμα σωματικά αλλά και συναισθηματικά. Οι γονείς του υποτιμούν τον σωματικό του πόνο και παραβλέπουν τον συναισθηματικό. Θεωρούν ή κάνουν πως δεν υπάρχει. Το παιδί μαθαίνει να μην εμπιστεύεται τις αισθήσεις και τα συναισθήματά του. Παράλληλα διαπιστώνει πως όταν κάποιος αισθάνεται άσχημα δεν βρίσκει κατανόηση ή μήπως έτσι πρέπει να είναι, αναρωτιέται. Η σχέση γονιού παιδιού πληγώνεται ελλείψει κατανόησης ενώ παράλληλα χάνεται μια πολύ καλή ευκαιρία το παιδί να «εκπαιδευτεί» στην ενσυναίσθηση, αφού κανείς δεν την έδειξε σε εκείνο.
–«Ποιος κλαίει…;!!! ή Ποιος κλαίει πάλι;», με έντονη χροιά ψέγους και απογοήτευσης. Το παιδί μαθαίνει ότι το να κλαις σε κάνει «ελαττωματικό», λιγότερο καλό, μαθαίνει πως δεν επιτρέπεται να κλαίμε. Μαθαίνει πως όταν κλαίμε ευθυνόμαστε εμείς για την απογοήτευση, τη δυσφορία, ,το θυμό, τη στενοχώρια της μαμάς ή του μπαμπά που μας λέει «πάλι κλαις;». Το παιδί φορτώνεται με βάρη που ούτε είναι δικά του ούτε μπορεί να τα σηκώσει χωρίς δυσάρεστες συνέπειες.
–«Μην κλαις εσύ είσαι γενναία/ος!». Τα παιδιά μαθαίνουν ότι οι γενναίοι δεν κλαίνε, ότι όποιος κλαίει δεν είναι γενναίος, ότι εφόσον κλαίνε μάλλον δεν είναι γενναία. Από τον τόνο του γονιού μαθαίνουν πως μάλλον θα έπρεπε να είναι γενναία (τα περισσότερα παιδιά μικρής ηλικίας δεν κατανοούν την έννοια παρά μόνο το πρόσημο της λέξης) αλλά εκείνα δεν είναι, αφού συνεχίζουν ή είναι πια και σταματούν το κλάμα.
–Μην κλαις!!! Σκέτο αυτή τη φορά, χωρίς επιχείρημα. Μαθαίνει στα παιδιά πως δεν επιτρέπεται το κλάμα και τίποτε άλλο. δυστυχώς!
Τι θα έπρεπε να μαθαίνει το παιδί κάθε φορά που κλαίει; Το πιο σημαντικό μάθημα είναι α) ότι το κλάμα δεν είναι μόνο επιτρεπτό αλλά και επιθυμητό γιατί θα με βοηθήσει να ξεσπάσω, θα με βοηθήσει να εκφράσω ότι με κάνει να δυσφορώ και όταν τελειώσει πιθανά να βλέπω τα πράγματα καλύτερα, πιο καθαρά (πράγμα που έχει νευροβιολογική βάση, αν δηλαδή δεν εκφραστεί πλήρως το συναίσθημα, ο προμετωπιαίος φλοιός που ευθύνεται για τις αποφάσεις μας, δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά).β) Όλα τα συναισθήματά μου είναι αποδεκτά και καλά, το ίδιο κι εγώ. γ)Το κλάμα είναι δικαίωμά μου, είναι κάτι που μπορώ να κάνω είτε μου το επιτρέπει κάποιος είτε όχι, όπως όταν εκφράζω ελεύθερα τη γνώμη μου χωρίς αυτή να επηρεάζεται από τη γνώμη των άλλων. δ) Αν στενοχωριέμαι ή θυμώνω και κλαίω γιατί διαφωνώ με τη μαμά ή τον μπαμπά ή δεν μπορώ να αποδεχτώ μια κατάσταση που δεν μπορεί να αλλάξει, αυτό δεν μας φέρνει απέναντι. Η μαμά και ο μπαμπάς με αγαπούν ακόμη και είναι δίπλα μου για να με στηρίξουν, για να μου απαλύνουν τον πόνο μου υπενθυμίζοντάς μου πως με αγαπούν και πως είναι εδώ για μένα. Τι όμορφα που είναι όταν διαφωνούμε αγκαλιασμένοι! Τι σπουδαία μαθήματα για ένα παιδί! Διαφωνείτε;
Δεν θα ήταν καλύτερος ο κόσμος μας αν μπορούσαμε να εκφράσουμε ότι αισθανόμαστε και ότι σκεφτόμαστε, όπως ακριβώς είναι; Αν μπορούσαμε να είμαστε ο εαυτός μας. Δεν θα ήταν καλύτερος ο κόσμος μας αν οι γονείς έδειχναν σεβασμό στα παιδιά τους ακούγοντας όσα είχαν να πουν, αν προσπαθούσαν να κατανοήσουν όσα άκουγαν ρωτώντας, αν αποδέχονταν τα συναισθήματα των παιδιών τους κι έτσι και τα ίδια, αν έδειχναν με τη στάση και τα λόγια τους ότι θα τα αγαπούν ότι κι αν γίνει, αν ήταν περισσότερο τρυφεροί και λιγότερο έως καθόλου επικριτικοί κι έτσι αποτελούσαν ένα υπέροχο παράδειγμα σεβασμού της έκφρασης, της ύπαρξης κάθε ανθρώπου; Ε, δεν θα ήταν;
Οι γονείς μπορούν να κάνουν θαύματα!
- Σεπτέμβριος, 9
- 13642
- Είμαι Γονιός, Συναισθηματική Νοημοσύνη
- Περισσότερα
Πως θα μάθει το μωρό μου παίζοντας «ελεύθερο παιχνίδι»;
Το μωράκι σου πια μπορεί να επιλέξει μόνο του με τι θέλει να παίξει. Κάθεται χωρίς βοήθεια, μπουσουλάει και έχει αρχίσει να πιάνεται από τα έπιπλα του σπιτιού προσπαθώντας να σηκωθεί. Μπορεί πια με λιγότερη ή περισσότερη ευκολία να κινηθεί μέσα στο δωμάτιό του και σε ολόκληρο το σπίτι. Σκαρφαλώνει στον καναπέ, στο κρεβάτι ή στην τσουλήθρα του. Ενθουσιάζεται με το καθετί, πιάνει ότι του κάνει εντύπωση, το περιεργάζεται, το κουνά ρυθμικά, το χτυπά στο πάτωμα, το γρατζουνά, το ψαχουλεύει, παίζει. Αυτό είναι το ελεύθερο παιχνίδι. Παιχνίδι πολύτιμο για τα παιδιά όλων των ηλικιών από τη στιγμή που θα αρχίσουν να μπουσουλούν. Ίσως το πιο πολύτιμο.
Όλα τα παιδιά γεννιούνται με την ικανότητα να παίζουν ελεύθερα, γιατί στην πραγματικότητα μόνο έτσι θα μάθουν. Η μάθηση, που αποτελεί για τα παιδιά βασική ανάγκη, είναι παιχνίδι και μάλιστα ελεύθερο παιχνίδι, παιχνίδι δηλαδή της επιλογής τους. «Μου αρέσει να διαλέγω ό τι θέλω για να παίξω και παίζω με όποιο τρόπο θέλω και όσο θέλω. Θα σταματήσω να παίζω με το συγκεκριμένο παιχνίδι, όταν θα είμαι έτοιμος/η, γιατί τότε δεν θα έχω κάτι άλλο να μάθω από αυτό και θα διαλέξω κάτι άλλο για να παίξω», θα μπορούσε να μας πει ένα μωράκι που απολαμβάνει το ελεύθερο παιχνίδι.Τα παιδιά θα μάθουν μόνο αυτό που είναι έτοιμα να μάθουν. Δεν θα μάθουν αυτό που θέλουμε εμείς. Δεν θα μάθουν αυτό που αποφασίσαμε εμείς να τους μάθουμε. Δεν θα μάθουν αυτό που υποτίθεται ότι τους μαθαίνει ένα παιχνίδι που τους αγοράσαμε. Θα μάθουν αυτό που θα ανακαλύψουν, θα μάθουν αυτό που θα καταλάβουν μετά από πολλές δοκιμές και πειραματισμούς. Θα μάθουν αυτό που μετά από όλα αυτά είναι έτοιμα να μάθουν. Και αυτό το σεβόμαστε πλήρως. Σεβόμαστε δηλαδή την επιλογή του, σεβόμαστε τον τρόπο που παίζει, σεβόμαστε το ρυθμό την ανάπτυξής του,άρα σεβόμαστε το μωράκι μας, κάτι που αποτελεί βασική συναισθηματική ανάγκη του παιδιού μας σε κάθε ηλικία.
Τα παιδιά μαθαίνουν όσα είναι έτοιμα να μάθουν μόνο μέσω του ελεύθερου παιχνιδιού. Αλλά πως; Το μωράκι σας διαλέγει το παιχνίδι του. Εσείς παρατηρείτε. Μένετε δίπλα του και απολαμβάνετε τη θέα του. Δεν μιλάτε, δεν του προτείνετε παιχνίδι ή τρόπο παιχνιδιού, δεν παρεμβαίνετε. Μένετε απλά εκεί σιωπηλή και παρατηρείτε προσεκτικά. Παρατηρεί με μεγάλη περιέργεια αυτό που επέλεξε και το δοκιμάζει. «Τι κάνει αυτό; Τι θα κάνει άραγε αν το αφήσω να πέσει; Τι θα συμβεί αν το χτυπήσω στο τραπέζι; Αν το χτυπήσω στον καναπέ; Θα ακουστεί κάτι αν το κουνήσω πέρα-δώθε; Είναι μαλακό ή σκληρό, τραχύ ή απαλό; Για να δούμε… Τι γεύση έχει άραγε; Όταν το δαγκώσω, τα δοντάκια μου θα χωθούν μέσα του ή θα πονέσουν όπως στο αρκουδάκι μου (ξύλινο); Τι θα κάνει η μαμά αν το χτυπήσω στον τοίχο; Θα μου χαμογελάσει αν το βάλω στο κεφάλι μου; Πόσο μου αρέσει το χαμόγελό της!». Λογάκια που θα μπορούσε να λέει το μωράκι σας την ώρα που πειραματίζεται, την ώρα που παίζει, αν εκείνο φυσικά μιλούσε. Τις απαντήσεις που αναζητά θα τις πάρει μέσω της δράσης του κι έτσι θα μάθει. Θα χτυπήσει δυνατά στο πάτωμα το πλαστικό μπολ και θα μάθει τον ήχο που κάνει. Αργότερα θα χτυπήσει το μεταλλικό μπολ και θα ακούσει ένα εντελώς διαφορετικό ήχο. Θα παρατηρήσει τις διαφορές στον ήχο, την εικόνα, την υφή και θα συμπεράνει ότι τα πλαστικά αντικείμενα είναι πολύ διαφορετικά από τα μεταλλικά. Κι έτσι θα φτιάξει τα πρώτα του ντραμς! «Μπολ με διαφορετικό υλικό βγάζουν διαφορετικό ήχο! Σπουδαία ανακάλυψη! Πόσο μου αρέσει να παίζω μουσική!».
Σας κοιτά και περιμένει να δει ένα βλέμμα ενθάρρυνσης, για να συνεχίσει να πειραματίζεται, για να συνεχίσει να παίζει είτε βλέμμα επιβράβευση,ς για να του πείτε μπράβο που τα κατάφερε, μπράβο που μόλις ανακάλυψε κάτι είτε για να σιγουρευτεί ότι αυτό που κάνει είναι ασφαλές (στο ελεύθερο παιχνίδι και κάθε παιχνίδι προέχει η ασφάλεια του παιδιού, σε περίπτωση κινδύνου λέμε στο μωράκι μας ότι αυτό δεν μπορεί να το κάνει και το ενθαρρύνουμε να επιλέξει άλλο τρόπο παιχνιδιού ή άλλο παιχνίδι). Μόνο αυτές τις «παρεμβάσεις» έχει ανάγκη το μικρό σας στην πραγματικότητα. Αντισταθείτε στον πειρασμό να το διακόψετε, να του μιλήσετε, ακόμα και να του πείτε «πολύ καλή προσπάθεια!», αν εκείνο δεν σας κοιτά αναμένοντας κάτι από εσάς, αν δηλαδή είναι αφοσιωμένο στο παιχνίδι του.
Αν το σταματήσετε, σταματάτε τη διαδικασία της μάθησης που μόλις είχε αρχίσει. Το μωράκι σας δηλαδή δεν θα μάθει όσα θα μπορούσε να μάθει αν δεν το είχατε διακόψει. Θα μπαίνατε στη διαδικασία να διακόψετε έναν επιστήμονα λίγο πριν τη στιγμή της ανακάλυψης του; Έναν εφευρέτη που πειραματίζεται στην κατασκευή μιας πρωτοπόρας συσκευής; Φαντάζομαι, όχι! Γιατί λοιπόν να το κάνετε στο μωράκι σας, που αποτελεί ένα μικρό επιστήμονα; Από την άλλη, αν του δείξετε εσείς ένα παιχνίδι που θεωρείτε πιο σημαντικό και εκείνο δεν συμφωνεί αλλά παρ’όλα αυτά επιμείνετε και το»αναγκάσετε» με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να παίξει με το συγκεκριμένο παιχνίδι, το μωράκι σας δεν θα ασχοληθεί με σχολαστικότητα με αυτό το παιχνίδι. Τη σχολαστικότητα που έχει ο επιστήμονας που ενδιαφέρεται να μάθει αυτό το οποίο έχει επιλέξει να ψάξει, γιατί απλά το μωράκι σας, που είναι ένας μικρός επιστήμονας, δεν θα ενδιαφέρεται να μάθει. Η περιέργεια είναι αυθόρμητη πηγή μάθησης. Αν το μωράκι σας δεν έχει την περιέργεια να παρατηρήσει κάτι, δεν θα μάθει. Αφήστε λοιπόν την επιλογή σε εκείνο. Εκείνο ξέρει καλύτερα! Κι ας έρχεται αυτό σε αντίθεση με όλα όσα γνωρίζετε μέχρι τώρα για τα παιδιά. Τα παιδιά ξέρουν τι θέλουν να μάθουν, τι είναι έτοιμα να μάθουν και όχι εμείς!
Ελεύθερο-μη δομημένο παιχνίδι σημαίνει μάθηση για τα παιδιά. Το να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για ελεύθερο παιχνίδι και τελικά να αφήσουμε τα παιδιά μας να παίζουν ελεύθερα στο σπίτι έχοντας εξασφαλίσει την ασφάλειά τους, αποδεικνύει το σεβασμό που τρέφουμε για το ρυθμό που αναπτύσσονται κινητικά, γνωστικά και συναισθηματικά. Εμπιστευόμενοι τα παιδιά μας τους χαρίζουμε τη σιγουριά που τόσο έχουν ανάγκη για την βέλτιστη ανάπτυξή τους και παράλληλα ενδυναμώνουμε τη μεταξύ μας σχέση κατανοώντας τη βασική τους ανάγκη για μάθηση της οποίας ηγείται το παιδί εφόσον εμείς έχουμε δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες.
- Σεπτέμβριος, 6
- 3896
- Παιχνίδι
- Περισσότερα
Ξεπερνώντας ένα τραυματικό τοκετό: «Γράμμα στην κόρη μου»
Αρκετό καιρό μετά τον πρώτο μου τοκετό, συνειδητοποίησα πως αυτό που βίωσα τότε, όταν γεννούσα την πρώτη λατρεμένη μου κόρη, ήταν ένα τραύμα. Ναι, μετά από αρκετούς μήνες κατάλαβα πως όλα όσα ένιωθα προέρχονταν από ένα γεγονός τελικά τραυματικό. Μετά από πολύ ψάξιμο μέσα μου, μετά από πολύ μελέτη, διαβάζοντας ένα άρθρο που «μου ήρθε» εντελώς αναπάντεχα ήρθα για πρώτη φορά «σε επαφή» με την έννοια «τραυματικός τοκετός». Μέχρι τότε ότι είχα βιώσει θεωρούσα πως ήταν δικό μου λάθος ή δική μου ανικανότητα να διαχειριστώ μια δύσκολη κατάσταση. Ερμηνεία που με κατέβαλε κάθε μέρα όλο και πιο πολύ γιατί ενώ για 9 μήνες απολάμβανα μαζί με την κόρη μου τις υπνώσεις που απλόχερα μας πρόσφερε η αδελφή μου, η θεία Έλενα, αρκούσαν 5 λεπτά για να καταστρέψουν όσα είχαμε χτίσει για την ώρα που το μωρό μου θα ερχόταν στον κόσμο. Ενώ λοιπόν πήγαινα για να γεννήσω την κόρη μου με τη δύναμη και την ενέργεια που μόνο μια θεά θα μπορούσε να έχει (άλλωστε όλες δεν είμαστε;), η ενέργεια αυτή όχι μόνο χάθηκε σε λίγα δευτερόλεπτα αλλά ότι ακολούθησε με προίκισε με ένα τριήμερο μετατραυματικό στρες και με ένα μωρό που ποτέ δεν καλωσόρισα.
Για εκείνους ήμουν η τέλεια επίτοκος. Δεν τους χρειάστηκα καθόλου στην πρώτη φάση του τοκετού, καθώς οι υπνώσεις και η αναπνοή ήταν σύμμαχοί μου (άλλωστε δεν ήταν καν εκεί). Από τη φύση μου άνθρωπος που δεν ακούγεται, ακολούθησα απλά όλα όσα ήξερα και ήθελα και όσα μου επέτρεπαν φυσικά οι όποιες συνθήκες να κάνω. Τη στιγμή που χρειάστηκα τη βοήθειά τους, αυτή δεν δόθηκε. Θυμάμαι εκείνες τις στιγμές που ο πόνος και η αγωνία κορυφώνονταν, δεν μπορούσα να πιστέψω αυτό που μου συνέβαινε. Δεν έπαιρνα τη βοήθεια που χρειαζόμουν! Τη βοήθεια που ζητούσα. Που κάθε γυναίκα θα ήθελε και κάθε γυναίκα αξίζει να πάρει την ύστατη στιγμή. Μα δεν την πήρα και η επαφή με τον εαυτό μου και όχι με όσα συνέβαιναν χάθηκε. Γέννησα την κόρη μου μέσα σε λιγότερο από πέντε λεπτά σαν καλός στρατιώτης. Μόνο που εγώ γεννώντας ήθελα να αναγεννηθώ, να γίνω μητέρα, να νιώσω μητέρα, να πλημμυρίσω με φως. Και αυτό φυσικά δεν έγινε. Γεννώντας η αγωνία δεν είχε τελειώσει, το ίδιο και ο πόνος, ένας πόνος βαθύς και καθόλου γνώριμος. Βλέποντας την κόρη μου, νιώθοντας το κορμάκι της πάνω μου, τίποτα δεν άλλαξε. » Αυτό τώρα είναι δικό μου;», ήταν η πρώτη σκέψη μου. Σκέψη που δεν ντρέπομαι να μοιραστώ και φυσικά ποτέ δεν θα ξεχάσω γιατί πήγαζε από το «ανεξέλεγκτο» που βίωνα. Πόνος ξανά, μα αυτή τη φορά πόνος συναισθηματικός. Δεν μπορούσα να το πιστέψω και φυσικά τότε δεν ήξερα το γιατί.
Η διάθεσή μου τις μέρες και μήνες που ακολούθησαν χαρακτηρίζονταν από ένα δίπολο- πόνος βαθύς και χαρά ανείπωτη (όχι ευτυχία όμως). Μέχρι που συνειδητοποίησα πως είχα κι εγώ έναν τραυματικό τοκετό, όπως κι άλλες γυναίκες σε όλο τον κόσμο, που δεν μιλούν γιατί δεν έχουν τίποτα να πουν και δεν έχουν τίποτα να πουν γιατί ο τοκετός «είναι μια μοναδική εμπειρία, μια υπέροχη εμπειρία», μια εμπειρία που δεν είναι δυνατόν να προκαλεί παρά μόνο υπέροχα, μαγικά, ονειρεμένα συναισθήματα. Και φυσικά μπορεί! Αλλά μια γυναίκα δεν θα τα βιώσει επειδή της επιβάλλεται από μια κοινωνία και την ακόλουθη κουλτούρα της να τα βιώσει αλλά επειδή γεννά σε ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο αισθάνεται ασφάλεια, επειδή υποστηρίζεται από ανθρώπους που καλύπτουν τις ανάγκες της, από ανθρώπους που κατανοούν την ιερότητα της στιγμής, τη σημασία που έχει για τη γυναίκα ο τοκετός για τη μετέπειτα ζωή της και για τη νέα ταυτότητα που αναδύεται (μητέρα), από ανθρώπους που σέβονται και αντιμετωπίζουν τον ίδιο τον τοκετό ως μια φυσική διαδικασία, που αν απλά αφεθούν να τους οδηγήσει και δεν χρηστούν εκείνοι a priori οδηγοί, ο τοκετός από τη φύση του θα χαρίσει στη μητέρα όχι μόνο ένα μωρό αλλά και- ήδη- ένα δεσμό, αφού η φύση προνοώντας με τη χημεία της βοηθά σε αυτή την κατεύθυνση.
Ήρθε η ώρα λοιπόν να κάνω πράξη ένα από όσα συνιστούσε εκείνο το άρθρο να κάνουν οι μητέρες που βίωσαν ένα τραυματικό τοκετό: να γράψω ένα γράμμα στη νεογέννητη κόρη μου λέγοντάς της όσα θα ήθελα τότε να της πω.
Τρία χρόνια μετά και η μαμά τα κατάφερε! Δεν έχει σημασία ο χρόνος παρά μόνο η στιγμή. Αυτό που βιώνω τώρα, αυτό που θέλω να σου πω τώρα. Καλωσόρισες αγάπη μου, ήθελα τότε να σου πω. Να σε πάρω αγκαλιά, να σε βάλω στο στήθος μου, να σε νιώσω, να σε αισθανθώ πάνω στο κορμί μου για πρώτη φορά και να μείνουμε έτσι αγκαλιασμένες όσο το είχαμε ανάγκη. Όμως αλήθεια δεν έκανα τίποτα από αυτά. Παρά μόνο σε χάιδεψα φοβισμένα όσο ήσουν στην κοιλιά μου τρέμοντας μήπως και μου πέσεις. Όταν σε είδα για πρώτη φορά δεν ένιωσα ούτε χαρά, ούτε ευτυχία, ούτε ανακούφιση έστω. Τίποτα από όλα αυτά. Τίποτα από αυτά που ονειρευόμουν πως θα νιώσω, τίποτα από όλα όσα θα μπορούσε να νιώσει η μαμά σου για σένα. Ο φόβος με είχε κατακλύσει και αργότερα μια λύπη βαθιά και κρυφή για όσα είχα περάσει, για όσα είχα αισθανθεί, για όσα, όπως πίστευα τότε, δεν κατάφερα να κάνω. Πίσω από το χαμόγελό μου όταν έβλεπα τα ματάκια σου κι εσύ τα δικά μου υπήρχε για αρκετό καιρό ο πόνος που πήγαζε από την ίδια πάντα αντίληψη: «δεν τα κατάφερες, εσύ φταις». Δεν σου λέω όμως κάτι καινούργιο. Ξέρω καλά πως πάντα ένιωθες τον πόνο μου, τη λύπη μου, δεν ήξερες όμως το γιατί. Όχι δεν φταις εσύ. Εσύ δεν έφταιγες σε τίποτα κι ας πέρασες μαζί μου το δικό μου πόνο για καιρό αρκετό. Μέχρι που το δικό σου φως τελικά τα κατάφερε. Πλημμύρισε το είναι μου, άλλαξε τη ζωή μου, με έμαθε τι σημαίνει να αγαπώ, να αποδέχομαι αυτό που είναι, να το ζω όπως είναι. Σ’αγαπώ. Η ευτυχία, η αγαλλίαση, ο έρωτας που δεν είχα αισθανθεί τότε, ήρθε καθώς ζούσα το άνθισμά σου μέρα με τη μέρα. Ναι, είμαι ευτυχισμένη που σε έχω στη ζωή μου. Είμαι ευτυχισμένη που είμαι η μαμά σου και εσύ η κόρη μου. Καλώς όρισες αγάπη μου! Καλώς να ορίζεις κάθε μέρα στο σπίτι μας! Ποιος δεν θα ήθελε το φως σου; Η μαμά σου σ’αγαπάει.
Αφιερωμένο σε όλες τις μητέρες που δεν μίλησαν ποτέ, που δεν ακούστηκαν ποτέ, που κανείς δεν τις κατάλαβε ή δεν ήθελε να τις καταλάβει. Αφιερωμένο σε όσες πενθούν για κάτι που έχασαν αλλά δεν βρέθηκε κανείς να τους πει: «Έχεις δίκιο, σε καταλαβαίνω. Πως αισθάνεσαι; Πες μου κι άλλα. Είμαι εδώ».
- Ιούνιος, 26
- 6404
- Τοκετός
- Περισσότερα
Πώς το παιδί μου θα έχει υγιείς σχέσεις, αφού εγώ δεν είμαι παντρεμένη;
«Πώς μπορεί το παιδί μου να έχει ένα υγιές πρότυπο για τις σχέσεις, αν εγώ δεν έχω παντρευτεί ποτέ;» Μια ερώτηση που κάνουν συχνά γονείς που μεγαλώνουν τα παιδιά τους μόνοι τους (χωρίς την παρουσία του άλλου γονέα), δίχως να έχουν παντρευτεί ποτέ. Μια ανησυχία που έχουν πολλοί γονείς ανεξάρτητα από το αν μεγαλώνουν τα παιδιά τους εντός ή εκτός γάμου. Τι μπορώ λοιπόν να κάνω εγώ ως γονιός τώρα που τα παιδιά μου είναι μικρά για να μπορούν να δημιουργήσουν υγιείς και σταθερές σχέσεις στη ζωή τους;
Ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα κάτι ουσιώδες: Το να μεγαλώνει ένα παιδί μέσα σε μια οικογένεια όπου οι γονείς είναι παντρεμένοι δεν προσθέτει απαραίτητα κάτι θετικό στην προσπάθεια των γονιών να «μάθουν» στα παιδιά τους πώς να δημιουργούν υγιείς σχέσεις. Ο γάμος των γονιών δεν είναι ο λόγος που τα παιδιά μεγαλώνοντας θα κάνουν υγιείς σχέσεις αλλά η ίδια η έννοια της σχέσης ως περιεχόμενο και ποιότητα. Η σχέση που έχει ο γονιός με το παιδί του, ο τρόπος που σχετίζεται με τα άλλα παιδιά του, ο τρόπος που σχετίζεται με το σύζυγο ή σύντροφο, με τον παππού και τη γιαγιά και με άλλα σταθερά πρόσωπα στη ζωή του παιδιού, όλα αυτά μαζί συνθέτουν την έννοια της σχέσης για το παιδί (που είναι στα χέρια του γονέα να ελέγξει), τον τρόπο που μαθαίνει το παιδί να επικοινωνεί, να δημιουργεί και να διατηρεί υγιείς σχέσεις, να επιλύει συγκρούσεις ή να βγαίνει πιο δυνατό μετά από την επιλογή του να διακόψει μία. Η ίδια η σχέση που έχει ο γονιός με το παιδί του αλλά και με άλλους σημαντικούς ανθρώπους στη ζωή του παιδιού του αποτελούν πρότυπα σχέσης για το παιδί του. Ποια είναι όμως η πιο σημαντική ή οι πιο σημαντικές σχέσεις στη ζωή του παιδιού, εκείνες που καθορίζουν περισσότερο από άλλες τον τρόπο που θα σχετίζεται το παιδί στο εγγύς αλλά και απώτερο μέλλον;
Η πιο σημαντική σχέση είναι αυτή που αναπτύσσει με τη μαμά ή αλλιώς με αυτόν που το μεγαλώνει ( γιαγιά, μπαμπάς κ.α). Αυτή η πρώτη σχέση είναι μια σχέση ζωής για το παιδί. Μια σχέση που είναι ανάγκη να διέπεται από αγάπη, αποδοχή και σεβασμό άνευ όρων, φροντίδα και τρυφερότητα. Χρειάζεται να είναι μια σχέση συγχρονισμένη. Δηλαδή η μητέρα να συγχρονίζεται-συντονίζεται με τις ανάγκες του παιδιού της όποιες κι αν είναι αυτές (βιολογικές, συναισθηματικές, γνωστικές κ.α), να παρατηρεί δηλαδή το παιδί της, να εντοπίζει τα «σημάδια», να κατανοεί τι σημαίνουν, ποια ανάγκη προσπαθεί να εκφραστεί και να ανταποκρίνεται πλήρως. Τότε το παιδί συντονίζεται- συγχρονίζεται με τη μητέρα, βιώνει θετικά συναισθήματα (βρίσκεται σε ισορροπία, αίσθημα ασφάλειας) και μαθαίνει να την εμπιστεύεται(μπορώ να εκφράζω τις ανάγκες μου και ξέρω ότι θα καλυφθούν). Η συντονισμένη σχέση λοιπόν είναι μια σχέση εμπιστοσύνης διαρκώς αναπτυσσόμενη. Το παιδί μέσα από μια τέτοια σχέση παίρνει σπουδαία μαθήματα:
1)»Έχω δικαίωμα να έχω ανάγκες.»
2)»Έχω δικαίωμα να εκφράσω τις ανάγκες μου .»
3)»Οι ανάγκες μου καλύπτονται με αγάπη, σεβασμό, αποδοχή, φροντίδα, τρυφερότητα.»
4)»Εφόσον συμβαίνουν όλα αυτά, αυτό σημαίνει ότι είμαι καλός/η. Αξίζω τη φροντίδα της μαμάς μου. Αξίζω.»
5)»Εφόσον συμβαίνουν όλα αυτά, αυτό σημαίνει πως μπορώ να της έχω εμπιστοσύνη. Μπορώ να έχω εμπιστοσύνη στους ανθρώπους».
6)»Μπορώ να έχω εμπιστοσύνη σε ανθρώπους που σχετίζονται μαζί μου, όπως η μαμά μου, με σεβασμό, φροντίδα, αγάπη, αποδοχή, με ανθρώπους που ενδιαφέρονται ουσιαστικά για εμένα και τις ανάγκες μου.»
7)Μπορώ να έχω εμπιστοσύνη στους ανθρώπους που με κάνουν να νιώθω ασφάλεια, που με κάνουν να νιώθω ο εαυτός μου».
Η σχέση μητέρας παιδιού φυσικά είναι μια σχέση που αναπτύσσεται διαρκώς. Η έγνοια για τον συντονισμό με τις ανάγκες του παιδιού σας, ουσιαστικά ο συντονισμός με το ίδιο το παιδί σας δεν περιορίζεται στα πρώτα σημαντικά χρόνια της ζωής του αλλά συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής σας. Η ίδια η σχέση λοιπόν αποτελεί πρότυπο για το παιδί ισχυρότατο βίωμα που καθορίζει αποφασιστικά τον τρόπο που θα δημιουργεί και θα διατηρεί σχέσεις στο μέλλον.
Εξίσου σημαντική είναι και η σχέση του παιδιού με τον πατέρα του, η οποία θα του δώσει ένα πρότυπο σχέσης, ένα πρότυπο πατέρα, ένα πρότυπο άνδρα αλλά και ένα πρότυπο συντρόφου (αν πρόκειται για κορίτσι), όπως αντίστοιχα συμβαίνει και με την μητέρα. Οδηγός για τον πατέρα χρειάζεται να είναι ο συντονισμός κι εκείνου με τις ανάγκες του παιδιού του στα πλαίσια της άνευ όρων αγάπης που τρέφει για το παιδί του, της πλήρους αποδοχής και του σεβασμού του, όπως περιγράφηκε για τη μητέρα. Τι γίνεται όμως για τα παιδιά που μεγαλώνουν μόνο με τον ένα γονέα; Αρκεί μόνο η υγιής- ασφαλής σχέση με τη μητέρα για να μπορούν τα παιδιά μεγαλώνοντας να δημιουργούν υγιείς σχέσεις;
Ιδανική φυσικά θα ήταν όχι απλά η παρουσία αλλά η ασφαλής σχέση με τον πατέρα. Όταν όμως αυτό για διάφορους λόγους δεν είναι εφικτό τότε η μητέρα ή ο πατέρας-ανάλογα με την περίπτωση- είναι ανάγκη να φροντίσει για την ύπαρξη ενός προσώπου του αντίθετου φύλου, που θα βρίσκεται σταθερά στη ζωή του παιδιού και θα παίζει ενεργό ρόλο στη ζωή τους (παππούς, γιαγιά, θείος, θεία κ.α). Η σχέση του προσώπου αυτού με το παιδί αλλά και η μεταξύ σας σχέση θα αποτελέσουν ένα πρότυπο για το πώς σχετιζόμαστε με τους ανθρώπους του αντίθετου φύλου. Πολλές φορές, αν όχι τις περισσότερες, εφόσον στη ζωή μας υπάρχουν έτσι κι αλλιώς άνθρωποι και των δύο φύλων, τα παιδιά «επιλέγουν» μόνα τους ποια είναι τα πρόσωπα με τα οποία θα αναπτύξουν ισχυρούς δεσμούς (δεσμούς πρότυπο). Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως τον τρόπο που θα επιλέξει το άτομο αυτό να σχετιστεί με το παιδί. Φανταστείτε το παιδί να ρωτά τον εαυτό του: Με αγαπά για αυτό που είμαι, με αποδέχεται πλήρως, σέβεται τα συναισθήματα και τις επιλογές μου; Ναι! Γι’ αυτό κι εγώ τον αγαπώ! Αυτό φυσικά ισχύει για τις περιπτώσεις που ο γονιός έχει ασφαλή σχέση με το παιδί του όπως περιγράφηκε παραπάνω.
Σε κάθε περίπτωση ο γονιός μητέρα ή πατέρας είναι ανάγκη να προσέξει τα παρακάτω:
1)Να βρίσκονται στη ζωή του σταθερά πρόσωπα του αντίθετου φύλου, όχι μόνο σύντροφοι, που να φέρονται με υπευθυνότητα και συνέπεια δείχνοντας έτσι ότι μπορούμε να έχουμε μακροχρόνιες, σταθερές, υγιείς σχέσεις με ανθρώπους του αντίθετου φύλου.
2)Να επισημαίνετε θετικά χαρακτηριστικά που έχουν πρόσωπα του αντίθετου φύλου που βρίσκονται σταθερά στη ζωή σας, στον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο ή ακόμα και στην τηλεόραση.
3)Μην κάνετε γενικά αρνητικά σχόλια για το αντίθετο φύλο.
4)Μην αναπαράγετε στερεότυπα που αφορούν το αντίθετο φύλο. Αντίθετα προσπαθήστε να δείξετε στην καθημερινότητά σας γιατί δεν ισχύουν.
Το χτίσιμο των σχέσεων διαρκεί μια ολόκληρη ζωή. Μην ξεχνάτε ποτέ ότι κάθε στιγμή που μιλάτε, παίζετε, φροντίζετε, παρατηρείτε, ακούτε, βολτάρετε, χαλαρώνετε, απολαμβάνετε, διαφωνείτε με το παιδί σας ουσιαστικά σχετίζεστε μαζί του. Δείξτε του την απεριόριστη αγάπη σας, την πλήρη αποδοχή σας, τον σεβασμό που τρέφετε για την ύπαρξή του όπως είναι κάθε στιγμή- ακόμα και στην πιο δύσκολη για τη σχέση σας- και αυτό θα μάθει να κάνει, αυτό θα μάθει να αναζητά.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο www.singleparent.gr
- Φεβρουάριος, 7
- 3180
- Είμαι Γονιός
- Περισσότερα
Οι γονείς μου χώρισαν. Και τώρα τι; Ο μπαμπάς θα πεθάνει;
Παιδιά προσχολικής ηλικίας που οι γονείς τους χωρίζουν συχνά μπερδεύουν την έννοια του χωρισμού, την απουσία του ενός γονέα από το σπίτι με την έννοια του θανάτου, προσπαθώντας να κατανοήσουν τον ίδιο τον χωρισμό. Πιο απλά, προσπαθώντας να καταλάβουν τι σημαίνει «η μαμά και ο μπαμπάς χωρίζουν», «ο μπαμπάς θα φύγει από το σπίτι» και άλλες τέτοιες φράσεις που συνοδεύονται φυσικά και από τις αντίστοιχες εμπειρίες, αναρωτιούνται αν τελικά ο μπαμπάς τους πρόκειται να πεθάνει. Η αντίληψή τους αυτή επηρεάζεται από εσωτερικούς παράγοντες που συνδέονται με τη γνωστική ανάπτυξη του παιδιού αλλά και εξωτερικούς που σχετίζονται με το περιβάλλον του (προσπάθεια που έχει καταβληθεί από τους γονείς να βοηθήσουν το παιδί να κατανοήσει το χωρισμό και τις συνέπειες που θα έχει στη ζωή του). Πως εκφράζεται το άγχος που βιώνουν τα παιδιά αυτής της ηλικίας την ώρα που οι γονείς χωρίζουν και ποια σημάδια πρέπει να τους ανησυχήσουν;
«Ο μπαμπάς μου θα πεθάνει»; Πως μπορεί να αναδυθεί μια τέτοια φράση στο μυαλό ενός παιδιού προσχολικής ηλικίας που οι γονείς του χωρίζουν;
Παιδιά αυτής της ηλικίας που έχουν έρθει με κάποιο τρόπο σε επαφή με την έννοια του θανάτου (θάνατος στην οικογένεια, ευρύτερη ή μη, θάνατος κατοικίδιου, παραμύθια που επεξεργάζονταν την έννοια του θανάτου, τηλεόραση, φυσική παρουσία σε συζήτηση ενηλίκων για κάποιο θάνατο) φυσικά δεν μπορούν να την κατανοήσουν πλήρως, όπως ένας έφηβος ή ένας ενήλικας. Η αντίληψή τους επηρεάζεται από τη γνωστική τους ανάπτυξη η οποία χαρακτηρίζεται από εγωκεντρική αλλά και μαγική σκέψη. Συγκεκριμένα, τα παιδιά μπορούν να σκεφτούν ότι ο θάνατος οφείλεται σε εκείνα που με την «κακή» συμπεριφορά τους οδήγησαν το συγκεκριμένο άτομο στο θάνατο. Παράλληλα αντιλαμβάνονται το θάνατο σαν κάτι μη μόνιμο αλλά προσωρινό. Κάποιος δηλαδή μπορεί να πεθάνει, αλλά θα ξαναγυρίσει, όπως στα παραμύθια, απλά χρειάζεται κάποιος να του δώσει ένα μαγικό φίλτρο ή να χτυπήσει το ραβδί του και τότε θα γίνουν όλα όπως πριν! Την απώλεια δηλαδή κάποιου ουσιαστικά την αντιλαμβάνονται ως μη παρουσία ή απουσία που κάποια στιγμή θα ξαναγίνει παρουσία. Έτσι ένα παιδάκι προσχολικής ηλικίας που έχει αυτή την αντίληψη για το θάνατο και την απώλεια κάποιου προσώπου, αντίστοιχα μπορεί να αντιληφθεί την απουσία του (μετά από χωρισμό) ως απώλεια ή θάνατο. Η φράση αυτή λοιπόν από ένα παιδάκι προσχολικής ηλικίας μπορεί να ειπωθεί στα πλαίσια της αντίληψής του για την έννοια του θανάτου η οποία επηρεάζεται από τη μαγική σκέψη που χαρακτηρίζει τη γνωστική του ανάπτυξη.
Παράλληλα, ένα παιδί μπορεί να φτάσει σε αυτό το συμπέρασμα λόγω των συνθηκών που επικρατούν στο περιβάλλον του. Πράγματι, το πώς θα αντιληφθούν τα παιδιά το χωρισμό των γονιών τους επηρεάζεται άμεσα από τη γνωστική τους ανάπτυξη, το επίπεδο της οποίας τα οδηγεί σε παρανοήσεις. Αυτό όμως δε σημαίνει πως εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να τα βοηθήσουμε. Γονείς που δεν έχουν εξηγήσει με ειλικρίνεια- αναλογιζόμενοι φυσικά την ηλικία των παιδιών τους- τι σημαίνει «ο μπαμπάς και η μαμά χωρίζουν», γονείς που δεν έχουν δώσει χώρο και χρόνο στα παιδιά τους για να εκφράσουν τις σκέψεις, τις ανησυχίες, τα συναισθήματά τους για ότι ακούν ή για ότι πρόκειται να συμβεί, ενώ παράλληλα αυτά γίνονται κατανοητά και πλήρως αποδεκτά και από τους δύο γονείς αλλά και όσοι πιστεύουν ότι με μόνο μια τέτοια συζήτηση από καρδιάς τα παιδιά τους έχουν καταφέρει να εκφράσουν, να επεξεργαστούν και να κατανοήσουν πλήρως τα συναισθήματά τους αλλά και την αντίστοιχη νέα πραγματικότητα, είναι πολύ πιθανό να έρθουν αντιμέτωποι με μια τέτοια φράση.
Αντιμέτωποι όμως θα έρθουν και με άλλες συμπεριφορές, που αποτελούν προσπάθεια των παιδιών να εκφράσουν το άγχος που βιώνουν, επειδή έχει διαταραχθεί η αίσθηση ασφάλειας και σταθερότητας (όχι μόνο λόγω του ίδιου του χωρισμού αλλά και του τρόπου που οι γονείς τον διαχειρίζονται), που τόσο έχουν ανάγκη για να βρίσκονται σε ισορροπία και να αναπτύσσονται ιδανικά. Τέτοιες είναι:
1.Να «βρέχονται» ενώ είχαν από καιρό βγάλει την πάνα.
2.Να μιλάνε «μωρουδίστικα», ενώ πριν μιλούσαν καθαρά.
3.Να κλαίνε φαινομενικά χωρίς αιτία.
4.Να αναζητούν πολύ πιο συχνά με επιμονή και ένταση τη μαμά ή τον μπαμπά κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ή άλλων δραστηριοτήτων που είχαν κατακτήσει ένα επίπεδο αυτονομίας.
5.Να αρνούνται να συμμετέχουν σε δραστηριότητες με συνομηλίκους ενώ πριν το απολάμβαναν (απόσυρση).
6.Να ζητούν να κοιμηθούν συστηματικά μαζί με το γονιό.
7.Να έχουν πολύ συχνούς εφιάλτες ή συχνές αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας ή να έχουν μεγάλη δυσκολία την έλευση του ύπνου.
8.Να είναι ιδιαίτερα επιθετικά.
9.Να έχουν κρίσεις θυμού πολύ πιο συχνά πια.
10.Να έχει διαταραχθεί η όρεξή τους.
Αντιμέτωποι θα έρθουν και με συναισθήματα όπως ο θυμός, ο φόβος, η θλίψη, η ανησυχία. Οι γονείς πρέπει να ανησυχήσουν αν κάποιο από τα παραπάνω ή κάποιος συνδυασμός τους επιμένει παρ’όλες τις προσπάθειές τους να βοηθήσουν το παιδί να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του και τη δική τους έκφραση κατανόησης και αποδοχής τους και παράλληλα παρατηρούν ότι επηρεάζεται η γενικότερη λειτουργικότητα του παιδιού τους. Τότε είναι ώρα να αναζητήσουν τη βοήθεια ειδικού.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο www.singleparent.gr
- Ιανουάριος, 20
- 3851
- Κατανοώντας τη συμπεριφορά εξελεικτικά, Συμπεριφορά
- Περισσότερα
Γιατί τα παιδιά βγαίνουν από τα όρια;
Ένας τρόπος με τον οποίο εκφράζουν τα παιδιά κάθε ηλικίας τις ανάγκες τους είναι μέσω της συμπεριφοράς τους. Αυτό είναι ακόμα πιο έντονο σε παιδάκια νηπιακής ηλικίας που δεν είναι ακόμα αρκετά ώριμα γνωστικά και συναισθηματικά, ώστε να χρησιμοποιήσουν άλλη οδό έκφρασης των αναγκών τους. Έτσι όταν τα παιδιά δεν ακολουθούν τις οδηγίες μας, μιλούν άσχημα, είναι σε υπερδιέγερση και κάνουν πράγματα μη αναμενόμενα, είναι επιθετικά, έχουν εκρήξεις θυμού με φωνές και κλάματα κι εμείς συνηθίζουμε να λέμε πως «βγαίνουν από τα όρια», εκείνα στην πραγματικότητα μας εκφράζουν τις βαθύτερες ανάγκες τους. Την ώρα που εμείς γεμίζουμε θυμό που τα παιδιά μας «δεν μας ακούν», εκείνα προασπαθούν να μας επικοινωνήσουν κάτι ουσιαστικό. Μας εκφράζουν τη βαθύτερη ανάγκη που έχουν για εσωτερική ισορροπία και συναισθηματική ασφάλεια. Τι μπορεί όμως να κρύβεται πίσω από την εσωτερική ανισορροπία και ανασφάλεια; Ποιες επιμέρους ανάγκες δεν έχουν καλυφθεί και οδηγήθηκαν εκτός ορίων; Τι προσπαθεί να σας πει το παιδάκι σας την ώρα του δικού σας μεγάλου θυμού;
1. Μαμά πεινάω. Αποτελεί ένα πολύ συχνό λόγο ο οποίος μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και αυτή με τη σειρά της οποιαδήποτε συμπεριφορά που βγάζει το παιδί από τα όρια που έχουμε θέσει. Μην υποτιμάτε ποτέ τη δύναμη που κρύβεται πίσω από την αίσθηση της πείνας.
2. Μαμά νυστάζω ή κουράστηκα και θέλω ένα διάλειμμα. Τα περισσότερα παιδιά μικρής ηλικίας δεν μπορούν να καταλάβουν πότε είναι νυσταγμένα ή κουρασμένα, ενώ παρασύρονται εύκολα από τον ενθουσιασμό που νιώθουν όταν παίζουν και δεν δίνουν σημασία στις σωματικές τους αισθήσεις (δεν συμβαίνει και σε εμάς αυτό;). Η νύστα και η κούραση είναι λόγοι συχνότατοι που αρχικά δημιουργούν δυσφορία στα παιδιά, η οποία αν δεν γίνει αντιληπτή σύντομα θα φέρει ανησυχία, υπερδιέγερση, επιθετικότητα.
3. Μαμά μου λείπεις. Η σημασία της φράσης διττή. Τα παιδιά μικρής ηλικίας έχουν ανάγκη τη συχνή παρουσία όποιου κάθε φορά τα φροντίζει. Παράλληλα κάθε παιδί έχει περισσότερο απ’ όσο πιστεύουμε ανάγκη την ουσιαστική επαφή, το μοίρασμα με το γονιό του. Η έλλειψη σίγουρα θα φέρει δυσφορία και αυτή με τη σειρά της ότι εμείς λέμε «το παιδί μου δεν με ακούει».
4. Μαμά δεν ξέρω αν αυτό που κάνω είναι σωστό ή λάθος. Όσο τα παιδιά μας μεγαλώνουν μαθαίνουν. Μαθαίνουν πειραματιζόμενα, κάνοντας δοκιμές και λάθη. Αναμένουν από εμάς να τους δώσουμε τα φώτα μας για το αν αυτό που έκαναν ή είναι έτοιμα να κάνουν επιτρέπεται να το κάνουν. Όταν λοιπόν εμείς δεν είμαστε παρόντες κυριολεκτικά και μεταφορικά τότε τα παιδιά θα δυσφορήσουν και θα καταφύγουν σε συμπεριφορές που θα μας προβληματίσουν. Είναι ανάγκη λοιπόν σώμα και πνεύμα να είμαστε παρόντες την ώρα που τα παιδιά μας αναζητούν καθοδήγηση. Αν όχι το πιθανότερο είναι τα παιδιά να τεστάρουν τα όρια με ακόμα πιο έντονες συμπεριφορές με σκοπό κάποια στιγμή να τα θέσουμε ώστε να τα βρουν και να νιώσουν και πάλι ασφάλεια.
5. Μαμά δεν ήσουν αρκετά ακριβής και ξεκάθαρη. Φανταστείτε να είστε στην κουζίνα κάνοντας μια εργασία ου δεν μπορείτε να διακόψετε άμεσα. Το παιδάκι σας έρχεται και σας ζητά να του κατεβάσετε ένα συγκεκριμένο παιχνίδι από τη βιβλιοθήκη, το οποίο δεν μπορεί να πάρει μόνο του. Η αντίδρασή σας: Πήγαινε να δεις παιδικά τώρα! Το παιδάκι σας φεύγει και ξαναέρχεται σύντομα. Σας ζητά πιο επιτακτικά το παιχνίδι του. Και πάλι αντιδράτε με τον ίδιο τρόπο: Πλένω τα πιάτα! Πήγαινε να δεις παιδικά τώρα! Το παιδάκι σας αρχίζει να φωνάζει και να ζητά τα πάντα. Τι θα μπορούσατε να κάνετε; «Μαρία, αυτή τη στιγμή πλένω τα πιάτα. Δεν μπορώ να σου κατεβάσω το παιχνιδάκι που θέλεις. Θα το κάνω μόλις τελειώσω. Αν θες μπορείς να καθίσεις εδώ μέχρι να τελειώσω ή να πας να δεις παιδικά στην τηλεόραση. Τώρα το παιδί ξέρει ότι το ακούσατε, ότι το κατανοήσατε. Γνωρίζει ότι θα πάρει το παιχνίδι που επιθυμεί. Γνωρίζει το πότε θα το πάρει. Επιπλέον του δώσατε δυο εναλλακτικές επιλογές για το τι να κάνει μέχρι να έρθει η ώρα να το πάρει.
6. Μαμά θέλω να είσαι πιο σίγουρη για τον εαυτό σου, να έχεις περισσότερη αυτοπεποίθηση ή αλλιώς μαμά δεν πιστεύεις αυτό που μου λες, άρα φοβάμαι να το κάνω. Όταν οριοθετούμε τα παιδιά είναι απόλυτη ανάγκη να είμαστε όχι μόνο απόλυτα σίγουροι για αυτό που τους λέμε αλλά να δείχνουμε κιόλας. Τα παιδιά δεν πρόκειται να κάνουν ποτέ κάτι για το οποίο εμείς δεν αισθανόμαστε σιγουριά. Έχουν ανάγκη από γονείς δυνατούς για να νιώσουν ασφάλεια. Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά με συμπεριφορές εκτός ορίων αναζητούν στην πραγματικότητα την συναισθηματική τους ασφάλεια από εμάς. Φανταστείτε να περιμένατε διάγνωση από το γιατρό σας για ένα πρόβλημα υγείας που σας ανησυχεί. Ο γιατρός σας λέει ότι μάλλον έχετε το τάδε. Χρειάζεται βέβαια να κάνετε κάποιες εξετάσεις πρώτα. Όμως σας δίνει μια φαρμακοθεραπεία την οποία σας καλεί να ξεκινήσετε πριν κάνετε τις εξετάσεις. «Κάνε τις εξετάσεις και έλα πάλι, σας λέει. Εσείς πως νιώθετε; Η ανησυχία με την οποία πήγατε στο γιατρό μειώθηκε; Δε νομίζω. Μάλλον αυξήθηκε. «Αν δεν είναι σίγουρος και ο γιατρός, ποιος ξέρει τι έχω…! Έτσι αισθάνεται και το παιδάκι σας.
7. Μαμά είσαι πολύ αυστηρή αυτή τη στιγμή μαζί μου ή και γενικότερα. Τα παιδιά έχουν έμφυτο το αίσθημα δικαιοσύνης. Μπορούν να καταλάβουν πότε αυτό που τους συμβαίνει είναι δίκαιο ή όχι και να αντιδρούν ανάλογα. Εναντιώνονται λοιπόν στην υπερβολική αυστηρότητα (και λέτε ότι βγήκαν εκτός ορίων), στην αυστηρότητα που δεν έρχεται να καλύψει τις δικές τους ανάγκες αλλά κάποιου άλλου, μάλλον τις δικές σας.
8. Μαμά δεν με σέβεσαι. Όταν δεν δείχνουμε τον απαιτούμενο σεβασμό στα παιδιά μας, όταν δεν τους μιλάμε σα να είναι ολοκληρωμένοι άνθρωποι, αλλά σαν πλάσματα που δεν είναι τόσο έξυπνα όσο εμείς, τόσο ικανά να επιλέξουν όσο εμείς, τότε τα παιδιά δικαίως θα εναντιωθούν. Θα έπρεπε να ελπίζουμε ότι θα εναντιωθούν γιατί αυτό αποτελεί ένδειξη ότι ο σεβασμός που έχουν για τον εαυτό τους και κατ’ επέκταση η αυτοπεποίθησή τους καλά κρατεί και ότι η έλλειψη σεβασμού που μόλις εκφράσαμε δεν θα τα βλάψει περαιτέρω.
9. Μαμά τον τελευταίο καιρό δεν είμαι καλά. Οποιαδήποτε αλλαγή στο περιβάλλον του παιδιού (σπίτι, σχολείο) μπορεί να του δημιουργήσει άγχος, φόβο. Νέο μέλος στην οικογένεια ή μια μαμά που πρόκειται να γεννήσει σύντομα, θάνατος, αρρώστια, απώλεια εργασίας, ψυχική ασθένεια γονιού, αλλαγή δασκάλας, αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, πρώτη φορά στο σχολείο είναι όλες καταστάσεις που μπορούν να τροφοδοτήσουν το παιδί με φόβο. Το παιδί βγαίνοντας από τα όρια εκφράζει την αδυναμία του να επεξεργαστεί ότι του συμβαίνει. Ζητά βοήθεια για να κατανοήσει τα γεγονότα αλλά και τα συναισθήματα που απορρέουν από αυτά.
10. Μαμά δεν με καταλαβαίνεις. Η κατανόηση κρύβεται πίσω από το καθετί που αφορά τα παιδιά μας. Πίσω από όλες τις παραπάνω ανάγκες κρύβεται η ανάγκη για κατανόηση ή αλλιώς είναι ανάγκη πρώτα να κατανοήσουμε την ανάγκη κι έπειτα να την καλύψουμε. Τι σημαίνει όμως κατανόηση; Καταλαβαίνω τι θέλει να μου πει το παιδί μου με τη συμπεριφορά του, καταλαβαίνω γιατί συμπεριφέρεται έτσι, καταλαβαίνω πως αισθάνεται τώρα, καταλαβαίνω γιατί αισθάνεται έτσι τώρα, καταλαβαίνω ποιο συναίσθημα, ποια σκέψη, ποια συμπεριφορά, ποια κατάσταση το ώθησε να βγει εκτός ορίων. Μπαίνω στη δική του θέση και προσπαθώ να την κατανοήσω με τα δικά του μάτια και όχι με τα δικά μου, της μαμάς μου, της φίλης μου, του μπαμπά του… Πάνω απ’ όλα όμως κατανοώ σημαίνει αποδέχομαι και σέβομαι πλήρως αυτό που αισθάνεσαι, δεν πειράζει να το αισθάνεσαι, μπορείς να αισθάνεσαι όπως θέλεις, εγώ είμαι εδώ για σένα.
Όποια κι αν είναι η αιτία που το παιδάκι σας βγαίνει από τα όρια, το σίγουρο είναι ότι νιώθει είτε έντονη δυσφορία ή οποία του προκαλεί φόβο γιατί δεν ξέρει τι να κάνει με αυτή είτε αισθάνεται άμεσα φόβο και αναμένει τη βοήθειά σας. Αναζητά την επανάκτηση της ασφάλειάς του από εσάς.
Φανταστείτε όλες τις παραπάνω αιτίες σα θηρία έτοιμα να κατασπαράξουν το παιδί σας. Τι θα έκανε κάποιος αν ερχόταν αντιμέτωπος με ένα θηρίο; Επίθεση, πάγωμα, γρήγορη αποχώρηση. Τα παιδιά σε αυτή την περίπτωση το αντιμετωπίζουν με επίθεση. Εσείς λοιπόν που είστε οι γονείς του και είστε άνθρωποι σίγουρα πιο ώριμοι από το παιδί σας, τι θα κάνατε; Θα αντιμετωπίζατε ότι βιώνει το παιδί σας σα να έρχεστε κι εσείς αντιμέτωποι με το θηρίο ή βλέποντάς το πιο ώριμα θα φέρνατε το θηρίο στις πραγματικές του διαστάσεις; Το κλειδί λοιπόν είναι η κατανόηση της κατάστασης και η διαχείρισή της, κάτι που δεν μπορεί να κάνει το παιδάκι σας μόνο του και το ζητά επίμονα από εσάς. Μαμά κατάλαβέ με, μαμά βοήθησέ με…
- Δεκέμβριος, 21
- 7741
- Όρια και όχι μόνο, Συμπεριφορά
- Περισσότερα
Όσα θέλει να σου πει κάθε παιδί που πενθεί
Το παιδί σου πενθεί γιατί έχει χάσει το γονιό του. Εσύ που καλείσαι τώρα να το μεγαλώσεις μόνος/η σου και ανησυχείς πια για το καθετί, εσύ που έχεις αναλάβει τη φροντίδα του, όσο η μαμά ή ο μπαμπάς του λείπει και δεν έχεις αντιμετωπίσει ποτέ κάτι παρόμοιο, εσύ που το συντροφεύεις στη μάθησή του και πολύ θα ήθελες να ξέρεις ένα τρόπο για να βοηθήσεις, έχεις ένα μήνυμα. Ένα μήνυμα που θα ήθελε κάθε μικρό παιδί που πενθεί να στείλει σε όσους είναι υπεύθυνοι γι’αυτό, σε όσους αγαπούν και νοιάζονται.
«Είμαι πολύ μικρός/ή, αλλά ο άνθρωπος που πέθανε μου λείπει φοβερά και αισθάνομαι θλιμμένος/η. Είναι στιγμές που η θλίψη με κυριεύει και άλλες που ξεχνιέμαι και απολαμβάνω το παιχνίδι μου.»
Τι μπορώ να κάνω
«Βοήθησέ με να εκφράσω τα συναισθήματά μου. Συνήθως δεν μπορώ να βρω τις κατάλληλες λέξεις. Θλίψη, στενοχώρια, θυμός, ανησυχία, ανακούφιση, χαρά, είναι όλα συναισθήματα που έχω και θέλω να ξέρω ότι έχω δικαίωμα να τα αισθάνομαι αλλά και ότι εσύ είσαι εντάξει με αυτό. Φρόντισε να μου πεις ότι μπορώ να αισθάνομαι, όπως θέλω. Δεν πειράζει να αισθάνομαι λυπημένος/η, δεν πειράζει να αισθάνομαι χαρούμενος».
«Δεν μπορώ ακόμα να καταλάβω, γιατί απλά είμαι ένα μικρό παιδί, ότι ο άνθρωπος που πέθανε δεν θα ξαναγυρίσει.»
Τι μπορώ να κάνω
«Μη θυμώνεις και μην ανησυχείς, όταν σε ρωτάω και σε ξαναρωτάω και σε ξαναρωτάω, πότε θα γυρίσει (αυτός που έχει πεθάνει). Εξήγησέ μου ήρεμα ότι δεν θα ξαναγυρίσει, γιατί έχει πεθάνει. Έχε υπομονή. Χρειάζομαι το χρόνο μου για να το κατανοήσω. Μη φοβάσαι τις αντιδράσεις μου. Όταν καταλαβαίνω κάτι τέτοιο γεμίζω φόβο, γιατί καταλαβαίνω ότι δεν μπορώ να νιώσω ασφάλεια -που τόσο έχω ανάγκη- με έναν άνθρωπο που φοβάται.»
«Πολλές φορές φοβάμαι ότι θα πεθάνω ή ότι εσύ θα φύγεις και δεν θα ξαναγυρίσεις. Όταν μου συμβαίνει αυτό, κλαίω δυνατά. Μπορεί να μην θέλω να φύγω από την αγκαλιά σου, όταν είναι ώρα να σε αποχωριστώ στο σχολείο ή στο κρεβατάκι μου πριν πέσω για ύπνο.»
Τι μπορώ να κάνω
«Πες μου ότι φροντίζεις εσύ και για τους δυο μας. Ότι κάνεις τα πάντα για να είμαστε και οι δύο καλά και ότι θα είμαστε καλά. Θέλω να μου λες και να μου ξαναλές ότι πάντα θα επιστρέφεις όταν με αποχαιρετάς. Μην φεύγεις βιαστικά ή χωρίς να σε δω ότι φεύγεις. Θέλω να μου δίνεις μια αγκαλιά και ένα φιλί, να μου λες πού θα πας ή τι θα γίνει και ότι θα επιστρέψεις σύντομα για να είμαστε πάλι μαζί. Ενημέρωσέ με ότι θα είσαι πάντα κοντά μου, αν σε χρειαστώ. Πες το μου αυτό, πριν πέσω για ύπνο. Η νύχτα με φοβίζει, γιατί μου θυμίζει τη μοναξιά, που μπορεί να νιώσω αν ξυπνήσω τη νύχτα. Θέλω να ξέρω ότι δεν θα είμαι ποτέ μόνος/η, αν δεν το θέλω. Μην ξεχνάς να μου διαβάζεις αγαπημένες ιστορίες πριν κοιμηθώ ή για να κοιμηθώ. Έχω ανάγκη να χαλαρώσω μαζί σου.»
«Συχνά μπορεί να με πονάει η κοιλίτσα ή το κεφάλι μου. Μπορεί να αρχίσω να βρέχω το κρεβάτι μου τις νύχτες ή να πιπιλάω το δαχτυλάκι μου. Μπορεί να θυμώνω εύκολα ή να κλαίω με το παραμικρό. Μπορεί να φέρομαι σα να μην σε ακούω καθόλου. Και όλα αυτά γιατί δεν έχω άλλους τρόπους για να σου εκφράσω τις συναισθηματικές μου ανάγκες.»
Τι μπορώ να κάνω
«Σου ζητώ να γυρίσει ξανά η σταθερότητα στη ζωή μου. Θέλω να κάνω τα πράγματα που έκανα πριν, όπως τα έκανα πριν. Θέλω να γυρίσω στο πρόγραμμά μου, στις συνήθειές μου, να βλέπω τους ανθρώπους που έβλεπα. Μόνο έτσι θα χαλαρώσω, μόνο έτσι θα νιώσω ξανά ασφάλεια. Μην με εκθέτεις σε περιβάλλοντα που μου προκαλούν άγχος, μην με φέρνεις σε επαφή με ανθρώπους που κλαίνε συνέχεια ή είναι πολύ στενοχωρημένοι για να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες μου. Θέλω να επιστρέψουμε στην καθημερινότητά μας, για να μπορώ να είμαι καλά ξανά.»
«Μπορεί να μην είμαι έτοιμος/η ακόμα να μιλήσω για τον άνθρωπο που πέθανε και τα συναισθήματά μου ή να μην μπορώ να πάω σε μέρη που πηγαίναμε μαζί ή μου τον θυμίζουν.»
Τι μπορώ να κάνω
«Παρακαλώ μην θυμώνεις μαζί μου, αν δεν είμαι έτοιμος/η ακόμα. Αυτό που ζητάω από σένα είναι κατανόηση. Αυτό που ζητάω από σένα είναι χρόνος. Πες μου ότι καταλαβαίνεις πόσο δύσκολο είναι για μένα αυτό που περνάω. Πες μου πως δεν πειράζει να μην θέλω. Μοιράσου μαζί μου και τα δικά σου συναισθήματα ήρεμα όμως και απλά. Πες μου ότι όποτε είμαι έτοιμος/η εσύ θα είσαι εκεί για να με ακούσεις, για να ανταποκριθείς. Πες μου ότι βαθιά μέσα μου πάντα θα αισθάνομαι θλίψη για ότι έγινε και αυτό είναι κάτι που δεν πειράζει να το νιώθω.»
«Μπορεί να νομίζω ότι εγώ φταίω που ο μπαμπάς ή η μαμά πέθανε. Ότι έκανα κάτι και προκάλεσα το θάνατό του ή ότι μπορεί να προκαλέσω το θάνατο κάποιου άλλου με τη σκέψη ή τις πράξεις μου.»
Τι μπορώ να κάνω
«Διαβεβαίωσέ με πως ο θάνατος δεν είναι δικό μου λάθος. Πες μου ότι δεν φταίω εγώ. Πες μου πως κανένας ποτέ δεν θα πεθάνει επειδή μπορεί να το σκεφτώ ή να κάνω κάτι που δεν θεωρείται καλή συμπεριφορά.»
«Μπορεί να σε ρωτώ συνεχώς για το πώς πέθανε ο μπαμπάς ή η μαμά μου, παρ’όλο που μου απαντάς ικανοποιητικά κάθε φορά ή να παίζω με τα κουκλάκια και άλλα παιχνίδια μου το θάνατο του αγαπημένου μου προσώπου».
Τι μπορώ να κάνω
«Η αλήθεια είναι πως προσπαθώ να κατανοήσω ό τι συνέβη. Χρειάζεται να ειπωθεί ή να παιχθεί ίσως δεκάδες φορές αυτή η σκηνή για να μπορέσω να την καταλάβω. Γι’ αυτό πρόσεχε τι μου λες και τι δεν μου λες. Ότι μου έχει ειπωθεί έπρεπε να είναι απλό, ξεκάθαρο, όχι με άχρηστες λεπτομέρειες (λεπτομέρειες που δεν έχω ζητήσει ή θα ήταν ιδιαίτερα σοκαριστικές) αλλά κυρίως ειλικρινές. Αν μου έχεις πει ψέματα ή δεν μου το εξήγησες καλά, σε παρακαλώ κάνε το τώρα, γιατί προσπαθώ να καταλάβω τι έχει συμβεί, ώστε με τον καιρό να το αποδεχτώ.»
«Όποιος κι αν είσαι, αν είσαι δίπλα μου και ενδιαφέρεσαι για μένα, να είσαι πάντα διαθέσιμος και ανοιχτός, να προσπαθείς να καταλάβεις αυτό που σκέφτομαι και αισθάνομαι εγώ χωρίς να αφήνεις τα δικά σου συναισθήματα και σκέψεις να σε επηρεάζουν. Έχω ανάγκη από αυθεντική επαφή, ειλικρίνεια και ανθρώπους που με αγαπούν και έχουν ανοιχτές κεραίες, που θα καταλαβαίνουν τις ανάγκες μου.»
«Αν όσα βιώνω έχουν επηρεάσει δραματικά τον ύπνο και την όρεξή μου, αν δεν θέλω να πάω σχολείο, αν έχει αλλάξει εντελώς η συμπεριφορά μου και αν τίποτα από όσα κάνεις δεν δείχνουν να με βοηθούν, τότε αναζήτησε βοήθεια από ειδικό. Κάνε το ίδιο αν εσύ ανησυχείς ιδιαίτερα για μένα ή για εσένα.»
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο singleparent.gr
- Νοέμβριος, 27
- 3785
- Είμαι Γονιός
- Περισσότερα
«Θα πάμε στη γιαγιά!»Μια απλή συνήθεια ή μια σταθερή βάση;
Ένα μωρό γεννιέται. Η εργαζόμενη μαμά μένει στο σπίτι μαζί του, όσο η δουλειά της το επιτρέπει. Μετά τι; Στη χώρα μας ευτυχώς ακόμα λειτουργεί μια θαυμάσια παράδοση. Η γιαγιά και ο παππούς θα «κρατήσουν» το μωράκι μέχρι να ξεκινήσει το σχολείο του (παιδικός σταθμός, νηπιαγωγείο). Τι σημαίνει αυτή η παράδοση για τη ζωή του παιδιού; Γιατί συνεχίζεται; Συνεχίζεται γιατί έτσι συνηθίζεται; Ή ο παππούς και η γιαγιά θα μπορούσαν να αποτελούν μια «σταθερή συναισθηματική βάση» για τα εγγόνια τους; Από τι εξαρτάται η απάντηση;
Οι γονείς, αν όχι οι μαμάδες έχουν το καθήκον να μεγαλώσουν τα παιδιά τους υπό δύσκολες, σκληρές συνθήκες. Συνθήκες που δεν είναι καθόλου φιλικές απέναντι στις οικογένειες. Οι εργαζόμενοι γονείς καλούνται να μεγαλώσουν παιδιά, χωρίς να τους το επιτρέπει το μοντέλο ζωής που ως ένα βαθμό τους επιβλήθηκε. Οι περισσότεροι λίγες αλλαγές μπορούν να κάνουν, ώστε να αναπροσαρμόσουν αυτό το μοντέλο βασιζόμενοι στις ανάγκες της οικογένειάς τους. Με άλλα λόγια, οι γονείς έχουν παιδιά αλλά δεν προλαβαίνουν να τα μεγαλώσουν. Ποτέ δεν ήταν τόσο δύσκολο όσο σήμερα να μεγαλώνεις τα παιδιά σου. Πάντα υπήρχαν άνθρωποι, που πρόσφεραν βοήθεια στο μεγάλωμα των παιδιών. Πάντα η οικογένεια είχε ή ανήκε σε μια «ευρύτερη οικογένεια», όπου τα μέλη της με τρόπο φυσικό κάλυπταν τις ανάγκες της μητέρας, που είχε μικρά παιδιά. Σήμερα όμως λίγες είναι αυτές που απολαμβάνουν τη βοήθεια της γιαγιάς και του παππού.
Η γιαγιά και ο παππούς δεν «κρατούν» το εγγόνι τους ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε να είναι. Η γιαγιά και ο παππούς μεγαλώνουν το εγγόνι τους. Κανένας γονιός δεν δίνει τα παιδιά του για φύλαξη. Ζητά βοήθεια στο μεγάλωμά τους. Ποια η διαφορά; Μεγαλώνω ένα παιδί σημαίνει αγαπάω, φροντίζω, δίνω προσοχή, αποδέχομαι το παιδί όπως είναι. Σημαίνει ανταποκρίνομαι στις ανάγκες του με τρόπο αυθεντικό. Είμαι δηλαδή σε θέση να διακρίνω τις δικές του από τις δικές μου ανάγκες, όντας πάντα σε επαφή με τον εαυτό μου. Σημαίνει ενδιαφέρομαι για την υγιή ανάπτυξη του παιδιού ως όλον. Αναγνωρίζω την ανάγκη του για τη δική μου συμβολή στην γνωστική, συναισθηματική και σωματική του ωρίμανση και μάλιστα χωρίς αυτά να προσπαθώ να τα διαχωρίσω. Σημαίνει ότι χτίζω μια σταθερά αναπτυσσόμενη σχέση εμπιστοσύνης η οποία αποτελεί τη βάση και τον οδηγό μου στο μεγάλωμα του παιδιού.
Αν η γιαγιά και ο παππούς κάνουν όλα αυτά τα σπουδαία, μόνο καλό μπορούν να προσφέρουν στη ζωή του εγγονιού τους σε μια περίοδο κρίσιμη για την ομαλή ανάπτυξή του. Σε μια περίοδο, που στην πραγματικότητα οι ανάγκες του παιδιού μπορούν να καλυφθούν μόνο ένας προς ένα. Κάτι που φυσικά κανείς δεν μπορεί να βρει σε ένα παιδικό σταθμό, όπου τα βρέφη αλλά και τα νήπια αναμένουν την προσοχή και την φροντίδα από το μη επαρκές προσωπικό σε σχέση με τον αριθμό τους. Όπου τα βρέφη και τα νήπια, έρευνες δείχνουν ότι πολύ συχνά στρεσάρονται λόγω της μη ανταπόκρισης στις ανάγκες τους. Ο παππούς και η γιαγιά λοιπόν αν μεγαλώνουν το εγγόνι τους βασιζόμενοι στη φροντίδα της σχέσης τους μαζί του (όπως περιγράφτηκε παραπάνω), προετοιμάζουν κατάλληλα το παιδί για τη μετάβασή του στο σχολείο με τις καλύτερες προοπτικές.
Ποιος θα καθορίσει λοιπόν αν το μεγάλωμα του παιδιού από τη γιαγιά και τον παππού είναι μια απλή συνήθεια ή μια σταθερή βάση; Το πλαίσιο. Οι άνθρωποι αποτελούν το πλαίσιο. Οι αντιλήψεις τους, οι προθέσεις τους, οι αποφάσεις και οι επιλογές τους και τα συναισθήματα που επενδύονται σε αυτές και τελικά οι πράξεις τους και τα συναισθήματα με τα οποία είναι φορτισμένες. Οι γονείς, η μαμά και ο μπαμπάς, ο παππούς και η γιαγιά. Όλα εξαρτώνται από αυτούς και τις επιλογές τους, από αυτούς και τις πράξεις τους, από αυτούς και τα συναισθήματά τους.
Τι κι αν η μαμά έχει αυθεντικά επιλέξει, γιατί με αυτό αισθάνεται άνετα, με αυτό είναι ο εαυτός της, να μεγαλώνει το παιδί της έχοντας στο επίκεντρο την ίδια τους τη σχέση, τι κι αν η ίδια- με αυτό που είναι- ανταποκρίνεται στις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού της φροντίζοντας έτσι την υγιή ανάπτυξή του, αν η γιαγιά και ο παππούς δεν το κατανοούν, δεν το συμμερίζονται, δεν μπορούν να ανταποκριθούν ή αν δεν έχουν προσφερθεί πηγαία για βοήθεια αλλά αναγκαστικά; Σε αυτή την περίπτωση το παιδί δεν βιώνει τα βαθιά θετικά συναισθήματα που θα μπορούσε να βιώνει στη σχέση του με τους παππούδες του, ούτε φυσικά απολαμβάνει τις θετικές συνέπειες που θα μπορούσε να έχει στην ανάπτυξή του το να κατανοούσαν τη σπουδαιότητα της ανταπόκρισης και της κάλυψης των αναγκών που ένα παιδί, το εγγόνι τους εκφράζει. Ούτε και οι παππούδες βιώνουν τα αντίστοιχα βαθιά θετικά συναισθήματα από τη σχέση με το εγγόνι τους, γιατί μια τέτοια σχέση είναι μια σχέση δύσκολη, μια σχέση που περισσότερο σε κουράζει, σε προβληματίζει.
Η βοήθεια από τη γιαγιά και τον παππού στο μεγάλωμα των παιδιών μπορεί να έχει συνέπειες ζωτικής σημασίας για τα παιδιά μόνο αν εκείνοι το επιλέξουν. Η συνειδητή επιλογή για την προσφορά βοήθειας είναι μια καλή αρχή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπολείπεται η βοήθεια που έγινε συνειδητή αφού πρώτα προσφέρθηκε. Η βαθιά κατανόηση των παππούδων της σημασίας του νέου ρόλου τους τόσο για τους ίδιους, όσο και για τα εγγόνια τους, η αποδοχή της νέας τους ταυτότητας και η απόλαυσή της είναι στοιχεία που καθορίζουν το ίδιο το μεγάλωμα των παιδιών. «Όσο πιο βαθιά κατανοώ το ρόλο μου ως γιαγιά που μεγαλώνει το εγγονάκι της, όσο πιο βαθιά έχω αποδεχτεί τη νέα μου ταυτότητα ως γιαγιά που μεγαλώνει το εγγονάκι της, τόσο πιο κοντά βρίσκομαι στο να θέλω και να μπορώ να κατανοήσω και να ανταποκριθώ στις συναισθηματικές ανάγκες του εγγονιού μου, τόσο πιο κοντά στο να μοιράζομαι με το εγγόνι μου βαθιά θετικά συναισθήματα, τόσο πιο κοντά σε μια σταθερή σχέση εμπιστοσύνης μαζί του, που όλα μαζί αποτελούν το κίνητρό μου για να συνεχίσω να το μεγαλώνω μένοντας πιστή στη σχέση μας παρ’ όλες τις δυσκολίες».
Ναι. Για κάποιους η βοήθεια της γιαγιάς και του παππού στο μεγάλωμα των παιδιών είναι απλά κάτι που συνηθίζεται. Δεν είναι όμως έτσι. Οι παππούδες αν αποδεχτούν το ρόλο τους ως παππούδες, μπορούν να παίξουν σπουδαίο ρόλο στη ζωή των εγγονιών τους. Ένα ρόλο που δεν αντικαθίσταται από κανέναν άλλο, αν πράγματι λειτουργούν με βάση το ρόλο τους. Η σχέση με τη γιαγιά και τον παππού που αποτελούν σταθερά πρόσωπα στη ζωή του παιδιού, όχι γιατί το βλέπουν αλλά γιατί επικοινωνούν, μπορεί να γίνει μια σχέση ζωής, μια σχέση πρότυπο για το παιδί, μια σχέση «εφόδιο», μια σχέση οδηγός, όπως είναι αυτή που τα παιδιά έχουν με τους γονείς τους.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο www.singleparent.gr
- Οκτώβριος, 13
- 3333
- Είμαι Γονιός
- Περισσότερα